Gemeentelijke Model Architectuur (GEMMA)
GEMMA staat voor de GEMeentelijke Model Architectuur: de referentiearchitectuur voor alle Nederlandse gemeenten. De GEMMA bestaat uit een samenhangende verzameling architectuurproducten en bouwt verder op de Nederlandse Overheid Referentie Architectuur (NORA).
Doel
De GEMMA biedt gemeenten overzicht en inzicht om ontwikkelingen waarbij bedrijfsvoering en IT een rol spelen in samenhang aan te sturen. De GEMMA helpt gemeenten om beter samen te werken en zorgt dat oplossingen goed op elkaar zijn afgestemd.
Beschrijving
Een goed gedigitaliseerde overheid is van belang voor burgers, bedrijven en instellingen. Vrijwel alle gemeentelijke processen worden tegenwoordig in hoge mate ondersteund door IT. Architectuur helpt organisaties om hun bedrijfsprocessen en informatievoorziening te optimaliseren, zich aan te passen aan veranderende omstandigheden en hun strategische doelen te bereiken.
Gemeenten gebruiken de GEMMA-architectuurproducten bij het inrichten van bedrijfsprocessen en informatievoorziening. Zodat ze voldoen aan wetgeving, werken in lijn met vastgesteld beleid en burgers en bedrijven tegen aanvaardbare kosten goede dienstverlening bieden.
De GEMMA werkt daarbij als een gemeenschappelijk kompas dat richting geeft. Gemeenten behouden daarbij de noodzakelijke vrijheid om bij hun specifieke situatie passende implementatiekeuzes te maken. Ontwikkelen, bouwen, aanschaffen en implementeren onder architectuur maakt gericht door ontwikkelen mogelijk. Standaardisatie helpt om dezelfde taal te spreken en bevordert de samenwerking tussen gemeenten en met leveranciers en ketenpartners.
Leveranciers gebruiken de GEMMA om softwareproducten te maken die geschikt zijn voor gemeenten. De VNG gebruikt de GEMMA als kader bij het vertegenwoordigen van gemeenten in overheidsbrede programma’s.
Eerder bevatte de GEMMA met name producten om gemeenten te helpen bij het inrichten van de interne informatievoorziening. Tegenwoordig werken gemeenten steeds meer samen en zijn ze ook collectief aan de slag om de gemeentelijke informatievoorziening fundamenteel te verbeteren. De GEMMA sluit daarbij aan en kent steeds meer producten die dit ondersteunen. Bijvoorbeeld door de generieke functies uit te werken die nodig zijn om de Informatiekundige visie Common Ground te kunnen realiseren of door te beschrijven hoe gemeenten kunnen voldoen aan steeds strengere beveiligings- en privacy-eisen.
GEMMA producten worden ook vaker 'onder water' gebruikt. Bijvoorbeeld bij de Gemeentelijke Inkoop bij IT Toolbox (GIBIT) waar de GEMMA als kader geldt voor de ICT-kwaliteitsnormen en bij de GEMMA Softwarecatalogus die gebruik maakt van de GEMMA referentiecomponenten en standaarden.
De GEMMA is opgebouwd uit:
- De GEMMA Basisarchitectuur: deze bevat een aantal stabiele architectuurproducten zoals de GEMMA architectuurprincipes, bedrijfsarchitectuur en informatiearchitectuur.
- Meerdere GEMMA thema-architecturen: architectuurbeschrijvingen van belangrijke thema’s zoals 'Beveiliging en Privacy', 'Zaakgericht werken' en ‘Common Ground’.
- Een aantal ondersteunende producten zoals het GEMMA Begrippenkader en de GEMMA Standaardenlijst.
- Een beschrijving van welke standaarden voor gemeenten waar en wanneer een rol spelen. De inhoudelijke specificaties van gemeentelijke standaarden zijn te vinden op een aparte website.
Publicatie van de GEMMA vindt plaats op de website https://www.gemmaonline.nl. Per onderscheiden doelgroep is daar een eigen landingspagina.
Het Kenniscentrum Architectuur, onderdeel van VNG Realisatie, ontwikkelt en beheert de GEMMA samen met gemeenten, leveranciers en ketenpartners.
Gemeente Schiedam over GEMMA
Meer weten? Meedoen?
Ga aan de slag door GEMMA Online te bezoeken of neem een abonnement op de GEMMA Nieuwsbrief. Stel eventuele vragen via een bericht naar gemmaonline@vng.nl of neem deel aan de groep Regie op ICT op het forum van VNG. De VNG vraagt ook regelmatig aan gemeenten en leveranciers om deel te nemen aan projecten.