Ideeën om de bekostiging van journalistiek lokaal te versterken

In het rapport Naar een gezonde toekomst voor lokale journalistiek (pdf, 559 kB) wordt de bekostiging van lokale journalistiek onder de loep genomen: wat is het verdienmodel, hoe lopen de geldstromen en welke ontwikkelingen zien we daarin. Op basis van deze verkenning draagt de Coalitie concrete ideeën aan om de bekostiging van journalistiek lokaal te versterken.

De Coalitie voor Lokale Journalistiek is een initiatief van de VNG en De Argumentenfabriek. In het rapport kijkt de Coalitie vooral hoe de lokale journalistiek toekomstbestendig bekostigd kan worden. De Coalitie bestaat uit vertegenwoordigers van publieke en private mediapartijen, gemeenten en andere betrokken organisaties en experts.

Positie lokale journalistiek wordt bedreigd

Lokale journalistiek is essentieel voor het goed functioneren van de lokale democratie. De positie van lokale journalistiek wordt echter bedreigd. Er is steeds minder geld beschikbaar voor kwaliteitsjournalistiek. Het gebruik van internet en sociale media geeft weliswaar kansen voor interactie en informatieoverdracht, maar de verdienmodellen die dit met zich meebrengt staan op gespannen voet met de tijdsinvestering die betrouwbare onderzoeksjournalistiek vraagt.

De minister van OCW heeft weliswaar een wetsvoorstel ingediend dat de positie en financiering van lokale publieke omroepen verstevigd. Maar ook de private lokale media (lokale kranten, huis-aan-huisbladen, digitale media) hebben moeite de lokale nieuwsvoorziening overeind te houden.

Lokale journalistiek gebaat bij samenwerken overheden, media en maatschappelijke organisaties

De deelnemers in de Coalitie constateren dat versterking van de lokale journalistiek gebaat is bij een samenwerking tussen overheden, publieke en private media, aangevuld met maatschappelijke organisaties die in dit domein actief zijn. Het rapport draagt concrete ideeën aan voor een duurzame bekostiging van lokale journalistiek die door de leden van de coalitie verder uitgewerkt kunnen worden.

Samen geven zij gemeenten en mediapartijen een gereedschapskist om op lokaal niveau in gesprek te gaan over het versterken van lokale journalistiek. Hiertoe wil de Coalitie proefdraaien in een aantal gemeenten die al een stap hebben gezet in deze brede samenwerking. Op termijn moet dit leiden tot een actualisatie van de VNG-handreiking lokaal mediabeleid zodat de uitgangspunten en best practices vanuit de coalitie een bredere toepassing kunnen vinden.

Begin voor volgende stappen naar een sterkere lokale democratie

Het rapport van de Coalitie past naadloos in de denkrichting van de WRR voor lokale media. Ook sluit het aan bij de motie van Kamerlid Van Strien uit 2023 die de regering oproept om - naast de lokale publieke omroepen - oog te hebben voor de positie van private mediapartijen. 

De deelnemers aan de Coalitie zijn ervan overtuigd dat zij de versterking van de lokale journalistiek alleen gezamenlijk kunnen aanpakken. Het rapport is een begin voor de volgende stappen naar een sterkere lokale democratie.

Lijst deelnemers

• Vereniging Nederlandse Gemeenten
• Nederlandse Vereniging voor Raadsleden
• NDP Nieuwsmedia
• Nederlandse Nieuwsblad Pers
• Stichting Regionale Publieke Omroep
• Stichting Nederlandse Lokale Publieke Omroepen
• Stichting Democratie en Media