Gemeenten hebben opnieuw de landelijke taakstelling behaald en de nog resterende achterstand ingelopen: in de tweede helft van 2022 zijn ruim 15.600 statushouders gehuisvest. Maar daarmee is de asielopvangcrisis niet opgelost en wacht ook in 2023 een enorme opgave voor gemeenten.
Huisvesting geen oplossing voor asielcrisis
De VNG spreekt haar waardering uit voor alle bestuurders en ambtenaren die dit hebben gerealiseerd. Ook het komende jaar blijft deze inzet keihard nodig, want nu is al bekend dat:
- De opvangcapaciteit omhoog moet naar 53.000 plekken en in 2024 naar 75.500
- Aankomend voorjaar de crisisnoodopvangplekken moeten zijn afgebouwd naar waar mogelijk structurele opvanglocaties
- De Spreidingswet naar verwachting pas in het voorjaar 2024 opvangplekken gaat realiseren
- Het aantal opvangplekken voor Oekraïners omhoog moet naar 90.000 (een toename van 15.000)
Rijk hard nodig
De VNG blijft aandringen op het verwerken van haar reactie en die van de medeoverheden op de Spreidingswet en verdere uitvoering van de bestuurlijke afspraken die eind augustus zijn gemaakt. Alleen met een spoedige invoering van deze wet en andere maatregelen uit de Uitvoeringsagenda Flexibilisering Asielketen kan het tij keren en kunnen we bouwen aan een stabiel asiellandschap van asiel tot en met integratie.
Daarnaast moeten gemeenten optimaal ondersteund worden, zoals met de onlangs bekendgemaakte financieringsregeling voor het plaatsen van flexwoningen.
Zorgen over minderjarigen
De VNG ziet dat (versnelde) huisvesting van statushouders op zichzelf onvoldoende soelaas biedt om de zorgwekkende situatie in de asielopvang te beteugelen. De VNG maakt zich met name zorgen over de groeiende groep alleenstaande minderjarige vluchtelingen (amv’s) die gehuisvest moeten worden en kinderen die in de huidige (crisis)noodopvang zitten.
De VNG heeft inmiddels samen met Nidos een handreiking gemaakt om gemeenten te ondersteunen in de opvang van amv’s die de 18-jarige leeftijd bereiken.
Opvang van Oekraïense ontheemden
Het ministerie van JenV heeft - gezien de ontwikkelingen in Oekraïne - aangegeven dat er in 2023 op basis van huidige prognoses 90.000 opvangplekken beschikbaar moeten komen voor Oekraïense ontheemden. Dat is een toename van 15.000, waarvan circa 70.000 verblijven in een gemeentelijke opvanglocatie. Naast de opvangplekken voor de asielzoekers in de crisisnoodopvang (CNO), die gemeenten regelen, wordt dit een enorme puzzel voor de gemeentelijke organisatie, scholen, huisartsen en andere begeleidingsorganisaties.
In gesprek over ondersteuning en alternatieven
De VNG is met het rijk in gesprek over ondersteuning en alternatieve mogelijkheden om iedereen onderdak en bijpassende voorzieningen te kunnen bieden.