Dankzij een bovenregionale samenwerking (5 jeugdhulpregio's, 23 gemeenten, 9 samenwerkingsverbanden) zorgt Utrecht met collectieve financiering van jeugdhulp in school dat leerlingen veel sneller ondersteuning krijgen (doorlooptijd is verkort van gemiddeld 3 maanden naar 1 week) en dat de middelen efficiënter worden ingezet.

Jaartal

2025

Gemeente

De pilot vindt plaats in de regio Utrecht met de volgende jeugdhulpregio's: Utrecht West, Utrecht Stad, Lekstroom, Zuidoost Utrecht en Eemland.

Succesvol

1) De casus is gelukt omdat leerlingen nu niet meer hoeven te wachten om de zorg te krijgen die ze zo hard nodig hebben. En dat binnen de financiële kaders. Er kan zelfs worden bezuinigd om het aantal fte (op de ene pilot school is 1,5 fte minder nodig, op de andere school kunnen 50 leerlingen meer geholpen worden met hetzelfde aantal fte). Ook hebben ouders niet meer de administratieve en financiële last van het aanvragen van beschikkingen.

2) De casus is succesvol omdat er een veelvoud van stakeholders betrokken is: 5 jeugdhulpregio's, die bestaan uit 23 gemeenten. 9 samenwerkingsverbanden, 2 scholen (incl. schoolbesturen) en 4 zorgaanbieders. De casus is daarnaast complex, omdat er geen duidelijke wet- en regelgeving is mbt zorg in onderwijstijd en het daarom erg pionieren was.

3) Creativiteit en vindingrijkheid: er was creativiteit en vindingrijkheid nodig om te voldoen aan de wensen van alle individuele gemeenten. Voorbeeld: een groot struikelblok was gemeenten die de regie over een deel van hun jeugdhulpbudget moeten opgeven. De zorg is deels weggenomen door in de commissie van begeleiding van elke school een vertegenwoordiger van een wijkteam toe te voegen. Ook is Utrecht creatief geweest in het visualiseren van de pilot, door d.m.v. een praatplaat met iconen de knelpunten in beeld te brengen.

4) Leren en delen: de casus kent een lerende aanpak. Er vinden geregeld leerbijeenkomsten plaats. Deze lessen worden niet alleen gedeeld binnen de regio, maar ook landelijk. Zie voor voorbeelden bij de links.

Waardevol

De casus is waardevol omdat:

1) Het voorziet in een behoefte. De pilotscholen moesten voor de pilots afstemmen met 26 gemeenten. Dit kostte veel tijd. Ook het aanvragen van beschikkingen kostte maanden. Er was veel behoefte om dit beter te organiseren: voor de kinderen en hun ouders, want daarmee kan impact gemaakt worden.

2) Gebruiksvriendelijkheid: Dit is een lastige om te beargumenteren. Dankzij de pilots zijn de administratieve lasten voor professionals drastisch verminderd.

3) Actieve transparantie: dit is een expliciete afspraak die gemaakt is met alle partners. Juist vanwege de complexiteit en het pionieren was het cruciaal om alle partners continue mee te nemen in alle stappen. Ook landelijk is de gemeente transparant in de geleerde lessen (zie vorige vraag), zodat anderen hiervan kunnen leren.

4) Publieke waardering: Er is veel waardering van ouders en leerlingen voor de pilots. Enkele uitspraken van ouders: "Voorheen moest ik elke 3 of 6 maanden opnieuw zorg aanvragen voor mijn kind. Dit is voor mij emotioneel belastend, omdat ik telkens de focus moet leggen op wat mijn kind allemaal niet kan." Dankzij de pilot zijn deze emotionele lasten aanzienlijk verminderd. Er is ook actief onderzoek gedaan naar de ervaringen van ouders en die zijn positief.

Duurzaam

De casus is op de volgende manieren duurzaam:

1) Welzijn en welvaart: het draagt bij aan global goal 3: goede gezondheid en welzijn

2) Leefomgeving en ecologie: niet van toepassing

3) Inclusiviteit: Met de pilots wordt bijgedragen aan global goals 4 (kwaliteitsonderwijs) en 10 (ongelijkheid verminderen). Dankzij zorg in onderwijstijd missen leerlingen minder lestijd en kunnen zij zich beter ontwikkelen. Ook krijgen alle leerlingen een eerlijke kans op dezelfde zorg en maakt het niet meer uit in welke gemeente ze wonen.

4) Lokale democratie en participatie: In het voortraject zijn interviews gehouden met ouders. Ook is onderzoek gedaan naar de ervaringen van ouders en worden de opbrengsten verwerkt in de aanpak.

Herbruikbaar

De casus is herbruikbaar omdat:

1) Gedocumenteerd voor herbruikbaarheid: De volledige aanpak is beschreven in een convenant. Ook zijn alle geleerde lessen gedocumenteerd en openbaar gemaakt door middel van publicaties en landelijke presentaties.

2) Standaarden: De casus is een voorbeeld voor een bovenregionale samenwerking rondom zorg in onderwijstijd en wordt door de ministeries van OCW en VWS ook zo gezien. De gemeente wordt door beide ministeries bevraagd zodat deze ervaringen meegenomen kunnen worden in wetswijzigingen.

3) Publicatie en promotie: Ja. Zie bij de links

4) Reeds hergebruikt: het is met zorg in onderwijstijd onmogelijk om de casus exact te kopiëren, omdat het zeer context afhankelijk is. Verschillende regio's en gemeenten hebben inspiratie geput uit de aanpak.

Winnen

Deze casus moet winnen omdat:

1) De impact voor ouders en leerlingen is enorm! Van gemiddeld 3 maanden wachten op hulp naar minder dan 1 week. En veel minder administratieve en emotionele lasten

2) De werkwijze is goedkoper: dezelfde hulp kan geboden worden met minder personele inzet

3) De context is complex: 23 gemeenten, 9 samenwerkingsverbanden, 4 zorgaanbieders

4) De wettelijke kaders zijn onduidelijk en het is daarom pionieren. Dit vraagt heel veel lef, wat in deze pilot op zowel ambtelijk als bestuurlijk niveau daadwerkelijk getoond is.

Datum start  

Augustus 2023

Datum eind: 

De casus loopt tot augustus 2025

Dit praktijkvoorbeeld was een van de kanshebbers voor #GemeenteDelers 2025.