dinsdag 4 augustus 2015

Bekijk de richtlijnen, handreikingen en recente jurisprudentie om gemeenten te ondersteunen bij de uitvoering van pleegzorg. 

Wat is de rol van gemeenten?

Pleegzorg valt onder de Jeugdwet en is daarmee sinds 2015 een gemeentelijke verantwoordelijkheid. Volgens de Jeugdwet moeten kinderen bij uithuisplaatsing zo thuis mogelijk worden opgevangen. Pleegzorg is daarom een belangrijke vorm van jeugdhulp voor gemeenten.

Gemeenten kunnen pleegzorg inzetten bij een uithuisplaatsing, maar ook preventief om te zorgen dat kinderen uiteindelijk weer thuis kunnen wonen.

Als oplossing voor gezins- en opvoedproblemen kan de gemeente in het vrijwillig kader een pleegzorgplaatsing aanwijzen. In overleg tussen de VNG en Jeugdzorg Nederland is hiervoor een richtlijn opgesteld, die aangepast is aan de actuele wetgeving. Voor het gedwongen kader is de veldnorm beschikbaar.

Wat doet de VNG?

Samen met VWS, NVP en Jeugdzorg Nederland neemt de VNG deel aan het kernteam pleegzorg, waarin de doorontwikkeling van deze vorm van jeugdhulp wordt besproken en eventuele signalen worden gedeeld. 

Ook hebben we samen met deze partijen en Ketenbureau i-Sociaal Domein de Handreiking tarifering en inkoop pleegzorg opgesteld. Hiermee krijgen gemeenten en inkoopregio’s handvatten om pleegzorg op een goede manier in te kopen en weten aanbieders waar ze aan toe zijn. 

Handreiking tarifering en inkoop pleegzorg (pdf, 4,5 MB)

Actieplan Zorg voor de Jeugd

VWS en de VNG hebben pleegzorg opgenomen in het Actieplan Zorg voor de Jeugd:

NJi-dossier Pleegzorg en beleid

Pleegzorg standaard tot 21 jaar

Sinds 1 juli 2018 is een bestuurlijke afspraak tussen de VNG, Jeugdzorg Nederland en het Rijk (VWS) van kracht die regelt dat pleegzorg voortaan standaard tot 21 jaar ingezet wordt, tenzij het pleegkind aangeeft geen gebruik meer te willen maken van pleegzorg. Inmiddels is deze afspraak ook verankerd in de Jeugdwet.

Er kunnen zich verschillende scenario’s voordoen, afhankelijk van het moment waarop het pleegkind 18 jaar wordt. Hiervoor zijn verschillende scenario's uitgewerkt 

Scenario's (pdf, 113 kB)

Verlengde jeugdhulp

Ook na hun 21e verjaardag hebben sommige pleegkinderen behoefte aan ondersteuning en begeleiding. Ze kunnen tot hun 23e jaar een beroep doen op verlengde jeugdhulp. Deze is altijd vrijwillig. De gemeente beslist over verlengde jeugdhulp. De pleegzorgbegeleider en/of (gezins)voogd kunnen hierbij helpen. Zolang er sprake is van verlengde hulp voor een pleegkind, zorgt de pleegzorgorganisatie voor begeleiding van pleegouders en jongere en een pleegvergoeding voor de pleegouders.

Collectieve zorgverzekering

Voor de collectieve zorgverzekering van voogdijpupillen heeft Jeugdzorg Nederland een contract met VGZ. Gemeenten kunnen kiezen of zij de verzekering voor jeugdigen met een voogdijmaatregel op deze wijze blijven financieren.

De collectieve aanvullende ziektekostenverzekering geldt zowel voor kinderen die onder voogdij staan van een Gecertificeerde Instelling (GI), als voor kinderen die onder toezicht staan van een GI en uit huis geplaatst zijn. Individuele GI's hebben de kosten versleuteld met gemeenten in het tarief bij de inkoop. De GI's zijn ook de partij die de kinderen bij zorgverzekeraar VGZ aandragen om verzekerd te worden.

Recente jurisprudentie

Op 18 november 2024 heeft de Rechtbank Noord-Holland uitspraken gedaan over de vergoeding van kosten voor kinderopvang en bso aan pleegouders in het gedwongen kader. De uitspraken kunnen grote gevolgen hebben. De betrokken pleegzorgaanbieder (Parlan) wordt namelijk als bestuursorgaan aangemerkt, maar vooral omdat de uitspraak als uitgangspunt lijkt te nemen dat kosten voor kinderopvang en bso als bijzondere kosten vergoed moeten worden, ook als de betreffende gemeente deze kosten niet als bijzondere kosten heeft aangemerkt.

De VNG vindt dat de kosten door de (rijks-)overheid vergoed zouden moeten worden, maar idealiter niet via aanbieders en zeker niet zonder heldere financiële kaders. Onze lobby richting het rijk zal gericht zijn op een dekkend budget vanuit VWS en SZW (het betreft immers geen jeugdhulpkosten) waarmee gemeenten deze kosten kunnen vergoeden. In het verlengde daarvan zal dan een passend uitvoeringsconstruct moeten worden uitgewerkt. 

Momenteel zijn wij in gesprek met VWS en Jeugdzorg Nederland om (mede naar aanleiding van deze uitspraak) tot vervolgstappen te komen. Wanneer naar aanleiding van deze 3 stappen meer ontwikkelingen te melden zijn die relevant zijn voor gemeenten informeren we onze leden hier zo snel mogelijk over via het forum en/of het J42-netwerk. 

Meer informatie

Handreikingen, factsheets en websites

Pleegzorg 18-/18+

Pleegvergoeding

Meer informatie