Met invoering van het woonplaatsbeginsel worden alle gemeenten verantwoordelijk voor Beschermd Wonen (BW) voor hun eigen inwoners: een belangrijk onderdeel van de beweging naar Beschermd Thuis. De voortdurende onzekerheid rond de invoering van het woonplaatsbeginsel zien gemeenten als een groot risico.
Meer preventie en herstelgerichte ondersteuning in eigen omgeving vraagt om systeemwijziging
Sinds het advies van de commissie-Dannenberg ('Van beschermd wonen naar een beschermd thuis', uit 2015) zijn gemeenten met hun partners een traject ingeslagen om dit advies zoveel mogelijk tot uitvoering te brengen. Maar om meer preventie en herstelgerichte ondersteuning in de eigen omgeving van inwoners mogelijk te maken, is ook een systeemwijziging nodig. De doordecentralisatie van Beschermd Wonen, het nieuwe objectief verdeelmodel én het woonplaatsbeginsel faciliteert de beweging naar Beschermd Thuis het best.
Gemeenten willen spoedige behandeling wetsvoorstel
Gemeenten dringen al langer aan op een snelle indiening én een spoedige behandeling van het wetsvoorstel tot invoering van het woonplaatsbeginsel BW. De regionale samenwerking staat onder druk doordat afspraken steeds weer moeten worden teruggedraaid, dat doet de beweging naar een Beschermd Thuis geen goed. De VNG heeft dit via een position paper (pdf, 169 kB) onder de aandacht gebracht bij de Tweede Kamercommissie voor VWS die maandag 17 april een rondetafelgesprek houdt over de invoering van het woonplaatsbeginsel.
Invoering woonplaatsbeginsel is ook randvoorwaarde voor verdeelmodel
In november 2021 stemde 86% van de gemeenten in met de invoering van een nieuw objectief verdeelmodel voor Beschermd Wonen. Invoering van het verdeelmodel zonder woonplaatsbeginsel, zorgt ervoor dat gemeenten met historisch gezien veel voorzieningen in de financiële problemen zullen komen. Gemeenten zien de invoering van de Wet woonplaatsbeginsel dus als een randvoorwaarde voor invoering van het nieuwe objectief verdeelmodel.
Met waarborgen zijn risico’s beheersbaar
Gemeenten zijn niet blind voor de risico’s die het wetsvoorstel met zich meebrengt. Denk aan een toename van administratieve lasten of onvoldoende specialistisch aanbod in alle regio’s. Deze risico's zijn door alle partijen uitvoerig in kaart gebracht, er zijn verschillende waarborgen afgesproken om ze af te dekken:
- regionale afspraken op basis van de Norm voor Opdrachtgeverschap
- contractstandaarden, ontwikkeld door de VNG
- afspraken tussen gemeenten over toezicht en contractering bij bovenregionale plaatsingen
- een geschillencommissie
- inkoopafspraken door de VNG met heel specialistische vormen van BW
- voldoende woningen via Een Thuis voor Iedereen, het programma voor de huisvesting van aandachtsgroepen