In het Klimaatakkoord is afgesproken dat gemeenten elke 5 jaar een Transitievisie warmte vaststellen. Met die transitievisie maken gemeenten het tijdspad inzichtelijk: wanneer kunnen welke wijken of buurten van het aardgas worden afgekoppeld. Voor de wijken of buurten die voor 2030 gepland staan, maakt de gemeente ook al de mogelijke warmte-alternatieven bekend. 

De eerste Transitievisies warmte zijn eind 2021 vastgesteld door gemeenten. In het Klimaatakkoord is afgesproken dat eind 2026 de tweede versie van de transitievisies gereed zullen zijn. 

Uitvoeringsplan

Transitievisies warmte worden verder uitgewerkt tot uitvoeringsplannen. Voor alle wijken, buurten of gebieden die in de transitievisie zijn aangewezen als kansrijk startgebied, maakt de gemeente samen met alle betrokken stakeholders een uitvoeringsplan. 

Stappenplan voor Transitievisie warmte en Uitvoeringsplan

Het Kennis- en Leerprogramma Aardgasvrije Wijken, waarvan de VNG trekker is, heeft samen met gemeenten een stappenplan gemaakt om een transitievisie op te stellen. Dit stappenplan beschrijft per stap welke mogelijkheden u als gemeente heeft, welke stakeholders u bijvoorbeeld kunt betrekken en welke keuzes u per stap kunt maken. Dit stappenplan is ook nuttig voor de tweede versie van de transitievisie. Een zelfde soort stappenplan is ook gemaakt voor het opstellen van een uitvoeringsplan. 

De Leidraad

Maar hoe bepaalt u als gemeente welk alternatief geschikt is om huizen en andere gebouwen in een wijk of buurt te verwarmen? Het Expertise Centrum Warmte heeft samen met het Planbureau voor de Leefomgeving een tool ontwikkeld voor gemeenten: de Leidraad. Die beschrijft per wijk of buurt 5 mogelijke warmtealternatieven en geeft aan wat de maatschappelijke kosten zijn en wat de kosten voor de eindgebruiker zijn. Met behulp van de Leidraad kunnen gemeenten een afgewogen keuze maken welk warmte-alternatief voor welke wijk of buurt het meest passend is. Lees meer over de Leidraad (expertisecentrumwarmte.nl)

Mogelijke verandering door wetsvoorstel

Momenteel is het wetsvoorstel Gemeentelijke instrumenten warmtetransitie in voorbereiding. Indien deze wet in werking treedt, krijgt de Transitievisie warmte een juridische basis onder de Omgevingswet. Het rijk kan dan specifieke instructieregels stellen voor de inhoud van de transitievisie. Meer informatie hierover volgt wanneer mogelijk. De beoogde datum van inwerkingtreding is begin 2024. Lees de VNG-reactie op de consultatie van de Wgiw 

Routekaart

Om gemeenten te ondersteunen bij de uitvoering van hun acties uit het Klimaatakkoord heeft de VNG een interactieve routekaart laten maken. Daarop worden de acties voor alle sectoren overzichtelijk gepresenteerd.