Aan de hand van de cijfers van het platform Waarstaatjegemeente houdt de gemeenteraad van Etten-Leur vinger aan de pols hoe de gemeente presteert. Raadsgriffier Wim Voeten gebruikt het platform regelmatig om te kijken of interventies of inspanningen effect hebben. ‘Je weet door het raadplegen van deze cijfers of je op koers bent en blijft.’
Wim Voeten is de eerste en enige raadsgriffier van de gemeente Etten-Leur. Toen de griffiersfunctie per maart 2002 wettelijk werd vastgelegd startte hij in zijn rol om de gemeenteraad te ondersteunen bij hun werkzaamheden.
Samen met gemeenten werken we aan het sterker en slimmer maken van de lokale uitvoering. We kopen samen in, werken samen aan nieuwe producten en diensten en spreken standaarden af. Dat doen we vanuit de Gezamenlijke Gemeentelijke Uitvoering, het bijbehorende fonds GGU en subsidies vanuit het Rijk. Elke gemeente kan gebruik maken van een breed aanbod producten en diensten. Hoe tevreden zijn ze hierover? Dat toetsen we continu. In deze serie interviews laten we leden aan het woord over één van de gemeenschappelijke oplossingen.
“Raadsleden moeten een goed informatieniveau hebben”
Daarbij hoort ook dat de 27 raadsleden in de Noord-Brabantse gemeente adequaat zijn toegerust om in vergaderingen besluiten kunnen nemen over allerhande voorstellen, vertelt hij. “Je moet ervoor zorgen dat de raadsleden een goed informatieniveau hebben. Daar horen betrouwbare cijfers bij. Ik help raadsleden wanneer ze voorstellen willen wijzigen, of moties opstellen.” Ook helpt Voeten nieuwe raadsleden op weg, wanneer er gemeenteraadsverkiezingen zijn geweest. “Er zijn natuurlijk dossiers die al langer lopen. De nieuwe mensen moet dan zo snel mogelijk op hetzelfde kennisniveau komen als de mensen die wat al langer meelopen.”
“Eén van de uitdagingen is om de resultaten van je werk concreet te laten zien”
Om de raadsleden op het juiste informatieniveau te krijgen, maakt Voeten onder meer gebruik van Waarstaatjegemeente. “Eén van de uitdagingen is om de resultaten van je werk concreet te laten zien. Als gemeente plegen we allerlei interventies en inspanningen om Etten-Leur een nog leukere en betere plek te maken om te wonen, werken en leven, dan die al is. Maar wat leveren ze op? Dat wil je inzichtelijk maken. Zijn inwoners meer tevreden na het onderhoud van de wegen of de onderwijsvoorzieningen die we aanbieden in de wijken? Daar gebruik ik Waarstaatjegemeente voor. Een aantal cijfers daaruit hebben we als indicator opgenomen in onze gemeentelijke begroting.”
Via het jaarverslag en de jaarrekening legt het College B&W van Etten-Leur op basis van de cijfers uit Waarstaatjegemeente ook periodiek verantwoording af. “Met de cijfers willen we laten zien dat we op koers zitten. Bereiken we wel de vooruitgang die we met elkaar hadden afgesproken? Zijn er extra inspanningen nodig? Moeten we een tandje bijzetten?”
"We kunnen zien hoe wij het doen in vergelijking met anderen"
Naast de cijfers uit Waarstaatjegemeente voert de gemeente elke twee jaar een burgerpeiling uit onder inwoners. Daar komt veel goede informatie uit, die dankzij het platform goed te vergelijken is met andere gemeenten. “Dat is een belangrijk pluspunt van Waarstaatjegemeente. We kunnen makkelijk zien hoe wij het doen in vergelijking met anderen. Wat kunnen we van hen leren? Als een andere gemeente het op een bepaald aspect veel beter doet, helpt het ons om onze inspanningen weer veel beter te richten om tot het gewenste resultaat te komen.”
“De data zijn wetenschappelijk gevalideerd”
De reden waarom Voeten het platform is gaan gebruiken is omdat het om betrouwbare gegevens gaat. “De data zijn wetenschappelijk gevalideerd en we werken met een gestandaardiseerde vragenlijst. Zo weet je dat het onderzoek dat je uitvoert hout snijdt.” Etten-Leur heeft niet, zoals veel grotere gemeenten, een eigen afdeling Statistiek en Onderzoek. “Daarom is het ook fijn om gebruik te kunnen maken van Waarstaatjegemeente. Ik denk dat het sowieso waardevol is om periodiek te meten hoe je het als gemeente doet, maar wanneer je je eigen gemeente kunt vergelijken met andere soortgelijke gemeenten biedt dat een extra meerwaarde”.
“Zo help ik de raad om de inspanningen van het bestuur te beoordelen.”
Persoonlijk is Voeten dol op statistiek. Hij heeft zelf wel eens overwogen om er les in te gaan geven. Niet voor niets wordt hij regelmatig door raadsleden benaderd om duiding te geven over of om kritisch mee te kijken naar cijfers. “Zo help ik de raad om de inspanningen van het bestuur te beoordelen.” Het gaat dan bijvoorbeeld om cijfers die verplicht zijn op basis van het Besluit begroting verantwoording (bbv) provincies en gemeenten, maar ook om cijfers die de waardering van inwoners weergeven voor de inspanningen van de gemeente. Zo heeft Etten-Leur de laatste jaren veel geïnvesteerd in het aanpakken van wateroverlast in de openbare ruimte. Sinds twee jaar heeft de gemeente gekozen voor een meer ecologische aanpak van het groenonderhoud, door bijvoorbeeld een ander maaibeleid te voeren. Dat is terug te zien in de waarderingscijfers. “Het helpt om periodiek de peilstok erin te steken. Doen we goede dingen en hoe wordt het gewaardeerd door mensen? Dankzij de cijfers van Waarstaatjegemeente kunnen we dat vergelijken met andere gemeenten.”
Op Waarstaatjegemeente staan cijfers over alle gemeenten in Nederland op alle belangrijke beleidsterreinen. De ‘dashboards’ maken het makkelijk om gemeenten te vergelijken. De site is bedoeld voor gemeentebestuurders en ambtenaren, maar is ook geschikt voor andere geïnteresseerden, die willen weten hoe hun gemeente ervoor staat op tal van beleidsterreinen.
Gezamenlijke Gemeentelijke Uitvoering
Waarstaatjegemeente is tot stand gekomen vanuit de Gezamenlijke Gemeentelijke Uitvoering en het bijbehorende fonds GGU. Maakt uw gemeente al gebruik van de collectieve oplossingen voor onder meer het sociaal domein, de fysieke leefomgeving en op het gebied van digitalisering? Er zijn meer dan 120 producten en diensten, die de VNG samen met gemeenten ontwikkelt en beheert voor een effectieve lokale uitvoeringspraktijk.