VNG Magazine nummer 5, 22 maart 2024

Tekst: Rutger van den Dikkenberg | Beeld: Marco Vellinga

Renkum gaat onderzoeken of het bestuursrechtelijk kan optreden tegen veehouders die hun dieren onvoldoende beschermen tegen aanvallen door wolven, zegt wethouder Joa Maouche (GroenLinks). In zijn gemeente werden vorige maand nog 23 schapen gedood.

Joa Maouche

Wat is er aan de hand?
‘Formeel is de voedsel- en warenautoriteit NVWA verantwoordelijk voor toezicht en handhaving als het gaat om het welzijn van dieren die gehouden worden. De provincie gaat over de dieren in de natuur, waaronder de wolf. Ik zie dat landbouwdieren echter worden gehouden in een door de provincie vastgesteld wolvengebied. Dat betekent dat die schapen ook goed moeten worden beschermd. Vorig jaar is er ook al een wolvenaanval geweest, dus we weten dat de wolf er is. Dan vind ik ook dat je als veehouder voldoende moet doen om je dieren te beschermen. Dat was nu niet het geval, waardoor 23 schapen het slachtoffer zijn geworden. Veehouders hebben een plicht om hun dieren veilig te houden, maar de NVWA doet nog niet aan handhaving. Dan is de vraag: wat kunnen wij als gemeente? Dat gaan we onderzoeken. Daarvoor gaan we in overleg met de NVWA, de provincie, BIJ12 en de politie. En we kijken welke mogelijkheden de Omgevingswet ons geeft.’

Heeft de gemeente hier wel een rol in? Dit is een taak van de NVWA en de provincie.
‘In eerste instantie niet, nee. En zeker niet als andere partijen hun verantwoordelijkheid nemen. Ik heb liever dat de NVWA en de provincie hier scherper op zijn. Maar de NVWA zegt nog niet van boeren te kunnen verwachten dat ze voldoende bescherming bieden, omdat de wolf hier nog niet zo lang is. Veehouders kunnen nu subsidie krijgen voor het aanleggen van een wolfwerend hek, en ze krijgen compensatie wanneer vee gedood wordt door een wolf. Dus de wortel is er wel. Maar zolang niet iedere veehouder die hekken heeft, en de NVWA niet handhaaft, zitten we in een tussenfase waarin schapen het slachtoffer worden van aanvallen. Ik wil dan niet alleen toekijken.’

Veehouders zeggen: we doen ons best, maar het lukt niet altijd om overal wolfwerende hekken te plaatsen.
‘We weten dat hier een wolf zit. Ik vind het onacceptabel dat we dieren in een situatie brengen waarin ze aangevallen kunnen worden door wolven en daar zwaar aan lijden. Het is primair de verantwoordelijkheid van de eigenaren om hun dieren goed te beschermen, hoewel dat wellicht heel veel werk oplevert. Ik ken ook schaapherders op de Veluwe, waar meerdere roedels wolven leven. Hen lukt het ook met flexinetten en goede omheining ’s nachts. Dan verwacht ik dat van andere veehouders ook. Ik begrijp dat dat veel kennis en arbeid kost. Dat is misschien iets waar we als gemeente samen met vrijwilligers bij kunnen helpen.’