In een tijd van toenemende arbeidsmarktkrapte kan een groep mensen de aansluiting met de arbeidsmarkt niet maken, ondanks hun potentieel om (onder specifieke voorwaarden) werkzaamheden uit te voeren. Mensen die vaak langdurig werkloos zijn en geconfronteerd zijn met tegenslagen op het gebied van werk, gezondheid of andere levensgebieden. Eerdere pogingen (met gemeentelijke steun) om aan het werk te komen, zijn niet gelukt. Het perspectief op een (reguliere) betaalde baan ontbreekt, tegelijkertijd zijn er genoeg maatschappelijk waardevolle werkzaamheden die nu niet worden uitgevoerd. 
Deze casus, waarmee er invulling gegeven wordt aan het advies van Commissie Borstlap, introduceert de basisbaan als nieuw instrument.

Jaartal

2025

Gemeente

Hiermee wordt aanvullende werkgelegenheid gecreëerd voor inwoners die anders geen aansluiting meer vinden op de arbeidsmarkt. Deze waardevolle werkgelegenheid draagt bij aan de leefbaarheid in de wijken van de gemeente en vormt het sluitstuk van het arbeidsmarktbeleid. Samen wordt gebouwd aan een inclusieve samenleving waar iedereen een bijdrage kan leveren.

Succes

De basisbaan is succesvol omdat het een duidelijke behoefte vervult door langdurig werklozen te helpen aan werk, wat hun welzijn en inkomen verbetert. Momenteel zijn er 155 basisbaners, met bijna geen uitval anders dan natuurlijke redenen zoals pensionering. Dat komt mede omdat werkzaamheden continu aangepast worden aan de deelnemer (tailormade-job). De maatschappelijke opbrengsten overstijgen de kosten. Er zijn complexe uitdagingen overwonnen zoals het coördineren van meerdere stakeholders en het creëren van werk dat geen regulier werk verdringt. Met Basisbanen geeft Groningen invulling aan het creëren van waardevol werk voor inwoners met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Dit doet de gemeente in samenwerking met maatschappelijke organisaties in de wijken. De creativiteit en vindingrijkheid van het project liggen in het bieden van banen op maat en flexibele ondersteuning. De casus heeft waardevolle lessen opgeleverd die zijn gedeeld binnen de organisatie en andere (Europese) gemeenten, wat bijdraagt aan voortdurende verbetering en bredere toepassing.

Waardevol

De Basisbaan biedt een oplossing voor inwoners die niet meer die stap naar werk kunnen maken, terwijl zij wel degelijk over mogelijkheden beschikken om (zij het onder specifieke voorwaarden) werk te verrichten. Hiermee wordt een inclusieve arbeidsmarkt gecreëerd. Mensen doen weer mee, en verdienen het minimumloon. Het instrument biedt meerwaarde, het inkomen en het welbevinden van inwoners is versterkt en het levert een bijdrage aan de leefbaarheid van de wijken. De gebruiksvriendelijkheid blijkt uit de maatwerkbenadering, waarbij banen worden afgestemd op de capaciteiten en wensen van de deelnemers. Actieve transparantie wordt gewaarborgd door regelmatige updates en evaluaties van de werkwijze. Publieke waardering is zichtbaar in de tevredenheid van de circa 180 in totaal geplaatste inwoners. De positieve feedback en de stijging in welzijn en inkomen onderstrepen de waarde van dit project. Dit blijkt o.a. uit de evaluatie van de basisbanen door de Hanzehogeschool.

Duurzaam

De basisbaan draagt bij aan sociaal-economische gezondheid door langdurig werklozen waardevol werk te bieden, wat hun welzijn en inkomen verbetert. Dit blijkt uit de evaluatie uitgevoerd door de Hogeschool. Het project bevordert inclusiviteit door banen op maat te creëren voor mensen met diverse achtergronden en beperkingen en hen een baan te bieden. Daarnaast versterkt de basisbaan de participatie door de betrokkenheid van wijkbewoners en andere organisaties in de wijken. De werkzaamheden die de basisbaners uitvoeren hebben een positieve impact op de leefomgeving en draagt bij aan duurzame steden en gemeenschappen. Zo zijn er basisbanen die circulaire werkzaamheden verrichten zoals het schoonhouden van buurten of werkzaamheden uitvoeren in een repair café.

Herbruikbaar

De basisbaan is herbruikbaar omdat de casus gedocumenteerd is voor onderhoud, aanpassing, hergebruik en opschaling, waardoor het geschikt is voor andere gemeenten. Het project past relevante standaarden toe, zoals AVG, wat zorgt voor consistentie en naleving van regelgeving. De casus is actief gepromoot binnen en buiten de organisatie, met presentaties aan andere gemeenten, WRR, Divosa, Movisie, Europese en Nederlandse politici en ambtelijke medewerkers van ministerie SZW. Andere gemeenten ervaren ook dat zij een uitkeringsdoelgroep hebben die niet meer die stap richting de arbeidsmarkt kan maken, wat de relevantie en herbruikbaarheid van de basisbaan onderstreept. Enkele gemeenten, zoals o.a. Assen, Tilburg en Leeuwarden hebben het model al overgenomen en toegepast, soms met een iets andere variant waarbij bijvoorbeeld ontwikkeling/uitstroom naar werk voorop staat, maar de casus blijft kopieerbaar. Echter vindt financiering nu nog deels vanuit eigen middelen plaats. Erkenning vanuit Gemeentedelers zou helpen in de gesprekken met het rijk hierover.

Winnen

De basisbaan biedt een innovatieve en effectieve oplossing voor langdurige werkloosheid. Het project creëert waardevol werk dat bijdraagt aan de leefbaarheid van wijken en het welzijn van deelnemers. Met momenteel 155 actieve basisbaners en in totaal circa 180 geplaatste inwoners en brede acceptatie door andere gemeenten, toont de basisbaan aan dat het model schaalbaar en herbruikbaar is. De positieve impact op sociaal-economische gezondheid en inclusiviteit maakt het een voorbeeld voor andere gemeenten.

Datum start  

01/03/2020

Datum eind  

Wegens succes is de basisbaan structureel onderdeel geworden van het arbeidsmarktbeleid.

Dit praktijkvoorbeeld is een van de finalisten in de categorie Inclusieve samenleving-Bestaanszekerheid voor de #GemeenteDelers 2025.

Gerelateerde links