Uit interviews met de bezoekers bleek dat zij behoefte hebben aan structurele aanwezigheid van mensen die een luisterend oor kunnen bieden aan de bezoekers van de begraafplaats. Dit biedt de gemeente nu aan, uitgevoerd door een team van vrijwilligers met ondersteuning van professionals van gemeente en welzijnswerk. Hiermee proberen zij preventief te werken en ondersteuning te bieden aan bezoekers zodat zwaardere zorg voorkomen kan worden.
De vrijwilligers bereiken wekelijks gemiddeld 55 bezoekers op de begraafplaatsen waarmee een gesprek wordt gevoerd. Daarnaast een drievoud hiervan waarmee even contact gemaakt wordt door gedag te zeggen en een fijne dag te wensen.
Door het organiseren van activiteiten stimuleert de gemeente ontmoeting en verbinding. In dit initiatief bevorderen zij ook netwerken tussen organisaties. Zij willen vooral de begraafplaats van de levenden zijn.

Succesfactoren
De succesfactoren van dit initiatief zijn:
▪ De interventie is laagdrempelig omdat de begraafplaats een logische vindplaats is om de (oudere) eenzame bezoeker te ontmoeten. Het inzetten van gastvrouwen/-heren die een kopje koffie aanbieden en de mogelijkheid om even ergens te gaan zitten, wordt door bezoekers als uitnodigend ervaren. De interventie sluit hiermee aan op de behoefte van de bezoeker. Dit blijkt uit de waardering die heel vaak uitgesproken wordt door bezoekers.
▪ Het taboe op je eenzaam voelen en rouwen wordt doorbroken: iedere bezoeker mag er zijn in zijn verdriet of eenzaamheid. De gastvrouwen en -heren bieden een luisterend oor.
▪ Er is goede samenwerking tussen de welzijnsorganisatie, de begraafplaats, de gemeente en de gastfamilie: door het klein te houden kan het initiatief goed beheerst worden.
▪ Bezoekers waarderen het dat de begraafplaats mooi groen is en netjes onderhouden wordt. De pluktuin en de bijenwal dragen hieraan bij.

Herbruikbaar voor andere gemeenten
Dit initiatief is zeker herbruikbaar, maar niet een op een te kopiëren. Immers, de vraag van de bezoeker zal eerst geïnventariseerd moeten worden en zal misschien niet overal hetzelfde zijn. Belangrijk is:
▪ behoefte ophalen bij bezoeker/nabestaande;
▪ klein beginnen (bottom up);
▪ tijd nemen om de juiste partners te vinden (in het geval van Kampen de gemeente en welzijnsorganisatie, dit kan overal anders zijn);
▪ draagvlak creëren;
▪ het SAMEN doen voor de bezoeker!

Dit initiatief is beschreven in een handboek en daarnaast heeft de gemeente een procesevaluatie gemaakt. Deze zijn op te vragen.

Eenvoud is meervoud
De gemeente is low budget gestart met een gesponsorde tafel en vier stoelen en inmiddels is dit initiatief uitgerold naar twee begraafplaatsen binnen de gemeente Kampen.
Het team vrijwilligers is van twee naar 18 gegroeid in drie jaar tijd.
De gemeente deelt het initiatief met trots in het land, maar het gaat er hen vooral om dat de bezoekers centraal staan! Deze geven aan dat zij zich beter voelen bij vertrek dan bij aankomst.

Dit praktijkvoorbeeld was een van de finalisten in de categorie Uitvoeringskracht regulier complex voor de #GemeenteDelers 2023.