Het Normenkader voor kinderen in de maatschappelijke opvang vormt de kern van een zorgmodel dat kinderen centraal stelt in de opvang en begeleiding van gezinnen. Het biedt een fundament voor de integrale zorgaanpak, die niet alleen de ouders ondersteunt, maar vooral gericht is op het welzijn van de kinderen. Het doel van dit normenkader is om kinderen te helpen opgroeien in een veilige en ondersteunende omgeving, wat hen uiteindelijk in staat stelt veerkrachtige volwassenen te worden. We interviewden HVO-Querido in Amsterdam om te ontdekken hoe het Normenkader hen ondersteunt en publiceren een serie van 5 artikelen.
We spraken met Gerda Tromp. zorgcoördinator bij de noodopvang van HVO-Querido, en Karen van leeuwen, manager Roggeveen en team ambulante begeleiding. In dit 1e artikel belichten we hoe het Normenkader de zorg voor kinderen binnen de maatschappelijke opvang verbetert en hoe dit de integrale benadering van gezinsbegeleiding versterkt.
Integrale zorg voor kinderen
Het Normenkader helpt zorgprofessionals bij het verankeren van de zorg voor kinderen in elk aspect van het gezinsbeleid. Het is niet alleen belangrijk om naar de ouders te kijken, maar om altijd te vragen: ‘Wat betekent dit voor de kinderen?’, vertelt Gerda. 'Het Normenkader heeft gezorgd voor een verschuiving in de manier waarop medewerkers de gezinnen begeleiden. Dit betekent dat kinderen vanaf het begin niet meer worden overgeslagen in de begeleidingstrajecten. In plaats van alleen te focussen op de ouders, wordt er nu altijd rekening gehouden met de impact op de kinderen.
Bijvoorbeeld, het interne beleid bij HVO-Querido is inmiddels volledig gericht op het systeem van het gezin, waarbij het welzijn van elk gezinslid wordt meegenomen in de zorgbeslissingen. Zo wordt er altijd gekeken naar de persoonlijke situatie van elk kind, en wordt de begeleiding aangepast aan hun specifieke behoeften.'
Maatwerk door het Normenkader
Een belangrijk kenmerk van het Normenkader is de nadruk op maatwerk. Elke gezinsdynamiek is uniek, en het Normenkader biedt de ruimte voor zorgprofessionals om zorg en begeleiding aan te passen aan de situatie van ieder gezin. Dit is vooral belangrijk bij gezinnen met meerdere kinderen, waarbij de zorg per kind en per situatie verschilt. Gerda vertelt over de noodopvanglocaties van HVO-Querido: 'We proberen maatwerk te bieden, bijvoorbeeld door de intensiteit van de zorg te verhogen als er meer begeleiding nodig is, of juist af te schalen als de situatie dat vereist.'
In de praktijk betekent dit dat gezinsbegeleiders regelmatig de zorgbehoeften van elk gezinslid heroverwegen, afhankelijk van de veranderende omstandigheden. Dit gebeurt bijvoorbeeld in gesprekken met de gemeentelijke veldtafel, waarbij duidelijk wordt gemaakt hoeveel uren en middelen er nodig zijn om effectief voor kinderen te zorgen, en hoe dat de bredere gezinszorg beïnvloedt. 'We kunnen nu beter uitleggen waarom we meer uren voor kinderen nodig hebben, bijvoorbeeld voor een gesprek of begeleiding', zegt Gerda.
Ondersteuning van gemeenten door het Normenkader
Het Normenkader biedt ook een handvat voor gesprekken met gemeenten, waarmee zorgprofessionals nu dezelfde taal spreken als gemeentelijke beleidsmakers. Het vergemakkelijkt het pleiten voor de noodzakelijke middelen en uren die nodig zijn om effectieve zorg te leveren. 'Het helpt bij gesprekken met de gemeente, omdat we nu duidelijk kunnen maken wat de specifieke behoeften van kinderen zijn binnen de maatschappelijke opvang', aldus Karen.
Voor gemeenten biedt het Normenkader een manier om zorg te verlenen die goed past binnen hun beleid en tegelijkertijd de juiste middelen in te zetten. Dit betekent dat gemeenten meer ruimte hebben om de opvanglocaties te ondersteunen, zodat de zorg voor kinderen verder verbeterd kan worden. Dit versterkt de samenwerking tussen zorgprofessionals en gemeenten en draagt bij aan de kwaliteit van de maatschappelijke opvang.
Conclusie
Het Normenkader voor kinderen is veel meer dan alleen een richtlijn voor de zorg van kinderen. Het is een fundament voor integrale zorg waarbij kinderen niet alleen worden ondersteund in hun onmiddellijke behoeften, maar ook geholpen worden in hun lange termijn ontwikkeling. Door de nadruk te leggen op maatwerk en door kinderen vanaf het begin te betrekken bij de zorg, biedt het Normenkader de basis voor een positieve verandering in hoe kinderen in de maatschappelijke opvang worden behandeld. Dit versterkt de samenwerking tussen zorgprofessionals en gemeenten, en zorgt ervoor dat kinderen in een veilige en zorgzame omgeving kunnen opgroeien.
In het 2e artikel wordt belicht hoe het Normenkader heeft geleid tot belangrijke veranderingen in de fysieke en operationele ruimte van opvanglocaties, en hoe deze veranderingen de ervaring van kinderen binnen de opvang verbeteren.
Lees ook de voorgaande reeks over het Normenkader bij de Tussenvoorziening in Utrecht.