Rosalina en haar team KOT (Kinderopvangtoeslagaffaire) waren dit voorjaar in gesprek met Stichting Lotgenotencontact (SLC) over het organiseren van een bijeenkomst. Rosalina vertelt: “We zochten samen een manier om jongeren nog beter te kunnen bereiken omdat zij zichzelf nu eenmaal niet gemakkelijk melden.” SLC stelde toen voor om de documentaire Kind van het toeslagenschandaal te laten zien. Rosalina was meteen enthousiast: “Daarmee kun je zeker jongeren aanspreken.” De link met Delft was snel gelegd omdat Jaïr - hoofdpersoon in de documentaire - tijdens het toeslagenschandaal in Delft woonde. Ze vervolgt: “We wilden wel meteen een programma rondom deze documentaire bouwen en hierin ook een stukje (h)erkenning meenemen. Daarmee help je ouders en kinderen in hun emotioneel herstel. Dat is zo belangrijk: niet alleen terugkijken, maar juist ook vooruitkijken.”

(H)erkenning helpt bij verwerken boosheid

“In ons hulpteam krijgen we veel vragen over spullen, maar je moet het in de gesprekken ook over het trauma van de ouders hebben. Ook na hun financieel herstel blijft bij ouders vaak een stuk boosheid hangen. Een stukje (h)erkenning van hun leed helpt ouders bij hun emotioneel herstel. Dit kun je alleen niet opleggen aan ouders, maar je kunt dit proces wel in beweging zetten. Daarom wilden we dat stukje over (h)erkenning echt opnemen in het programma”, legt Rosalina uit. Wethouder Gooijer opende er dan ook de avond mee. “We wilden meteen de goede toon zetten en dan is het uitspreken van een stukje (h)erkenning van hun leed ontzettend belangrijk”, vertelt Joëlle. “Net zo goed als dat er tranen en emoties mochten zijn. Het is mijn overtuiging als mens, en als wethouder, dat je mensen in de ogen moet kunnen kijken. We moeten niet weglopen voor de ongemakkelijkheid, en daarmee probeer je (h)erkenning te geven. Ik had meteen een aanknopingspunt omdat de dag ervoor een nieuwsbericht was verschenen over een pilot met het afkopen van gedupeerden. Hierin worden mensen eigenlijk niet gehoord. Ik heb geprobeerd daar in bescheidenheid woorden aan te geven. Het gaat niet alleen om financiële compensatie, maar juist om gehoord te worden.”

Veilige omgeving

Het team dacht ook goed na over de locatie. Rosalina: “Niet te groot of te massaal. We hebben bewust gekozen voor een zaal met maximaal 150 personen. Het creëren van een veilige omgeving stond voorop.” En daar zijn ze volgens beiden goed in geslaagd. Ook de begeleiding van een empathische moderator droeg daar zeker aan bij. “De emoties mochten er zijn”, vertelt Rosalina. “De moderator zorgde ervoor dat daar even bij stilgestaan kon worden.”  Met elkaar werd naar de documentaire gekeken en na afloop was er een nabespreking op het podium met onder meer de documentairemakers en Jaïr, als hoofdpersoon van de documentaire. Joëlle is trots op het team: “Ze hebben het zo fantastisch voorbereid. Ieder onderdeel is zo goed uitgedacht. Zo traden de teamleden niet op de voorgrond, maar waren ze wel herkenbaar aan hun blauwe sweaters met ‘hulpteam’ erop. Rosalina blikt terug: “Ook de gesprekken met Jaïr, andere jongeren en de documentairemakers Elisabeth en Josephine waren bijzonder. Het bracht samen met de sprekers en de optredens van artiesten veel emotie en herkenning teweeg in de zaal. Ik stond achter op het podium en zag dat mensen in de zaal elkaar vasthielden. Zo mooi om te zien.”

Kwamen de jongeren?

Je kunt een prachtig programma bedenken, maar hoe zorg je dat de zaal gevuld is? Het team KOT heeft daar een actieve social media campagne voor opgezet. Rosalina: “We gaven interviews in lokale kranten en op lokale radio, informeerden ons netwerk, hingen posters op bij scholen en in wijkcentra en stuurden een persbericht uit. En via UHT benaderden we alle gedupeerde jongeren ook rechtstreeks. Ook het theater De Veste zelf heeft de bijeenkomst meegenomen in hun eigen nieuwsbrief.” In totaal waren er 110 aanmeldingen, waarvan er ruim 90 zijn gekomen. Deze groep bestond niet alleen uit jongeren en ouders, maar ook uit gemeentelijke collega’s en ketenpartners. 

Meer bekendheid bij ouders, jongeren én collega’s

Inmiddels is er zelfs speciaal voor de gemeentelijke collega’s nog een aparte vertoning geweest van de documentaire. Rosalina: “We merken nu al dat collega’s eerder contact met ons opnemen als zij toevallig in contact komen met een kind van een gedupeerde ouder. Maar we zijn vooral blij dat de bekendheid tot meer aanmeldingen heeft geleid van jongeren, en ook van ouders.” Rosalina raakte tijdens het event even geëmotioneerd: “Het waren tranen van blijdschap. Samen met mijn team was ik zo dankbaar voor de ruimte en het vertrouwen die we hebben gekregen om dit te organiseren. We zagen ook wat het met ouders deed.”  Joëlle vult daarop aan: “De directeur van het theater kon er zelf niet bij zijn maar vertelde dat ze erover nadenken om gedupeerden gratis kaartjes voor voorstellingen kunnen geven. Er zijn zoveel lijntjes in onze stad: als je die bij elkaar brengt, kun je elkaar zo verrijken. Daar ligt ook de kracht van het KOT-team: niet alleen in het eigen taakveld, maar ook met de blik naar buiten, naar cultuur en jongeren uit de wijk. Hierin ontstaat zo’n mooie wisselwerking.”

Relatie met de overheid

Joëlle herinnert zich de nabespreking op het podium met o.a. een ervaringsdeskundige van SLC. “Zij vertelde over een abusive relationship met de overheid, met het grote verschil, dat je niet uit deze relatie kunt stappen. Dat raakte me erg. Je beseft daardoor meteen hoe ingewikkeld het is voor onze mensen die vanuit hun hart brede ondersteuning aanbieden. Daarom is het ook belangrijk dit bij de hele organisatie te laten indalen: als ouders soms onaardig tegen je spreken bij de balie, is het makkelijker om hiervoor begrip te tonen als je meer weet van de achtergrond.” Joëlle is vooral trots op de inzet van Rosalina en het team: “Dat deden jullie zo mooi: aanwezig en dienstbaar zijn, in alle bescheidenheid. En dat jullie steeds uitstralen: weet ons te vinden. Ze is dankbaar dat het team ook nadenkt over wat we na de afhandeling van de ‘spullen’ als overheid nog te doen hebben.” Ze benadrukt: “Het was een unieke bijeenkomst. Ik hoop dat het veel navolging krijgt, maar raad andere gemeenten wel aan ook eerst deze zoektocht te doen. Het is geen kant en klaar draaiboek. Het gaat ook over de opvolging in de rest van de organisatie.” 

Trots

Rosalina is trots op de verbinding met alle gasten. “Iedereen zat op de juiste lijn. Maar ik ben vooral trots op de ouders en kinderen die met kleine stapjes toch proberen hun leven weer op de rit te krijgen. En dat we zien dat ouders hun vertrouwen in de gemeente Delft terugkrijgen.”  Rosalina vond het belangrijk om een aantal momenten van de avond ook vast te leggen in een aftermovie. Voor de jongeren en ouders die verhinderd waren of niet durfden, maar ook voor het vervolg. Ze vult aan: “Wat mij enorm trots maakt, is het hulpteam dat zich dagelijks met veel toewijding inzet voor gedupeerden en hen begeleidt naar een nieuwe start. Bij het organiseren van zo’n bijeenkomst rennen ze gewoon nog harder. Juist omdat het voor gedupeerden een belangrijke stap naar emotioneel herstel is.”

Rosalina sluit af: “Toen ik ’s avonds thuiskwam was ik nog erg onder de indruk. Het was een bijzondere avond, met verbinding, energie en emotie bij gedupeerden én collega’s. Alles wat we bedacht hadden, kwam uit. Van de opening, de gesprekken en zeker ook de samenvatting van spoken words. Echt bijzonder was de afsluiting van de Helende Harp, bespeeld door Indra. Muziek gaat door, waar woorden stoppen.”