Op dit moment werkt het ministerie van OCW aan een nieuwe Mediawet. Het ministerie maakte deze week bekend dat inwerkingtreding van het nieuwe stelsel op 1 januari 2027 niet meer haalbaar is. Dit betekent dat het nieuwe stelsel niet vanaf 1 januari 2027, maar vanaf 1 januari 2028 in werking treedt.
Gevolgen van het nieuwe stelsel voor gemeenten
De 2 meest in het oog springende wijzigingen die het nieuwe stelsel voor gemeenten met zich meebrengt, zijn de overgang van lokale omroepen naar streekomroepen, en het feit dat de bekostiging van de nieuwe streekomroepen niet meer via de gemeente zal lopen.
Redenen voor het uitstel
De reden voor het uitstel is dat er in de 1e plaats meer tijd nodig is voor afstemming met de Europese Commissie. Dit is nodig om vast te stellen dat het nieuwe stelsel voor streekomroepen voldoet aan de Europese staatssteunregels. Daarnaast zijn er veel taken en werkzaamheden die nog afgerond moeten worden voordat de nieuwe Mediawet in werking kan treden.
Alle nieuwe streekomroepen moeten namelijk de aanwijzingsprocedure doorlopen hebben om op 1 januari 2028 van start te kunnen gaan. Veel werk dus voor diverse partijen, waaronder gemeenten. Gemeenteraden adviseren immers ook in het nieuwe stelsel over de aanwijzing van de gewenste steekomroep.
Gevolgen van het uitstel voor gemeenten
Het uitstel van de inwerkingtreding betekent voor uw gemeente:
- Instandhoudingsplicht in 2027: Uw gemeente behoudt ook in 2027 de wettelijke plicht om te zorgen voor de instandhouding van de lokale omroep.
- Bekostiging lokale omroep: Uw gemeente moet in 2027 nog zorg te dragen voor de bekostiging van de lokale omroep. Hiervoor is een bedrag per huishouden opgenomen in het gemeentefonds. We zullen net als voorgaande jaren tijdig dit normbedrag per huishouden voor 2027 bekendmaken. Voor 2025 is dit bedrag in april via dit bericht gecommuniceerd: Richtbedrag subsidie lokale omroep 2025 bekend (15 april 2024).
- Aanvullende financiering: Als uw gemeente bovenop het normbedrag aanvullende financiering beschikbaar stelt voor de lokale omroep in 2025 en/of 2026, is het raadzaam te overwegen in hoeverre u deze extra financiering ook nog in de begroting voor 2027 opneemt.
- Voorbereiding op het nieuwe stelsel: Doordat de invoering van het nieuwe stelsel met streekomroepen is uitgesteld, biedt dit extra jaar gemeenten wat meer gelegenheid om samen met de (in oprichting zijnde) streekomroep te verkennen wat de toekomstige rollen zullen zijn na het vervallen van de gemeentelijke financieringsplicht. Ook is er nu meer tijd voor de extra consultatieronde voor gemeenten over de indeling van de streekomroepen (de zogenaamde Changeboard).
- Advies zendmachtiging: Totdat de nieuwe wet is vastgesteld, blijft de huidige wet van kracht. Dit betekent dat sommige gemeenten in 2026 nog een advies moeten uitbrengen over een zendmachtiging voor 2027 (de zogenaamde aanwijzing, zie onze Handreiking aanwijzing lokale publieke omroep). Alle zendmachtigingen zullen per 31 december 2027 bij wet worden ingetrokken, waarna de nieuwe streekomroepen vanaf 1 januari 2028 van start gaan. Mogelijk geldt er in een overgangsregeling een aangepaste procedure.
- Voortgang wetgevingsproces: We verwachten dat eind 2024 of begin 2025 een wetsvoorstel voor internetconsultatie wordt aangeboden. De VNG zal daarop een officiële reactie geven.
Meer informatie
- Mediabegrotingsbrief 2025 met bijlagen
- Alle informatie over de toekomst van de lokale omroepen en wat dat betekent voor gemeenten, vindt u op de pagina Lokale omroepen.
Zie ook
De VNG stuurde de Tweede Kamer met het oog op het Wetgevingsoverleg Media op 2 december een position paper (pdf, 252 kB) dat ingaat op de lokale en regionale journalistiek.