Er is nog onvoldoende digitale toegang voor (wettelijk) vertegenwoordigers en gemachtigden. Ook is er sprake van onduidelijkheid. Tegelijkertijd wordt in het rapport de indruk gewekt dat gemeenten – mede op advies van de VNG – de reeds beschikbare functionaliteit niet gebruiken. Bij ‘slechts 24 van de 342 gemeenten kan iemand vrijwillig worden gemachtigd’ terwijl de implementatie bij rijksorganisaties relatief breder is. In de ogen van de VNG is dit een onterechte constatering en ontbreekt de context en nuances.

VNG informeert, adviseert en ondersteunt bij gebruik en ontwikkeling

De VNG informeert, adviseert en ondersteunt gemeenten actief in het gebruik van de voorzieningen voor gemachtigden en vertegenwoordigers. Dit doen wij onder andere via de ledenbrief en praktische handreikingen. Daarnaast draagt de VNG bij aan de ontwikkeling van voorzieningen en generiek bruikbare producten, zoals de Uniforme Productnamen Lijst. Recentelijk voerden we een pilot uit voor een nieuwe voorziening voor vertegenwoordigers. De VNG adviseert haar leden om zich actief voor te bereiden op aankomende verplichtingen, zoals de introductie van het Wdo-stelsel Toegang en implementatie van eIDAS-betrouwbaarheidsniveaus.

VNG onderschrijft onduidelijkheid

Het is een gegeven dat de voorzieningen voor gemachtigden en wettelijk vertegenwoordigers in de basis zijn gerealiseerd. Maar deze conclusie is te weinig specifiek om te stellen dat deze voorzieningen door alle (mede)overheden kunnen worden gebruikt. De voorzieningen zijn met en voor een beperkt aantal partijen ontwikkeld en niet zonder meer snel en eenvoudig inzetbaar voor medeoverheden. Het aansluiten op de individuele voorzieningen is complex, omvangrijk en tijdrovend werk, evenals het beheer van die aansluitingen. Het gebruik van de voorzieningen vereist daarnaast fundamentele aanpassingen in de achterliggende systemen en veranderingen in de organisaties en processen.

Wdo-stelsel Toegang

De introductie van het Wdo-stelsel Toegang heeft impact op de manier waarop gemeenten aansluiten en gebruik maken van deze voorzieningen. Voor realisatie van die aansluitingen zijn gemeenten afhankelijk van verschillende partijen in de keten. Hoe bestaande kaders voor informatiebeveiliging en dergelijke toegepast gaan worden binnen het stelsel is momenteel nog niet duidelijk. Daarnaast is er nog geen vastgesteld ontwerp en (daarom) geen privacy impactanalyse uitgevoerd. Het ontbreken van een vastomlijnd eindbeeld is volgens de VNG illustratief voor de door de ombudsman benoemde onduidelijkheid.