In de gemeente Apeldoorn bemensen 5 casusregisseurs het Meldpunt Toeslagen. Per casus werken er steeds 2 casusregisseurs samen. Eén met jarenlange gemeentelijke kennis van schulden en participatie, en de ander met veel ervaring in de wijk. Een gouden combinatie. In gesprek met Gerda van Vrouwerf en Maaike Pannekoek van het Meldpunt Toeslagen.

Wachten

“Het was begin 2022: mijn eerste casus, met een echtpaar dat het erg moeilijk had. De mevrouw had zich een jaar eerder aangemeld als gedupeerde. Maar toen bleek dat de integrale beoordeling 6 maanden werd uitgesteld”, vertelt Maaike. “Ze vroeg daarom om hulp bij het Meldpunt. Financieel had het stel het zwaar, waardoor ook hun relatie onder druk kwam te staan. Al in het tweede gesprek vertelde de vrouw dat ze wilde scheiden.” 

Het probleem bleek enorm: het echtpaar had veel schulden waar hun naaste omgeving niets van wist. Ze probeerden vooral om het goed te doen. Zo hadden ze na de eerste brieven van de Belastingdienst zelfs een accountant laten meekijken. “Ze hebben het vanaf het begin zó serieus genomen. Vanuit het meldpunt hebben we eerst ingezet op mentale begeleiding. We hebben heel veel gesprekken met hen gevoerd. Mevrouw had een goede baan, maar werd ziek door alle financiële zorgen. Daardoor werd haar contract niet meer verlengd. We boden haar daarom een coach aan om haar te helpen het vertrouwen in haar eigen kwaliteiten terug te vinden.” 

Eigen regie

“Ook voor ons was het lastig: we boden haar mentale ondersteuning aan, maar konden zelf niets doen om het proces van het financieel herstel te versnellen. Gelukkig kreeg ze met hulp van een advocaat een versnelde behandeling. Medio 2022 werd ze erkend gedupeerd, maar dan ben je wel 1,5 jaar verder.” Gerda vertelt dat de scheiding al langer in de lucht hing. “Het wachten op de integrale beoordeling had zoveel impact op hun relatie, maar het feitelijke moment van scheiden werd steeds vooruitgeschoven, in afwachting van hun officiële erkenning als gedupeerde. Onze rol was om hen ondanks alles de regie te laten houden over hun eigen leven.”

Hoe kwamen ze in de gesprekken dan toch uit bij het herpakken van de eigen regie? “Praten, praten en luisteren”, legt Maaike uit. “Het begint altijd met het verwerken van je verdriet. Al pratend kwam mevrouw vervolgens ook zelf weer op nieuwe ideeën.” Gerda vult aan: “En we hebben direct ingezet op de ondersteuning van de twee kinderen. We wilden dat zij zo min mogelijk last zouden hebben van de gevolgen van de toeslagenaffaire.”

Dreamteam

Om ook in onzekere tijden door te gaan met je leven, heb je mensen om je heen nodig. Gerda vertelt: “Doordat deze ouder haar financiële zorgen uiteindelijk ook kon delen met familie, stelde ze zich open. Je hebt eigenlijk altijd een soort ‘dreamteam’ om je heen nodig, dat je bijstaat. Hoe sterker je netwerk is geweest, des te beter herstel je.”

Toch was er nog één ding waar mevrouw tegenop zag: de melding voor de private schulden moest vóór 2 januari 2024 binnen zijn bij SBN. “Ze stelde het steeds uit, maar durfde het niet te doen. Uit angst dat ze het weer verkeerd zou doen en er nieuwe problemen zouden ontstaan.” Gerda legt uit: “In de week voor kerst hebben we het formulier daarom samen ingevuld. Mevrouw vond het uiteindelijk zelfs makkelijk om in te vullen. Je ziet dus dat door het samen te doen, de ouder wordt gerustgesteld. Het gaf haar zoveel vertrouwen dat ze daarna meteen haar ex-partner belde om zich ook aan te melden als ex-toeslagpartner.”

Toekomst

De gesprekken met Maaike en Gerda én de integrale beoordeling deden mevrouw goed. “Ze heeft weer werk gevonden en is zo blij dat ze nu weer haar eigen inkomen kan binnenbrengen”, vertelt Maaike. “Toen ik haar kon bellen dat de kosten voor de coach ook werden vergoed, reageerde ze heel emotioneel. Dat maakt ons werk zo bijzonder: dat mensen weer zelfstandig verder kunnen.”

Ze zijn er trots op bij het Meldpunt. “Er bestaat zoveel wantrouwen bij ouders”, zegt Maaike. “Daarom vertellen wij ook nooit hoe het moet, maar houden we vooral hun hand vast. Dus als je de tandarts niet kunt betalen, hoe zorg je dan dat je dat de volgende keer wel kunt?” Soms zien ouders hen als ‘onderdeel van het systeem’. “Daarom proberen we hen ook uiteindelijk toe te leiden naar reguliere ondersteuning. Zodat ze niet alleen komen te staan. Wij kunnen niet het volledig vertrouwen in de overheid herstellen, maar als Meldpunt wel een klein beetje vertrouwen bieden om hun leven weer te kunnen oppakken.”