Een inclusieve samenleving als missie

De RKOG heeft als missie het bevorderen van een inclusieve samenleving met meer begrip voor mensen met onbegrepen gedrag en hun omgeving. Dit initiatief komt voort uit de erkenning van knelpunten binnen het werkveld, zoals het gebrek aan samenwerking, regie, financiering, het omgaan met complexiteit, het betrekken van betrokkenen, en de noodzaak van meer kennis en expertise.

Doelen en principes

De RKOG wil een traject van actieonderzoek en actieleren aangaan met kennisbronnen verbinden, ervaringskennis inzetten, bruikbare kennisproducten ontwikkelen, ontmoetingen faciliteren, en samenwerking over domeinen heen stimuleren. Belangrijk is dat de RKOG geen praatclub wil zijn maar streeft naar concrete acties door kritisch te blijven en reflectie toe te passen.

Themalijnen 

Binnen de RKOG zijn 3  inhoudelijke themalijnen en een verbindend 'Trefpunt' gedefinieerd. Deze themalijnen zijn:

Versterken en leren van herstelinitiatieven 

Zelfregie- en herstelinitiatieven blijken cruciaal te zijn in de aanpak van onbegrepen gedrag. Deze initiatieven bevorderen de stabiliteit en ontwikkeling van individuen, verbeteren de beeldvorming en betekenis, en dienen als bronnen van ervaringskennis. De RKOG wil deze initiatieven ondersteunen en versterken door kennis te bundelen, praktijkervaringen te delen en verbindingen te leggen tussen projecten.

Samenwerken in het formele en informele netwerk

Deze themalijn richt zich op het ontwikkelen en delen van kennis over een netwerkgerichte aanpak voor mensen met onbegrepen gedrag. Het omvat het verkennen van bestaande evidence-based praktijken, het verzamelen van collectieve ervaringskennis, en het creëren van een netwerk van ervaringsdeskundigen, naasten, en zorg- en welzijnsprofessionals.

Samenleven in de wijk

Deze lijn heeft als doel een inclusievere samenleving te ondersteunen door te werken aan wijkgerichte oplossingen. Het betrekt de gemeenschap bij de aanpak van onbegrepen gedrag.

Het Trefpunt: Het kloppend hart van samenwerking

Het Trefpunt binnen de RKOG fungeert als het kloppend hart van actieonderzoek, samenwerking en kennisdeling (oftewel actieleren). Het Trefpunt heeft als doel versnippering van kennis en kunde tegen te gaan en een lerende en ontwikkelingsgerichte omgeving te creëren. Hier kunnen ervaringsdeskundigen, naasten, burgers, studenten, onderzoekers en professionals uit verschillende domeinen (sociaal, zorg en veiligheid) en lagen van het werkveld samenkomen. Het Trefpunt is bedoeld om ontmoeting, kennisdeling, innovatie, leren en creativiteit te faciliteren.

Samen op weg naar een inclusievere samenleving

De RKOG, met haar 3 themalijnen en het centrale Trefpunt, belooft een veelbelovende stap voorwaarts te zijn in de aanpak van onbegrepen gedrag. De ambitie van het Lectoraat is om tevens domeinoverstijgend en multidisciplinaire samen met de omgeving te werken op het gebied van Zorg & Veiligheid.

Rapport en beroepsproduct uitstroomproblematiek in de beveiligde intensieve zorg

Een pakkend voorbeeld van een studentenonderzoek dat door actieonderzoek en co-creatie tot stand is gekomen is het rapport en het beroepsproduct naar uitstroomproblematiek in de beveiligde intensieve zorg, door student Master Toegepast Recht Amber Sijnstra. Van maart tot augustus 2023 is een onderzoek uitgevoerd binnen de context van de beveiligde intensieve zorg (BIZ, klinieken op beveiligingsniveau 1 t/m 4). Onderzocht is welke juridische, financiële en organisatorische knelpunten er kunnen bestaan als personen met onbegrepen gedrag uitstromen uit de BIZ richting ambulante zorg en verblijfszorg. Ook zijn mogelijkheden om deze knelpunten te verminderen in kaart gebracht.

Uit het onderzoek is gebleken dat verschillende knelpunten een rol kunnen spelen in het uitstroomproces, denk aan personeelstekorten maar ook aan het niet kunnen krijgen van de juiste indicatie voor zorg. Vaak hangen deze knelpunten onderling samen en zijn ze domeinoverstijgend. Professionals uit het zorg- en veiligheidsdomein zien verschillende mogelijkheden om deze knelpunten te verminderen. De meest genoemde oplossingsrichtingen zijn het realiseren van meer voorzieningen voor langdurig verblijf en behandeling, en het aangaan van (domeinoverstijgende) samenwerkingen om toch passende zorg te kunnen bieden. Er is een model voor domeinoverstijgende samenwerking ontwikkeld om professionals handvatten te geven voor het aangaan van samenwerkingen in de vorm van pilots of kennisgroepen. Het model geeft de verschillende stappen en randvoorwaarden voor samenwerking weer, en kan gebruikt worden in de beginfase van samenwerking en om bestaande samenwerkingen te evalueren. Door domeinoverstijgend samen te werken kunnen stakeholders hun kennis en expertise met elkaar uitwisselen en de verantwoordelijkheid voor complexe casuïstiek en vraagstukken delen. Het rapport en beroepsproduct zullen gebruikt en verder ontwikkeld worden binnen de RKOG. 

De subsidie voor het opzetten van een RKOG Drenthe is inmiddels toegekend, de subsidie voor Groningen wordt aangevraagd. Voor meer informatie en updates over de Regionale Kenniswerkplaats Onbegrepen Gedrag, kunt u terecht op de website van het Landelijk Actieprogramma Grip op Onbegrip, ZonMw | VNG. Het gehele rapport en het beroepsproduct is te vinden op: www.onderzoeklevensloopaanpak.nl

Artikel voor de VNG-nieuwsbrief Zorg + Veiligheid, september 2023