vrijdag 4 oktober 2019

De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) heeft als doel de bouwkwaliteit en het bouwtoezicht te verbeteren door inschakeling van private kwaliteitsborgers. Daarnaast wordt de aansprakelijkheid van aannemers ten opzichte van particuliere en professionele opdrachtgevers uitgebreid. De wet gaat gefaseerd in. Er wordt gestart met de eenvoudigere bouwprojecten, daarna volgen eventueel de meer complexere, zodat gemeenten hun implementatiestappen, werkprocessen maar ook beleid kunnen controleren en verifiëren.

In het ontwerp-Koninklijk Besluit dat minister De Jonge heeft aangeboden aan de Eerste en Tweede Kamer is 1 januari 2024 als de inwerkingtredingsdatum van de Omgevingswet opgenomen. De Wet kwaliteitsborging voor het bouwen zal gelijktijdig met de Omgevingswet in werking treden. 

In de periode tot invoering van de Wkb werken aannemers, kwaliteitsborgers samen met gemeenten aan proefprojecten met kwaliteitsborging. De proefprojecten hebben als doel ervaring opdoen met instrumenten voor kwaliteitsborging en samenwerking tussen de betrokken partijen. Lees hier meer over het opstarten van een proefproject.

De Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen heeft 3 doelen: 

  • Verbeterde (borging van de) bouwkwaliteit
  • Verbeterde positie van de consument
  • Stimuleren van kwaliteitsverbetering en faalkostenvermindering

    Het bouwproces 

    Om de doelen van de Wkb te bewerkstelligen wordt het proces voor vergunningverlening in tweeën opgeknipt: 

    • De ruimtelijke component (toets aan omgevingsplan en -veiligheid): deze loopt via de gemeente.
    • De bouwtechnische component: hiervoor wordt de papieren toets op het bouwplan vooraf vervangen door toetsing in de praktijk op het bouwwerk zoals gebouwd. De vergunninghouder wordt verplicht een onafhankelijke kwaliteitsborger in te schakelen die tijdens de bouw toetst op conformiteit met de bouwtechnische voorschriften uit het Bouwbesluit en verklaart of de getoetste onderdelen aan de voorschriften voldoen. Dit wordt bij private partijen belegd. Het bouw- en woningtoezicht, zoals gemeenten dat nu uitvoeren, wordt een taak van marktpartijen. Een verklaring van de kwaliteitsborger zal bij oplevering voorwaarde zijn voor ingebruikname. 

    De rol van de gemeente

    De gemeente blijft verantwoordelijk voor het toezicht op de bestaande bouw en bouw- en sloopveiligheid en blijft het bevoegd gezag. De vergunninghouder legt inhoudelijk verantwoording af aan het bevoegd gezag. Dit doet hij door de risicobeoordeling voor de aanvang van de bouw en het dossier bevoegd gezag tijdens en bij de afronding van het bouwtraject. De risicobeoordeling kan door het bevoegd gezag worden gebruikt om zijn handhavende taak van waarnemen, beoordelen en interveniëren vooraf inhoud en richting te geven. Voor zijn handhavende taak kan het bevoegd gezag, als hij daarvoor in specifieke gevallen aanleiding ziet op basis van deze risicoanalyse en het bijbehorende borgingsplan, tijdens de bouw informatiemomenten aan de vergunninghouder opleggen.

    Proefprojecten (STIPP)

    Gemeenten kunnen samen met aannemer, architect, kwaliteitsborger en waar mogelijk opdrachtgever proefprojecten uitvoeren. Dit geeft inzicht in en ervaring met het werken in een nieuw stelsel. Tijdens deze proefprojecten doen alle partijen waardevolle praktijkervaring op en worden mogelijke knelpunten in het stelsel zichtbaar. 

    Om het belang te benadrukken en nog meer partijen in staat te stellen zich goed voor te bereiden middels een proefproject stelt het ministerie van Binnenlandse Zaken, samen met de VNG, een stimuleringsregeling (STIPP) beschikbaar. Naast het uitvoeren van proefprojecten heeft de invoering van de Wkb een bredere impact op de gemeentelijke organisatie. Zo spelen er vraagstukken rond het heffen van leges/belastingen, de inhoud van het dossier bevoegd gezag, opleiding en scholing van medewerkers VTH, het aanschaffen van softwarepakketten en zijn er sterke raakvlakken met en afhankelijkheden van de Omgevingswet. Lees hier meer over het doen van een proefproject. 

    De Wkb en de Omgevingswet

    Tijdens de implementatie van de Wkb wordt zo nauw mogelijk aangesloten op de implementatie van de Omgevingswet. Niet alleen moet de bouwopgave een prominente plaats krijgen in zowel de omgevingsvisie en het omgevingsplan, ook de werkprocessen en het DSO (Digitaal Stelsel Omgevingswet) moeten aansluiten op de Wkb.

    VNG Inplementatieteam Wkb

    In de komende periode werkt het VNG implementatieteam Wkb aan de ondersteuning van gemeenten. Het implementatieteam is deels samengesteld met mensen vanuit de gemeentelijke praktijk en trekt nauw op met de Vereniging Bouw- en Woningtoezicht. Heeft u vragen of wilt u een bijdrage leveren aan het implementatieteam, neem dan contact op met: