Ook het aanpassen van de aanwezige (eenvoudige) regelingen levert besparingen op, zonder dat iemand het merkt (comfort). Verdere winst wordt behaald in grotere gebouwen met het monitoren en analyseren van de goede werking van het Gebouw Beheer Systemen in relatie tot de steeds complexere techniek (bijvoorbeeld warmtepompsystemen).

Door het energieverbruik van panden niet alleen te monitoren maar door eenvoudige analyses van deze meetdata en met de hieruit voortvloeiende gerichte acties kan zo’n 25 tot 30% energiebesparing worden gerealiseerd. (Bron: o.a. Halmos, TNO 2005). In de gemeente Eindhoven zijn dergelijke energiebesparingen ook aantoonbaar bereikt. Monitoren samen met analyse is een continue proces dat structureel aandacht moet hebben bij een vastgoedbeheerder.
 

Succesvol

Het voorkomen van onnodig energieverbruik in de gebouwde omgeving bespaart op een vrij eenvoudige manier veel energie. Dure aanpassingen zijn hier vaak niet eens van nodig. Op deze manier kan er vrij eenvoudig fors bijgedragen worden aan de klimaatdoelen en het voorkomt onnodige kosten voor alle maatschappelijke gebruikers van gemeentelijk vastgoed. 

Het voorbeeld van een van de panden is gestart in januari 2021. Na het uitvoeren van de analyse, aanpassen regelaar, check resultaat, vernieuwen regelaar en wederom inregelen, is in maart 2022 de aanpassing gereed. Analyseren in de winter van 2022 geeft de behaalde besparing van -/- 27,6 % gas weer. 

Waardevol

Veel gebouwen gebruiken in de praktijk in de beduidend meer energie dan tijdens het ontwerp verwacht. De beheer- en onderhoudsfase levert met 60% van de oorzaken veruit de grootste bijdrage aan deze ‘Performance Gap’ (=verwachte prestatie - werkelijke prestatie). Bron: o.a. Halmos, TNO 2005.

Als installaties niet de efficiëntie halen zoals beoogd, betekent dat ook dat de te realiseren energiebesparing voor de gebouwde omgeving lager uit zal vallen dan beoogd. Voor duurzamere gebouwen, vaak voorzien van complexere techniek, lijkt dit effect zelfs verder te worden versterkt. (Bron: Sipkema, ECN 2017)

Er komen steeds meer gebouwen met een hoog energielabel. Aandacht voor de ‘Perfomance gap’ in de onderhoud- en beheerfase is daarom steeds meer nodig om de theoretische energiebesparing ook in de praktijk te behalen. 
Het voorkomen van onnodig energieverbruik in de gebouwde omgeving bespaart op een eenvoudige manier veel energie. Dure aanpassingen aan het gebouw zijn soms niet eens nodig!

Herbruikbaar

Dit spreekt voor zich, er zijn ongetwijfeld nog veel panden in Nederland, die nog teveel energie verbruiken. Goede monitoring, analyse, aanpassen en controleren is in alle gevallen nuttig en noodzakelijk. En dit proces zal met regelmaat herhaald moeten worden om de soms complexe regelingen in een gebouw optimaal te houden. Om onze bevindingen te delen met anderen is er vanuit de functie als energiemanagers recent op een vastgoedmiddag van de Metropool Regio Eindhoven hier een presentatie gegeven. Als ‘spin off’ van deze middag is er in januari 2024 een Masterclass ‘Energiemonitoring én Analyse’ voor onze regiogemeenten georganiseerd.

De maatregel is anders dan bijvoorbeeld warmtepompen of PV-panelen niet zichtbaar voor de buitenwacht. Door gebrek aan kennis, tijd en zichtbaarheid is er te weinig aandacht voor deze eenvoudige manier van besparing op energie(kosten)! 

Winnen

De gemeente wil met deze casus op een eenvoudige manier anderen op weg helpen om ook aan dit aspect van energiebesparing voldoende aandacht te blijven geven. Bovendien bespaart het op een makkelijke manier kosten voor maatschappelijke gebruikers!

De gemeente Eindhoven heeft ca. 400 objecten in beheer (van een buurthuis tot het Nationaal Zwemcentrum De Tongelreep). Monitoring- en analyse is een continue proces. In principe zodra het proces ‘monitoring, analyse en acties’ structureel is ingeregeld stopt het project. Maar het proces uiteraard niet. Periodieke analyse blijft immers altijd noodzakelijk.

Dit praktijkvoorbeeld was een van de finalisten in de categorie Fysieke leefomgeving-Klimaat en Energie voor de #GemeenteDelers 2024.