Met de BAG kunnen organisaties op eenvoudige wijze digitale basisgegevens gebruiken van alle officiële adressen en alle gebouwen in Nederland. Die gegevens gebruiken ze in bestaande werkprocessen (zoals het heffen van belastingen) en bij de aanpak van maatschappelijke opgaven in het fysieke domein (zoals de woningbouwopgave of de energietransitie). Gemeenten zorgen voor actuele en juiste gegevens.

Als bronhouder van de BAG zorgen gemeenten ervoor dat zij de taken uitvoeren die in de wet- en regelgeving over de BAG aan hen zijn toegekend. Die taken omvatten onder meer: 

• Het bijhouden van een geautomatiseerde basisregistratie adressen en gebouwen
• Het indelen en registreren van het grondgebied van de gemeente in een of meer woonplaatsen
• Het vaststellen en registeren van openbare ruimten (straatnaamgeving)
• Het toekennen en registeren van nummeraanduidingen aan verblijfsobjecten, standplaatsen en ligplaatsen (huisnummering)
• Het afbakenen van panden, verblijfsobjecten, standplaatsen en ligplaatsen 

Het bijhouden van de basisregistratie vindt plaats op basis van brondocumenten. Voorbeelden van brondocumenten zijn straatnaambesluiten, huisnummerbesluiten, bouwvergunningen en verschillende ambtelijke verklaringen. Ook worden er gegevens over de ligging van de objecten gebruikt. Hierdoor ontstaat een compleet beeld van alle officiële adressen en gebouwen in Nederland. 

Voorbeeld van de inhoud van de BAG (bron: BAG-viewer) 

Gemeenten zijn bronhouder van de BAG. Dit betekent dat zij verantwoordelijk zijn voor het bijhouden van deze registratie en het voldoen aan de gestelde eisen over de inhoud en kwaliteit van de gegevens. Alle gemeenten leveren een kopie van hun gegevens over adressen en gebouwen aan het Kadaster. Het Kadaster fungeert voor de BAG als verstrekker en stelt vanuit de Landelijke Voorziening BAG (LV BAG) gegevens beschikbaar aan afnemers. Overheidsinstellingen en bestuursorganen zijn verplicht de gegevens uit de BAG te gebruiken bij de uitvoering van publiekrechtelijke taken. Het ministerie van BZK is toezichthouder op de uitvoering van de Wet bag.

De kosten voor het bijhouden van de BAG komen op dit moment volledig voor rekening van gemeenten. Het is daarom belangrijk dat de werkprocessen rond het bijhouden van de gegevens op een efficiënte wijze worden uitgevoerd. VNG doet daarom samen met gemeenten onderzoek naar de efficiëntie van de bijhouding, ontwikkelt modelwerkwijzen en stimuleert de uitwisseling van goede voorbeelden om het proces efficiënter in te richten. Daarnaast wordt samen met gemeenten beoordeeld wat de gevolgen zijn van wijzigingen in wet- en regelgeving op het bijhouden van gegevens in de BAG. Hiertoe is onder meer een impactanalyse op de wijziging van de Wet BAG uitgevoerd. 

Om gemeenten te ondersteunen bij het opstellen van brondocumenten voor de BAG, zijn er door de VNG een aantal modeldocumenten ontwikkeld. Het gaat om de volgende documenten: 

• Model mandaatbesluit wet BAG 2018  
• Model document constatering wet BAG 2018  
• Model besluit standplaats wet BAG 2018  
• Model besluit nummeraanduiding wet BAG 2018  
• Model besluit openbare ruimte wet BAG 2018  
• Model besluit ambtelijke verklaring wet BAG 2018  
• Model besluit ligplaats wet BAG 2018  
• Model besluit woonplaats wet BAG 2018 

Voor gemeenten is ook een modelverordening naamgeving en nummering beschikbaar. Lees meer: https://vng.nl/brieven/wijziging-vng-model-verordening-naamgeving-en-nummering-adressen

De invoering van de Omgevingswet en de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) heeft ook gevolgen voor de bijhoudingsprocessen van de BAG. VNG heeft in afstemming met BZK en de Waarderingskamer beschreven hoe gemeenten met deze gevolgen om moeten gaan. Een factsheet beschrijft de hierover gemaakte landelijke afspraken. Met deze afspraken zorgen we ervoor dat gemeenten zoveel mogelijk op dezelfde manier omgaan met de gevolgen van de Ow en Wkb. Onderdeel van deze afspraken is dat zoveel mogelijk gebruik wordt  gemaakt van vrijwillig aangeleverde informatie. Het informatieblad “beschrijving vragen om extra informatie voor de BAG” beschrijft de werkwijze. Ook is een modelproces BAG en WOZ in relatie tot Omgevingswet en Wkb beschikbaar. Gemeenten kunnen hiermee de nieuwe werkwijze in hun werkprocessen verwerken

Gemeenten zijn verantwoordelijk voor de kwaliteit van de gegevens in de BAG. Als onderdeel van een systeem van kwaliteitsborging nemen zij verschillende maatregelen om de gegevens in de registratie te laten voldoen aan de wettelijk afgesproken kwaliteitseisen. Het ministerie van BZK ziet er op toe dat de bronhouders zich houden aan de afgesproken kwaliteitseisen. Jaarlijks worden afspraken gemaakt over de kwaliteitsonderwerpen waaraan door bronhouders met prioriteit zal worden gewerkt. Deze afspraken zijn een onderdeel van het systeem van Kwaliteitszorg, Toezicht en Handhaving (KTH). De VNG neemt namens gemeenten deel aan deze gesprekken, zorgt ervoor dat de kwaliteitszorg wordt gericht op de juiste onderwerpen en werkt samen met gemeenten aan aanpakken voor het verbeteren van gegevenskwaliteit.

Gemeenten vinden het belangrijk dat gegevens over gebouwen meer samenhang gaan vertonen. In het door de gemeentelijke uitvoeringspraktijk ontwikkelde streefbeeld voor gemeentelijke geo-informatie is daarom een doorontwikkeling naar een samenhangende objectenregistratie (SOR) opgenomen. Op dit moment ontbreekt het landelijk aan financiële middelen om deze doorontwikkeling te realiseren. VNG bekijkt samen met gemeenten welke stappen gemeenten de komende jaren kunnen zetten in de doorontwikkeling van de BAG in samenhang met de verdere ontwikkeling van de WOZ en de ontwikkelingen rondom 3D. Daar waar mogelijk wordt aangesloten op de ontwikkelingen die plaatsvinden in het kader van het programma Zicht op Nederland (ZoN). Daarnaast formuleert VNG voorstellen voor het aanpassen van de bestaande regelgeving voor de BAG om de kosten van de uitvoering zoveel mogelijk te kunnen verlagen.

Bronnen