Dienstverlening door gemeenten aan ondernemers is de afgelopen jaren steeds belangrijker geworden. In die dienstverlening heeft het team Economische Zaken een centrale rol. De VNG onderzocht wat de positie van economische zaken is en hoe deze verder kan worden versterkt in de gemeentelijke organisatie.
Breed gedragen en belangrijke positie economische zaken
Het resultaat is het rapport Positie economische zaken: inbedden en versterken (pdf, 1,3 MB). De uitkomsten bevestigen de breed gedragen, belangrijke positie van economische zaken binnen gemeenten en de behoefte om die verder te versterken. Dat is ook terug te zien in de zeer hoge en unieke respons op het onderzoek van 212 gemeenten.
Voortbestaan en toekomstbestendigheid mkb heeft topprioriteit
De groei van economische zaken uitte zich de afgelopen jaren vooral in meer capaciteit en budgetten, sterkere interne verbindingen en verdere professionalisering van economische zaken en het daarbij betrokken team. Sinds de coronacrisis is het voortbestaan en de toekomstbestendigheid van het mkb topprioriteit bij gemeenten, zoals werd bevestigd in het VNG-rapport Corona geeft ondernemersdienstverlening een impuls. Gemeenten manifesteren zich sindsdien nog nadrukkelijker als eerste overheid voor ondernemers. Dit bleek ook uit het brede VNG-onderzoek naar het Landschap van Ondernemersdienstverlening in 2022.
Verbindende en aanjagende rol, maar positie staat onder druk
Het lokale mkb is belangrijk voor de werkgelegenheid en economische welvaart van gemeenten. Het heeft een essentiële rol bij het volbrengen van de vele publieke en maatschappelijke opgaven en transities. Economische zaken heeft daarin een belangrijke verbindende en aanjagende rol. Ondanks de verdere professionalisering van de inzet van economische zaken is de positie nog lang niet overal vanzelfsprekend en staat deze onder druk. Dit uit zich in de praktijk in te kleine teams, te weinig interne verbondenheid en beperkte uitvoeringskracht.
Overkoepelende conclusies van het onderzoek
De 3 overkoepelende conclusies van het onderzoek bieden het volgende inzicht:
- Er is een sterke behoefte om de positie van economische zaken te versterken.
- Er is niet één ideaalscenario of één juiste of ideale oplossing.
- De mate van inbedding van economische zaken in de gemeentelijke organisatie is een van de belangrijkste factoren om de positie van economische zaken te versterken. De volgende factoren dragen hieraan bij: bestuurlijk draagvlak, zichtbaarheid bij andere afdelingen en samenwerking met andere afdelingen.
Handvat om lokaal in gesprek te gaan
Het onderzoek naar de positie van economische zaken biedt aanknopingspunten op 3 niveaus:
- Voor individuele gemeenten biedt het een handvat om lokaal in gesprek te gaan over de positie van economische zaken en het verder versterken en inbedden van economie in de totale inzet en agenda van de gemeente.
- Voor de VNG biedt het onderzoek concrete bouwstenen om de positie van economische zaken nog steviger op de agenda te zetten binnen de organisatie, richting gemeenten en haar samenwerkingspartners: landelijk, provinciaal en regionaal. En gemeenten handvatten te bieden om aan de slag te gaan met verbeteringen.
- Voor de Actie-agenda mkb-dienstverlening (vooral gericht op een vraaggerichte ondernemersdienstverlening) markeert het de kansen om in regionaal opzicht als landelijke en regionaal samenwerkende publieke dienstverleners (één overheid) de handen verder ineen te slaan voor een gezamenlijk ondersteuningsaanbod dat bijdraagt aan een toekomstbestendig mkb.
Meer informatie
Vragen naar aanleiding van dit onderzoek kunnen gesteld worden via economie@vng.nl. Wilt u meepraten en -denken over actuele onderwerpen? Meld u dan aan voor het Panel Economie van de VNG. Via het VNG-forum Economie houdt het team economie van de VNG u op de hoogte van nieuws, evenementen en publicaties.