Het team van het Loket Herstel Toeslagenaffaire in Zoetermeer neemt iedere aanvraag heel serieus én durft kaders los te laten. Daardoor hielpen ze onder andere een gedupeerde ouder binnen zeven maanden uit de Participatiewet te komen. In gesprek met Peter Benard en Wouter Urbanus.  

Door het stopzetten van de kinderopvangtoeslag kon een gedupeerde ouder sinds 2011 nauwelijks rondkomen. Haar leven stond op zijn kop: ineens had ze deurwaarders aan haar deur. Ze belandde overspannen en met rugklachten bij het UWV en uiteindelijk in de WIA/Participatiewet. Minimaal verzekerd kon ze niet naar een fysiotherapeut en een nieuw matras kon ze zich ook niet veroorloven. Ook haar huis kon ze niet meer schoonhouden. Ten einde raad klopte ze aan bij het Loket Toeslagenaffaire. “Zou u een goed woordje voor me willen doen en huishoudelijke ondersteuning kunnen aanvragen?’’   

Een nieuwe start  

‘’We vragen altijd door, want dan leer je mensen pas echt goed kennen’’, vertelt Urbanus. “Zo ook bij de aanvraag van deze mevrouw”. Na het eerste telefonisch contact volgde een huisbezoek. ‘’Pas dan zie je echt hoe ernstig de klachten zijn’’, legt hij uit. De huishoudelijke ondersteuning werd als eerste in gang gezet. De gemeente Zoetermeer vergoedde haar verder ook de kosten voor een fysiotherapeut. Ook schaften ze een goed bed voor haar aan. Het raakt Urbanus: ‘‘Binnen 7 maanden begeleidden we deze mevrouw naar een zelfstandige baan én stroomde zij uit bij de Participatiewet, op weg naar een echte nieuwe start.“ 

Doorzettingsvermogen  

In het team Herstel Toeslagaffaire draait het niet alleen om kennis, maar ook om doorzettingsvermogen. Benard vertelt: ‘’Natuurlijk lopen we soms ook tegen barrières aan. Maar het gaat erom dat je altijd vooruit blijft kijken: waarmee is een gedupeerde ouder nu echt geholpen? En, durf je daarbij ook buiten de gebaande paden te gaan? Zo zie je dat je met een investering van een paar duizend euro voor de gemeente een structurele besparing op de maandelijkse uitkeringskosten kunt realiseren. Je kiest dan weliswaar voor een oplossing die op het eerste oog afwijkt, maar vaak kun je daarmee andere afdelingen waarmee je samenwerkt overtuigen.’’  

Vooral doorvragen!  

Het team neemt iedere week de complexe casussen door. Ook daarbij is ‘doorvragen’ het kernwoord. “Zo krijg je een duidelijk beeld hoe je cliënten kunt bijstaan op alle leefgebieden”, legt Benard uit.  ‘’We gaan altijd voor de lange termijn, voor duurzame oplossingen’’, vult Urbanus aan. "Dat vraagt soms veel van onze medewerkers: Zoetermeer telt 900 gedupeerde ouders. Dat is een intensieve taak, omdat we de mensen ook allemaal spreken. Soms hebben onze consulenten dagelijks te maken met verdrietige verhalen. Dat is zwaar.”  

Duurzaamheid voorop  

Urbanus en Benard zijn trots op hun team. “Juist doordat onze consulenten zo doorvragen, komen ook andere zaken waarbij de gemeente kan helpen boven water. Zoals woningurgentie.” Dat vraagt natuurlijk om samenwerking met collega-afdelingen. Benard: “Vanuit de Bijzondere bijstand worden bijvoorbeeld geen kosten voor fysiotherapie vergoed. We leggen dan uit dat je soms de kaders moet loslaten, en moet gaan voor duurzaamheid. Dit omdenken juicht ook onze eigen wethouder toe.” “Ook de ouders lijken heel tevreden: We hebben nooit bezwaren en nauwelijks klachten. Dat komt omdat onze consulenten helder uitleggen wat wel en wat niet kan. Het gaat bij de brede ondersteuning immers om wat ouders echt nodig hebben, en om realistisch te blijven. Maar tegelijk dus ook om ruimhartigheid en een duurzame oplossing.” 

Gouden tip?  

Die hebben Benard en Urbanus niet echt. Ze blijven bescheiden en nuchter. Of ze hun succes delen binnen de gemeente? Lachend: “Dat doen we wel, maar zeker niet collectief.” Hun team staat er goed op en ze worden vaak als voorbeeld genoemd door wethouder en directie. ‘We hopen dat onze zienswijze: Werken volgens de bedoeling zich verspreid binnen onze organisatie.”  Bij die zienswijze stelt de gemeente de wens van inwoners centraal, om zo samen tot een oplossing te komen. Benard legt uit: ‘’Wij zijn aan het begin van de hersteloperatie gewoon begonnen, zonder kader. Al werkend hebben we afspraken gemaakt over beleid en regelgeving. En die steeds aangepast en doorontwikkeld.’’ Hun advies: ‘’Niet alles dichtregelen, en vooral: ruimhartig zijn.’’ En ja, er zijn soms mensen die misbruik maken van de regelingen. Maar Benard, Urbanus en hun team blijven open kijken en kiezen voor de menselijke maat: “Voor het overgrote deel dat wél recht heeft!’’