Het doel van Buddy to Buddy is om het sociaal isolement van nieuwkomers en mogelijk ook van Nederlanders te doorbreken en daarmee het sociaal netwerk te vergroten. Door deze contacten wordt de betrokkenheid van de inwoners gestimuleerd van Enschede bij de opvang van vluchtelingen en komt er meer wederzijds begrip voor elkaars culturele verschillen. In veel gevallen bevalt de deelname van de Nederlandse buddy zo goed dat ze nogmaals deelnemen en hun eigen netwerk enthousiast maken om ook deel te nemen.

Voor beide kanten van het buddyschap geldt dat werelden en blikvelden worden vergroot. Verbindingen en vriendschappelijk contact zorgen voor meer begrip en wederzijdse integratie.

Succesvol

Buddy to Buddy is in Enschede heel goed ontvangen. Er zijn tijdens de pilot 58 buddy’s gekoppeld (29 nieuwkomers en 29 inwoners van Enschede). Alle buddy’s volgden een traject van 4 maanden waarin zij naast 1-op-1 contact ook deel uitmaken van een intercultureel netwerk.

Na de succesvolle pilot is besloten om door te gaan en is een lokale stichting opgericht. Lokale inbedding is nadrukkelijk het doel, zodat het echt een project van en voor Enschede is. Inmiddels hebben er in totaal zo’n 200 mensen deelgenomen in Enschede en is er een wachtlijst met zowel nieuwkomers als Nederlanders.

Uit onderzoeken, maar ook uit aanbevelingen van het SCP, blijkt dat eenzaamheid een van de grootste uitdagingen is voor nieuwkomers. Daarnaast hoort de Gemeente Enschede, van consulenten dat behoefte aan contact met Nederlanders groot is en dat als dat contact eenmaal plaatsvindt, indirecte effecten, zoals verbetering van de taal, waarneembaar zijn.

Anderzijds biedt het de ontvangende samenleving een manier om een rol te spelen bij de integratie van nieuwkomers. Integratie wordt vaak gezien als eenzijdig proces, maar ben je geïntegreerd als je nauwelijks contact hebt met Nederlanders? Bij veel Nederlanders bestaat de latente behoefte om iets te betekenen, en zij krijgen middels Buddy to Buddy de kans om de rol van de ontvangende samenleving in het integratieproces vorm te geven.

Waardevol

De uitdaging voor Enschede - en vele andere gemeenten - is de polarisatie en (negatieve) beeldvorming rondom nieuwkomers.

Zoals een menselijk lichaam ziek kan worden wanneer sommige cellen niet in contact, niet in verbinding, met de rest van het lichaam staan en niet in lijn met het geheel opereren, gelooft de gemeente dat een samenleving met teveel geïsoleerde mensen en groepen uiteindelijk ook ziek zal worden. De gemeente ziet in het vluchtelingenvraagstuk soms zorgwekkende symptomen en koortsachtige reacties van het collectieve maatschappelijke lichaam opkomen; de polarisatie, uitingen van vreemdelingenhaat, verbale en fysieke agressie.

Contact maken, elkaar leren kennen en ondanks cultuurverschillen verbinding aangaan met behoud van eigenwaarde is hierin een groot deel van de oplossing. Zowel voor de geïsoleerde; het individu, als voor de beeldvorming en voor de samenleving als geheel.

Duurzaam

Buddy to Buddy adresseert een thema dat diep in de samenleving gevoeld wordt en dat nog generaties lang effect zal hebben op de samenleving. Het sociale isolement van (ex)vluchtelingen.

Eenzaamheid heeft grote impact in iemands leven en brengt bovendien gezondheidsrisico’s en zorgkosten met zich mee. Daarnaast werkt eenzaamheid op een negatieve manier door in de sociale en financiële zelfredzaamheid en heeft het effect op de arbeidsparticipatie en verdere integratie in de samenleving.

Daarnaast wordt de ontvangende samenleving een manier geboden om samen te leven. Dat begint bij elkaar leren kennen. Voormalig directeur van het Sociaal Cultureel Planbureau Kim Putters: ‘Een bloeiende, inclusieve samenleving komt pas echt tot stand als we de ander toelaten in ons leven. Als de grens tussen wij en zij vervaagt.’

Herbruikbaar

Het initiatief is gestart in Zutphen. Inmiddels zit Buddy to Buddy in 21 Nederlandse gemeenten, waarbij ruim 14.500 buddy’s hebben deelgenomen. Het initiatief is goed te kopiëren. Het is al flink gegroeid, maar wat de gemeente betreft is dit nog maar het begin, Buddy to Buddy is namelijk meer nodig dan ooit.

Middels Buddy to Buddy Nederland, een landelijke social franchise gevende organisatie, hebben we (met hulp van het Oranje Fonds Groeiprogramma) een concept ontwikkeld dat gekopieerd kan worden naar elke gemeente in Nederland. De landelijk organisatie is als franchisegever ondersteunend aan de locaties, en verantwoordelijk voor groei. Er is een dienstenpakket ontwikkeld, zoals ICT, communicatie, ontwikkeling van nieuwe projecten, en gezamenlijke fondsenwerving. Ook is er gezamenlijk opgetrokken om de bekendheid van Buddy to Buddy te vergroten. Franchisenemers zijn lokale stichtingen met lokaal eigenaarschap zodat de inbedding in de gemeente gegarandeerd is en het een project voor en door de gemeente is.

Winnen

Buddy to Buddy onderscheidt zich door de focus op verbinding vanuit gelijkwaardigheid en wederkerigheid. Door geen hulp te verlenen maar juist jezelf te zijn, ben je van betekenis. Dit maakt dat mensen van jong tot oud meedoen.

De gemeente Enschede kan een inspirerend voorbeeld zijn voor andere gemeenten omdat polarisatie steeds verder toeneemt in onze samenleving. Contact en levensverhalen kunnen bruggen slaan tussen mensen. Dat ontstaat niet zomaar, daar is actieve inzet voor nodig. Enschede is een gemeente waar ook negatieve gevoelens over vreemdelingen leeft, maar toch ziet de gemeente dat het hier werkt.

Buddy to Buddy werkt aan een samenleving waarin mensen maximaal van elkaar mogen verschillen en tegelijkertijd maximaal met elkaar verbonden zijn. Die wereld ontstaat niet zomaar, daar is actieve inzet voor nodig.

Buddy to Buddy draagt daarnaast bij aan het tegengaan van eenzaamheid, het bouwen aan een sociaal netwerk en de wederzijdse integratie.

Datum start  

November 2023 (in eerste instantie als pilot van 6 maanden).

Datum eind  

De pilot is afgerond. Buddy to Buddy wordt in 2025 gecontinueerd.

Dit praktijkvoorbeeld is een van de finalisten in de categorie Gezond leven en ouder worden voor de #GemeenteDelers 2025.