Op donderdag 27 juni vindt de Schakeldag plaats. Centraal staan de Omgevingswet en Wet kwaliteitsborging bouw (Wkb) in relatie tot de grote veranderopgaven rondom wonen, energie en klimaat die we in Nederland het hoofd moeten bieden. Het nieuwe instrumentarium van de wetten kunt u hiervoor slim inzetten. Benieuwd hoe? In de sessie De Wet kwaliteitsborging bouw als vliegwiel voor veranderopgaven vertelt VNG’s Casper van Busschbach aan welke knoppen u kunt draaien. Vandaag geeft hij alvast een voorproefje. Want hoe eerder u begint, hoe meer problemen u later voorkomt.
Versnellen
Van Busschbach: “Het stelsel van de Omgevingswet en Wkb brengt regels over de leefomgeving bij elkaar. Dit maakt het gemakkelijker om veranderopgaven integraal te bekijken. Daarnaast biedt het bijbehorende instrumentarium aanknopingspunten voor het verbinden van deze opgaven.” De veranderopgaven kunnen we stuk voor stuk uitdagend noemen. “Denk aan de woningbouwopgave, klimaatverandering, energietransitie, circulair bouwen, maar ook de funderingsproblematiek in grote delen van Nederland”, vervolgt Van Busschbach. “Allemaal zaken die impact hebben op de kwaliteit van onze bebouwde leefomgeving en hoe we deze inrichten. Maar als je het nieuwe instrumentarium goed snapt, kun je bij verschillende opgaven bekijken hoe je de Omgevingswet en Wkb kunt gebruiken om processen te versnellen en toch de bouwkwaliteit weet te borgen. Er zijn verschillnde knoppen om aan te draaien.”
Als je het nieuwe instrumentarium goed snapt, kun je bij verschillende opgaven bekijken hoe je de Omgevingswet en Wkb kunt gebruiken om processen te versnellen
Vergunningvrij
Van Busschbach zoomt in op de funderingsproblematiek. “In verschillende regio’s zijn er verschillende aanleidingen die voor schade aan gebouwen zorgen. In veen- en dijkgebied zijn dit bodemdalingen, in de Zaanstreek is het de ‘palenpest’, in Groningen is gaswinning de boosdoener en in Limburg de oude mijnbouw. De komende jaren moeten er zo’n 425.000 woningen geherfundeerd worden; een serieuze opgave.” Van Busschbach is aangehaakt bij de mijnbouwproblematiek in Limburg. “In eerste instantie in het belang van de regio daar. Maar uiteraard kijk ik ook naar de algemene deler bij funderingsherstel, ongeacht de aanleiding van de schade. Een voorbeeld: je kunt gemeentelijke processen versnellen door de kwaliteitsborger op de juiste manier verantwoordelijk te maken voor de juiste integrale toets, en een verplichte omgevingsactiviteit vergunningsaanvraag achterwege te laten.”
Ook bij nieuwe bouwwerken, is vergunningvrij bouwen een handige ‘knop’. Van Busschbach verduidelijkt: “Als nieuwe woningen passen binnen het omgevingsplan, dan zou een bouwmelding kunnen volstaan. Dit werkt sneller. Want als je al met het verkopen van de grond hebt vastgesteld dat het binnen het omgevingsplan past, dan zou je geen omgevingsplanactivtiteit hoeven te toetsen en is een melding voldoende.” Toch blijkt dit niet in alle gevallen een goede knop om aan te draaien. “Doe het altijd in overleg. Bij bijvoorbeeld een transformatieproject is het niet opportuun. Want projectontwikkelaars moeten bij de herfinanciering van de risicovolle voorfase een vergunning kunnen tonen. Dit is een voorwaarde van financiële instellingen om te checken of het project is goedgekeurd door de gemeente en er geen zoete broodjes verkocht worden.”
Goede archivering: investeer nu, bespaar later
Het is de wettelijke taak van een gemeente om de de kwaliteit – veiligheid, gezondheid – van de bebouwde leefomgeving te waarborgen. Goed archiveren van informatie over bouwprojecten, kan bij toekomstige besluitvorming veel tijd en geld besparen. Van Busschbach: “Wil je weten wanneer je wat kunt doen en wat bijvoorbeeld proportioneel is, dan moet je regie hebben op de bebouwde leefomgeving. Het slim archiveren van de onder de Wkb verplichte gereedmeldingen en het bijbehorende ‘dossier bevoegd gezag’ helpt hierbij. Deze verklaring van de kwaliteitsborger plus het dossier over een nieuw bouwwerk biedt veel informatie om ook veranderopgaven te ondersteunen. Niet van vandaag op morgen, maar over een jaar of vijf á tien gaan we veel voordeel hebben van deze administratie, die veel gedetailleerder is dan de huidige.”
Over een jaar of vijf á tien gaan we veel voordeel hebben van deze administratie, die veel gedetailleerder is dan de huidige
Een voorbeeld uit de hoek van circulair bouwen, maakt dit concreter. “Dankzij de dossiers weet je als gemeente tientallen jaren later nog precies waarmee gebouwd is. Dus in het kader van circulair bouwen, kun je een sloper na een jaar of 30 nog concreet vragen wat hij gaat doen met de bakstenen die destijds zijn ingemetseld. En deze dossiers komen ook van pas bij de energietransitie en verduurzaming. Want op een zeker moment moeten we naar Brussel toe verantwoorden dat alle woningen en kantoorpanden een bepaald energielabel hebben. En met dat dossier weet je precies welke panden in elk geval voldoen, dus die hoef je niet meer te inventariseren.”
Op de Schakeldag gaat Van Busschbach verder het gesprek met u aan en dieper in op de materie. Wilt u aan de sessie deelnemen? Schrijf u dan in voor de Schakeldag. U krijgt daarna bericht hoe u zich kunt aanmelden voor deze en andere sessies.