Zo’n 170.000 huishoudens maken geen gebruik van de bijstand terwijl ze daar wel recht op hebben. Dat becijferde de Inspectie SZW voor het rapport ‘Niet-gebruik van de bijstand – Een onderzoek naar de omvang, kenmerken, langdurigheid en aanpak’ dat deze week naar de Tweede Kamer is gestuurd.
In het rapport trekt de Inspectie SZW onder meer de volgende conclusies:
170.000 (35%) huishoudens maken geen gebruik van algemene bijstand terwijl ze er wel recht op hebben. 320.000 (65%) huishoudens doen dat wel. Een kwart van de niet-gebruikende huishoudens heeft geen inkomen. De groep niet-gebruikers met inkomen is niet altijd in beeld als risicogroep. Er is relatief weinig aandacht voor niet-gebruik algemene bijstand. De aanpak op niet-gebruik algemene bijstand lijkt vooral gericht op informatieverstrekking; soms worden niet-gebruikers wel proactief opgezocht. In de aanpak ervaren gemeenten de volgende obstakels: identificeren van niet-gebruikers lastig in relatie tot privacywetgeving (AVG), Participatiewet is ingewikkeld en de zoekperiode voor jongeren speelt een rol. Inkomen ten opzichte van bijstandsnorm is sterkste voorspeller van niet-gebruik. Niet-gebruik fors hoger naarmate het inkomen stijgt ten opzichte van de bijstandsnorm. Niet-gebruik is het hoogst bij jongeren onder de 27 jaar en daalt bij oplopen leeftijd. Niet-gebruik is hoog onder Europese migranten. Niet-gebruik is hoogst onder zelfstandigen. Van de totale groep niet-gebruikers is 33% langdurig niet-gebruiker (langer dan 1 jaar). Zij zijn ouder en hebben vaker een inkomen dan de totale groep niet-gebruikers.