Hoe kunnen inwoners geholpen worden om zo zelfstandig en gezond mogelijk te blijven? De gemeente Losser doet dat met innovatieve pilots. De afgelopen vier jaar zijn succesvolle initiatieven gestart om preventief werken en de sociale basis te versterken. Met het nieuwe innovatieplan 2025-2028 bouwt de gemeente hierop voort en start opnieuw met een aantal pilots. Zo blijft Losser investeren in slimme, duurzame en passende oplossingen voor de inwoners.

Jaartal

2025

Gemeente

Het unieke aan dit pilotprogramma: er is ruimte van de gemeenteraad om dingen uit te proberen en te kijken wat werkt. In de looptijd van vier jaar starten nieuwe pilots. Wat werkt, blijft en groeit. Wat niet werkt, wordt vervangen door iets nieuws. Zo blijft beleid aansluiten bij wat inwoners nodig hebben.

Succesvol 

Deze aanpak is succesvol omdat de gemeente actief investeert in preventie, waardoor problemen niet groter worden en zwaardere zorg voorkomen wordt. Door innovatieve pilots op te zetten o.a. met onze ketenpartners, kan er flexibel ingespeeld worden op de veranderende behoeften van inwoners en landelijke ontwikkelingen, zoals nieuwe wet- en regelgeving of maatschappelijke trends. Dit biedt de ruimte om nieuwe ideeën te testen en te evalueren, zodat er geleerd kan worden wat werkt. Bovendien versterkt het de sociale basis door sociale verbindingen te bevorderen en kwetsbare groepen vroegtijdig te ondersteunen. 

De bewezen impact van eerdere pilots toont aan dat kleine investeringen aan de voorkant leiden tot grote maatschappelijke voordelen en kostenbesparingen. Het vierjarige proces maakt het mogelijk om deze aanpak steeds te vernieuwen, af te stemmen op de actuele behoeften en in te spelen op opkomende uitdagingen, zoals vergrijzing en nieuwe zorgvragen, waardoor de aanpak zowel effectief als toekomstbestendig is. De gemeenteraad van de gemeente Losser stelt per vier jaar een bedrag beschikbaar voor de uitvoering van de pilots in het innovatieplan.

Waardevol 

Twee voorbeelden van pilots uit het innovatieplan: Culturele Ontmoeting – Eenzaamheid onder ouderen leidt vaak tot gezondheidsproblemen en een groter beroep op zorg. In plaats van achteraf in te grijpen, organiseert de gemeente Losser laagdrempelige activiteiten zoals de Culturele Ontmoeting. Met deze activiteit biedt de gemeente een grote groep ouderen de kans om samen te komen en steeds een ander cultureel onderwerp te verkennen. Zo wordt er sociale verbinding gestimuleerd en blijven ouderen actief en onder de mensen. Dit draagt bij aan hun welzijn en kan uiteindelijk ook de druk op intensieve zorg verminderen.

Thuus; een passende woonplek voor jongeren vanaf 18 jaar – Jongeren die 18 worden en uit jeugdzorg of een instabiele thuissituatie komen, vallen vaak tussen wal en schip. Met complexe zorgvragen en soms zelfs dakloosheid tot gevolg. De gemeente Losser grijpt preventief in door vroegtijdig een passende woonplek met ambulante ondersteuning te regelen, zodat jongeren niet abrupt zonder ondersteuning komen te zitten. Dit verkleint de kans op problematiek zoals schulden en/of psychische klachten. 

Bij de gerelateerde links staat een voorbeeld van een pilot waar het ministerie VWS belangstelling voor heeft getoond.

Duurzaam 

Deze manier van werken sluit goed aan bij verschillende Global Goals. Vooral de volgende doelen worden ondersteund: 
Doel 3: Goede Gezondheid en Welzijn: Door preventieve maatregelen en vroege interventies te stimuleren, worden de gezondheid bevorderd en het welzijn van de inwoners. Het versterken van de sociale basis en het verminderen van eenzaamheid draagt bij aan het voorkomen van gezondheidsproblemen en het verlichten van druk op de zorg. 

Doel 10: Minder Ongelijkheid: De pilots richten zich op kwetsbare groepen, zoals ouderen, jongeren uit jeugdzorg en gezinnen. Door hen vroegtijdig te ondersteunen, vermindert de gemeente ongelijkheden en zorgt voor gelijke kansen voor iedereen, ongeacht hun achtergrond. 

Doel 11: Duurzame Steden en Gemeenschappen: Door te investeren in sociale cohesie en het versterken van de gemeenschap, creëert Losser een duurzamere en meer inclusieve leefomgeving waarin iedereen zich ondersteund voelt.

Herbruikbaar 

Het innovatieplan is een werkwijze die herbruikbaar is voor andere gemeenten omdat het een flexibele en bewezen aanpak biedt die eenvoudig kan worden aangepast aan lokale situaties. Door te werken met pilots kunnen gemeenten laagdrempelig experimenteren en snel evalueren wat werkt en wat niet. Dit zorgt ervoor dat alleen effectieve interventies behouden blijven, terwijl minder succesvolle initiatieven worden aangepast of vervangen. Hierdoor ontstaat een continu lerend en verbeterend proces, wat cruciaal is in het sociaal domein, waar gemeenten voor grote uitdagingen staan en inwoners steeds meer zelf aan zet zijn. 

Deze werkwijze biedt ruimte om nieuwe oplossingen te testen zonder direct grote structurele veranderingen door te voeren. Andere gemeenten kunnen deze aanpak overnemen en toepassen op hun eigen vraagstukken, zoals vergrijzing, armoedebestrijding of het versterken van de sociale basis. Door ervaringen te delen, versterken gemeenten elkaar en bouwen ze samen aan een toekomstbestendige en effectieve sociale ondersteuning.

Winnen 

Deze casus verdient te winnen omdat Losser laat zien hoe je met slimme innovatie écht verschil maakt! Door te werken met pilots kan er snel ingespeeld worden op behoeften, experimenteren en blijven verbeteren. Dit zorgt voor effectieve preventie, minder zorgvragen en sterkere gemeenschappen. Bovendien is deze aanpak eenvoudig over te nemen door andere gemeenten. Een winnende formule voor toekomstbestendige ondersteuning én een samenleving waarin iedereen mee kan doen.

Datum start 

Januari 2017

Datum eind

2028

Dit praktijkvoorbeeld is een van de inzendingen voor de #GemeenteDelers2025.