Het doel van de pilot was aanvankelijk om vluchtelingen (asielzoekers en statushouders) in Gouda aan betaald werk te helpen via de Goudse Meedoenbalie in het azc. Al gauw bleek dat er veel belemmeringen zijn bij het zoeken naar een baan voor vluchtelingen. Het doel is toen niet ingeperkt, maar juist uitgebreid naar een bredere activatie van vluchtelingen in de Goudse regio. Hierbij is de ambitie om vluchtelingen (asielzoekers én statushouder) te laten meedoen en te begeleiden naar vrijwilligerswerk, betaald werk, sportactiviteiten, oriëntatietrajecten, stadsinitiatieven en taallessen.

Succesvol

De (meetbare resultaten uit de) pilot bewijst dat vluchtelingen actief kunnen deelnemen aan de Goudse samenleving, ondanks de complexe omstandigheden. Ruim 200 azc-bewoners hebben in 2024 de Meedoenbalie bezocht en zijn betrokken bij vrijwilligerswerk, sport en andere initiatieven. Dit heeft hun integratie versneld. Dat succes kwam niet zonder uitdagingen. Regelgeving ontmoedigt werken en participeren en bedrijven ervaren obstakels bij het aannemen van vluchtelingen. Hierom moesten de gemeente en het COA vindingrijk zijn: ze breidden de focus uit en betrokken lokale partners zoals vrijwilligersorganisaties, ondernemersverenigingen en sportclubs.

De unieke samenwerking tussen het COA en de gemeente is de grootste succesfactor. Een gemeentelijke ambassadeur met een breed netwerk in de stad, een gemeentelijk projectleider en een COA-medewerker die fungeert als schakel tussen asielzoekers en de Meedoenbalie. De projectleider stuurt bij waar nodig en zorgt voor de evaluatie. Door deze aanpak is een blijvende samenwerking ontstaan, waarin de lessen uit de pilot worden meegenomen.

Waardevol

Voor veel vluchtelingen is het moeilijk om te landen in een nieuw land. Ze hebben ingrijpende gebeurtenissen meegemaakt en moeten wennen aan een onbekende omgeving. De pilot ‘Iedereen doet mee’ helpt hen met actief participeren in de samenleving.

De gebruiksvriendelijkheid van het programma zorgt ervoor dat veel bewoners zich actief aansluiten. De drempel is laag en de diversiteit aan mogelijkheden maakt deelname aantrekkelijk. De waardering vanuit bewoners is groot, blijkt uit de reacties van deelnemers. Bewoners geven aan zich gelukkiger, gezonder en meer verbonden met Gouda te voelen. Ze leren sneller de taal en bouwen gelijktijdig een netwerk op, wat hun toekomstperspectief aanzienlijk versterkt.

Ook voor bedrijven (bijvoorbeeld via het werkgeversservicepunt) en vrijwilligersorganisaties waar azc-bewoners aan de slag vinden het prettig dat ze via de pilot snel personeel en vrijwilligers kunnen vinden, in verband met de krapte op de arbeidsmarkt. Zo wordt de samenwerking aan beide kanten gewaardeerd.

Duurzaam

De pilot ‘Iedereen doet mee’ biedt niet alleen kansen op de korte termijn, maar heeft ook een blijvende impact. Deelname aan sport en andere activiteiten geeft vluchtelingen energie en motivatie, wat hun mentale en fysieke gezondheid versterkt (Global Goal 3). Daarnaast sluit de pilot aan op bestaande stadsactiviteiten, waardoor vluchtelingen sneller geworteld raken in Gouda (Global Goal 11). 
Inclusiviteit staat centraal. De Meedoenbalie is laagdrempelig en informatie wordt in meerdere talen vertaald. Een ambassadeursgroep met azc-bewoners speelt hierin een sleutelrol: zij hebben inspraak in wat er voor hen wordt georganiseerd en organiseren zelf ook activiteiten, zoals een feestavond in december. 
Tot slot versterkt de samenwerking tussen het COA en de gemeente de participatie. Door actief te luisteren naar bewoners is de pilot afgestemd op hun behoeften, waardoor vluchtelingen écht onderdeel worden van de Goudse samenleving (Global Goal 10).

Herbruikbaar

De pilot ‘Iedereen doet mee’ biedt een model dat ook in andere gemeenten kan worden toegepast. In het evaluatierapport staan concrete tips, zoals het toevoegen van een Goudse 'ambassadeur naar de stad' aan de Meedoenbalie, een vast spreekuur in het azc en een duidelijke intakeprocedure. Er is veel geleerd door te doen, en nu de pilot is voortgezet ligt de focus op verdere verbetering en borging.

Een van de successen is dat er binnen de gemeente nauw is samengewerkt om meer kansen te creëren voor de vluchtelingen. Er werd bij gemeente en COA actief intern en extern gecommuniceerd om kansen te creëren waarbij het projectteam hun persoonlijke netwerken inzette.

Meerdere gemeenten werken al met een Meedoenbalie, maar vaak alleen voor vrijwilligerswerk. De verbreding van taken en de nauwe samenwerking tussen COA en gemeente Gouda maakte deze pilot uniek en bleek de sleutel tot succes—een aanpak die andere gemeenten van harte wordt aanbevolen.

Winnen

Deze pilot verdient te winnen omdat het een praktische en gemakkelijk te implementeren oplossing biedt voor zowel de integratie van nieuwkomers als het tekort aan arbeidskrachten en vrijwilligers. Door vraag en aanbod succesvol te verbinden, wordt een win-win situatie voor alle betrokkenen gecreëerd: nieuwkomers voelen zich gelukkiger, gewaardeerd en integreren sneller, werkgevers en vrijwilligersorganisaties vullen vacatures in en de gemeente versterkt de sociale cohesie. Dit initiatief laat zien hoe samenwerking leidt tot een inclusieve en veerkrachtige samenleving.

Datum start    

01/09/2023

Datum eind   

01/01/2024, pilot is wegens succes verlengd

Dit praktijkvoorbeeld is een van de finalisten in de categorie Inclusieve samenleving-Kansengelijkheid voor de #GemeenteDelers 2025.