De impact van digitalisering op de samenleving roept nieuwe fundamentele vragen op voor politiek en bestuur. Met de Agenda Digitale Grondrechten en Ethiek 2022-2026 leggen gemeenten gezamenlijk ambities vast over het beschermen van grondrechten en het borgen van publieke waarden in de informatiesamenleving.
Digitalisering beïnvloedt hoe we samenleven, werken, onderwijs volgen, zorg geven en ontvangen, ontspannen en recreëren, sociale contacten onderhouden, ons verplaatsen, noem maar op. Maar ook onze democratie, ons bestuur en de positie van de burger. Zulke fundamentele ontwikkelingen vragen om actieve sturing door de samenleving en de politiek. De Agenda Digitale Grondrechten en Ethiek geeft gemeenten daar de instrumenten voor.
Geen speelbal
In een democratie is het aan burgers en volksvertegenwoordigers om te beslissen over ontwikkelingen die onze levens zo ingrijpend raken. Willen we als samenleving geen speelbal zijn, dan zullen we actief moeten sturen op dit essentiële onderwerp. Bijvoorbeeld op hoe we omgaan met de grote buitenlandse techbedrijven die zo dominant zijn in de digitale wereld. Of met het overheidshandelen zelf - de ontwikkeling, uitvoering en handhaving van beleid draagt steeds nadrukkelijker een digitaal stempel. Dat vraagt om nieuwe inzichten en om nieuw gereedschap.
3 verhoudingen
De agenda richt zich op 3 elementen:
- De verhouding inwoner – overheid. Hierbij staan inwonerparticipatie, digitale inclusie en omgang met inwonerdata centraal;
- De verhouding overheid – overheid. Hier gaat het om transparantie, controleerbaarheid, inzichtelijkheid en democratische verantwoording;
- De verhouding overheid – markt. Hier gaat het om publieke regie, toezicht op de digitale ruimte en om goed opdrachtgeverschap.
Aan de slag met grondrechten en ethiek
- Meer weten? Lees de Agenda Digitale Grondrechten en Ethiek (pdf, 348 kB)
- Direct aan de slag? De Handreiking Digitale Ethiek (pdf, 3,57 MB) biedt hulp met het inbedding van ethiek in gemeentelijke organisatie.
- Kaders nodig? De Principes voor de Digitale Samenleving versie 2.022 (pdf, 264 kB) geven handvatten voor het gebruik van technologie in de publieke ruimte. Het gaat hier om een concept, de principes zijn nog in ontwikkeling.