Het Europees Parlement en de Raad van de EU hebben een akkoord bereikt over 3 voorstellen: het REPowerEU-plan, het Sociaal Klimaatfonds en het Emissiehandelssysteem. Alle voorstellen richten zich op meer energieonafhankelijkheid, ondersteuning voor kwetsbare inwoners en duurzame investeringen.
Onafhankelijk van Rusland met het REPowerEU-plan
De Europese Commissie schetst met REPowerEU een plan om Europa voor 2030 onafhankelijk te maken van Russische fossiele brandstoffen. Er komt extra budget vrij voor dit plan, omdat de voorgestelde maatregelen in een speciaal hoofdstuk van het Nationale Herstel en Veerkracht plan komen. Daarnaast komt er geld vrij vanuit het Europees Landbouwfonds voor plattelandsontwikkeling (ELFPO). De maatregelen in het REPowerEU plan zijn ook bedoeld om kwetsbare huishoudens en het midden- en kleinbedrijf te ondersteunen met investeringen die energiearmoede aanpakken.
Lidstaten worden verplicht om gebieden aan te wijzen voor CO2-reductie
Verder is er ook overeenstemming bereikt over wijzigingen in de richtlijn hernieuwbare energie. Lidstaten moeten gebieden gaan aanwijzen die bijdragen aan het behalen van 55% CO2-reductie in 2030. En de vergunningsprocedures in gebieden met lagere milieurisico’s worden versneld en vereenvoudigd.
Nieuw Emissiehandelssysteem: industrieën moeten betalen voor de uitstoot van broeikasgassen
Industrieën moeten hun CO2-uitstoot met 62% verminderen. Door een prijs te zetten op de uitstoot van broeikasgassen worden industrieën gestimuleerd om hun uitstoot te verminderen en te investeren in klimaatvriendelijke technologieën. In 2027 zal een apart Emissiehandelssysteem (ETS) voor brandstof van wegvervoer en gebouwen worden opgesteld om ook hier het verminderen van emissies te stimuleren.
Vanaf 2028 gaan ook burgers en bedrijven meebetalen aan hun uitstoot
Het systeem kan eventueel uitgesteld worden tot 2028 als de energieprijzen uitermate hoog blijven. Verder zal er een nieuw mechanisme voor prijsstabiliteit worden opgezet om pieken in de prijzen te vermijden. Verder zal de Europese Commissie in de komende jaren onderzoek doen naar de mogelijkheid om ook de gemeentelijke afvalverbrandingssector onder ETS te plaatsen. Dit zal leiden tot meer verplichtingen voor afvalverbranding en mogelijk extra kosten voor gemeenten.
Compensatie voor kwetsbare inwoners met het Sociaal Klimaatfonds
Tot slot is een akkoord bereikt over de oprichting van het Europees Sociaal Klimaatfonds. Via dit fonds worden kwetsbare inwoners gecompenseerd voor de hoge energiekosten en verduurzamingsmaatregelen. In overleg met gemeenten, economische partners en het maatschappelijk middenveld kunnen lidstaten ‘sociale klimaatplannen’ inleveren. Er is een bedrag van €86,7 miljard beschikbaar gesteld vanaf 2026. Het fonds zal tijdelijk nationale inkomenssteunmaatregelen financieren. En er zal financiering zijn voor langetermijninvesteringen in lidstaten, zoals de duurzame renovatie van gebouwen en het realiseren van een emissievrije infrastructuur.