Oude IJsselstreek Meest Toegankelijke Gemeente 2024
Oude IJsselstreek is verkozen tot de Meest Toegankelijke Gemeente van Nederland 2024. Volgens de vakjury zit toegankelijkheid in het DNA van de gemeente. De gemeente heeft bijvoorbeeld samen met lokale ondernemers meer dan 100 opengestelde toiletten gerealiseerd. Rotterdam krijgt de Rick Brink Aanmoedigingsprijs.
De vakjury (onder leiding van VNG-directeur Leonard Geluk) koos de winnaar uit de 3 finalisten van de publieksrondes: Oude IJsselstreek, Sittard-Geleen en Rotterdam.
Lees het juryrapport (pdf, 264 kB)
'We blijven samen werken aan toegankelijkheid'
Wethouder van Inclusie Janine Kock: 'Hier staat een trotse wethouder. Niet alleen op de winst, maar vooral op de inwoners met wie we zo goed samenwerken. Iedereen hier weet; we scoren geen 10. We zijn er nog niet, we blijven samen werken aan toegankelijkheid in onze gemeente. We zorgen ervoor dat de lijntjes tussen gemeenten en ervaringsdeskundigen, zoals de werkgroep Onbeperkt Meedoen, kort blijven. We luisteren niet alleen, we ondernemen ook zo snel mogelijk actie als zij aangeven dat het nodig is. Het helpt enorm als ervaringsdeskundigen wijzen op wat beter kan. Dat opent de ogen en zorgt zo voor bewustwording. Projecten als een prikkelarme kermis en lessen voor scootmobielgebruikers zorgen er echt voor dat mensen makkelijker mee kunnen doen in onze gemeente.'
Rotterdam krijgt Rick Brink Aanmoedigingsprijs
De jury is erg onder de indruk van de inspanningen van Rotterdam om de stad voor al haar inwoners zo toegankelijk mogelijk te maken: 'Rotterdam heeft, zoals dat past bij de stad, een hele actiegerichte houding ten opzichte van toegankelijkheid. Met deze prijs moedigen we de gemeente aan nog een extra stap te zetten.'
Willem Philipsen, beleidsadviseur Inclusie Rotterdam: 'Wij vinden het ontzettend eervol om de Rick Brink Aanmoedigingsprijs te verdienen. Zelf heb ik vorig jaar Rick leren kennen. Heel bijzonder om namens de gemeente deze prijs in zijn naam te ontvangen. En we nemen het advies van de jury ter harte: we blijven met toegankelijkheid aan de slag gaan. Niet lullen maar poetsen!'
Uit de handen van vertegenwoordigers van de gemeente Stein, de vorige winnaar van de verkiezing, ontving Oude IJsselstreek het symbolische plaatsnaambordje ‘Meest Toegangelijke Gemeente van Nederland’. Daarnaast ontvingen zowel Oude IJsselstreek als Rotterdam als prijs een kunstwerk, gemaakt door Brenda van Vliet. Zij werkt sinds 2015 bij Galerie Atelier Herenplaats in Rotterdam, een centrum voor kunstenaars met een bijzonder verhaal.
Het centrum is in 1991 opgericht om plaats te bieden in de kunstwereld aan mensen met een verstandelijke beperking of psychiatrische achtergrond. Het kunstwerk van Van Vliet is bedoeld om in de openbare ruimte aandacht te vragen voor het onderwerp toegankelijkheid. Daarom krijgt Oude IJsselstreek ook het aanbod om het kunstwerk groot af te beelden ergens in de gemeente, bijvoorbeeld in de vorm van een muurschildering.
Daarnaast ontving gemeente Oude IJsselstreek een toegankelijke route, aangeboden door MKB Nederland. Gemeente Rotterdam kreeg een adviesgesprek met belangenorganisatie Ieder(in), waarin ze praktische tips krijgen om nog meer werk te maken van toegankelijkheid.
Hoe werkt gemeente de Oude IJsselstreek aan toegankelijkheid?
We doen er alles aan om ervoor te zorgen dat inwoners met een beperking dezelfde toegang hebben tot diensten en voorzieningen als alle andere inwoners. We hebben onze LIA gemaakt met input van verschillende partijen, zoals ervaringsdeskundigen van stichting Onbeperkt Meedoen, verenigingen, samenwerkingspartners en collega’s.
Fysieke toegankelijkheid betekent dat we letterlijk drempels wegnemen en toegankelijkheid opnemen in het programma van eisen voor de openbare ruimte. Digitale toegankelijkheid houdt in dat onze website drempelvrij is en dat inwoners bijvoorbeeld trainingen in digitale vaardigheden kunnen volgen bij de bibliotheken. Tot slot vinden we sociale toegankelijkheid belangrijk, zodat onze inwoners zich gehoord, gezien en begrepen voelen.
Samen met de stichting Onbeperkt Meedoen hebben we al veel stappen gezet op weg naar een gemeente die toegankelijker is. We vertellen hier graag over op lokale, regionale en landelijke bijeenkomsten. Om anderen te inspireren om ook (nog meer) werk te maken van toegankelijkheid.
Celine Hermans
Celine is sinds haar 14e chronisch ziek en maakt gebruik van een rolstoel. Ze is actief bij de stichting Onbeperkt Meedoen en geeft gastlessen op basisscholen. “Ik vind het fijn wonen in Oude IJsselstreek. De fietspaden zijn goed toegankelijk met mijn handbike. Zo kan ik er zelfstandig op uit, dat is geweldig!”
Op welk project is de gemeente Oude IJsselstreek trots?
- Inclusief werkgeverschap. Samen met Estinea vergroten we kansen op werk voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Meerdere cliënten van Estinea werken in onze organisatie.
- Samen Sterker Thuis. Ondersteuning aan inwoners van 65 jaar en ouder bij het behouden van zelfstandigheid en omgaan met dagelijkse uitdagingen, zodat zij met vertrouwen thuis kunnen blijven wonen.
- Onbeperkt genieten. Er zijn 4 handbikeroutes om onze gemeente te kunnen ontdekken. En eind september is de eerste editie van een grensoverstijgende Fiets- en Handbike3Daagse.
Hoe werkt de gemeente Rotterdam aan toegankelijkheid?
In de stad werken we aan de verbeteringen van de fysieke, sociale en (digitale) informatie toegankelijkheid. Onze aanpak kenmerkt zich door de Rotterdamse aanpak, die van de ‘handen uit de mouwen’ steken. Doen wat nodig is, met hen die het nodig hebben.
Bij grote evenementen zoals het Songfestival, Koningsdag, Twitchcon en de European Para Championships letten we extra op toegankelijkheid. De gemeente heeft hierin een adviserende en faciliterende rol richting de organisaties. Ook zetten we in op bewustwording. Toegankelijkheid zien we dus niet alleen als een voorwaarde voor een inclusieve stad, maar ook als een vorm van gastvrijheid.
Verder is er de afgelopen jaren hard gewerkt aan het toegankelijk maken van onder andere de verkiezingslocaties, de gemeentelijke website en is 95 % van ov-haltes toegankelijk gemaakt.
Joan Titarsolej
Joan woont ruim dertig jaar in Rotterdam en verloor in deze jaren haar zicht. Ze is bestuursadviseur onderwijs en zintuiglijk stadsgids. 'Ik vind het fijn Rotterdammer te zijn! Rotterdam is een open stad en legt de lat voor toegankelijkheid hoog. Ik kan hardlopen, naar de bioscoop en het theater, veilig door de stad lopen en genieten van alle goede dingen van Rotterdam.'
Op welk project is de gemeente Rotterdam trots?
- Uniek sporten in Rotterdam. Met de lancering van deze website is het vinden van de juiste sport en/of sportclub voor sporten met een beperking vele malen eenvoudiger. Ook delen we inspiratieverhalen die de blik kunnen helpen verruimen.
- Toegankelijke parkroute Hofbogenpark.Bij deze route van Hofplein naar Hofbogenpark houden we rekening met alle soorten toegankelijkheid. Het ontwerp is samen met jongeren met een beperking bedacht. Zij hebben samengewerkt met jongeren zonder beperking, om de sociale inclusie te verbeteren.
- Spraakuhloos Onbeperkt. We moedigen jongeren met een (on) zichtbare beperking aan om spoken word te doen. Ook komen ze via dit project in contact met andere jongeren én leren ze zichzelf te laten zien.
Arja den Ouden
Arja is sinds 2015 volledig arbeidsongeschikt en vrijwilliger bij 010Toegankelijk. Tot dit jaar was ze ook lid van de Brede Raad 010, waarmee ze het college van Burgemeester en Wethouders adviseerde. “Er is met Rotterdam Onbeperkt een stap genomen om toegankelijkheid van binnen en buiten op de kaart te krijgen. Voor veel ambtenaren is het nog onbekend gebied. Toch is de fysieke buitenruimte al veel verbeterd.”
Wat kan de gemeente Rotterdam nog beter doen?
Het moet makkelijker worden om melding te maken van ontoegankelijkheid in de buitenruimte. We zijn in gesprek met het cluster Stadsbeheer om in de MeldR app een aparte categorie te maken voor dit type meldingen.
Welke tip heeft de gemeente Rotterdam voor andere gemeenten?
Werk in alle stappen van het proces samen met ervaringsdeskundigen. Werk intern op een integrale manier aan toegankelijkheid, zodat iedereen in de organisatie betrokken is.
Toegankelijkheid is een recht, geen gunst. We blijven samenwerken aan een stad waarin iedereen volwaardig kan deelnemen aan het dagelijks leven.
- Wethouder Faouzi Achbar -
Bekijk de oproep van wethouder Achbar om te stemmen op Rotterdam:
In 2016 heeft Nederland het VN-verdrag Handicap ingevoerd. Gemeenten spelen een belangrijke rol in het toegankelijker maken van Nederland. Veel gemeenten werken al hard aan toegankelijkheid. Maar het kan natuurlijk altijd beter. Daarom organiseert de VNG de verkiezing Meest Toegankelijke Gemeente van Nederland. De VNG verbindt alle gemeenten in Nederland.
Het doel van de VNG is om de lokale overheid te versterken, zodat gemeenten hun inwoners zo goed mogelijk kunnen bedienen. Met deze verkiezing wil de VNG gemeenten die al goed bezig zijn in het zonnetje zetten. Verder zorgen we ervoor dat gemeenten tijdens de verkiezing van elkaar leren. De verkiezing is op deze manier voor elke gemeente van toegevoegde waarde.
- Iedereen doet mee!
Nieuws, handreikingen, bijeenkomsten, praktijkvoorbeelden, publicaties, links, contactgegevens.
De verkiezing Meest Toegankelijke Gemeente van Nederland werd voor de 3e keer georganiseerd. In 2018 organiseerde de Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland de verkiezing, toen won de gemeente Hardenberg de titel. In 2021 nam de VNG de organisatie over en won de gemeente Stein. In 2024 organiseerde de VNG de verkiezing voor de tweede keer. De gemeente Oude IJsselstreek won deze keer.
De verkiezing bestond uit 3 rondes. In ronde 1 konden alle 342 Nederlandse gemeenten en de 3 bijzondere gemeenten Bonaire, Sint Eustatius en Saba door inwoners beoordeeld worden op hun toegankelijkheid. De 10 gemeenten met de beste beoordelingen gingen door naar ronde 2. Dat waren Eersel, Hardenberg, Hengelo, Noordenveld, Oude IJsselstreek, Rotterdam, Sittard-Geleen, Tubbergen, Valkenswaard en Westerkwartier. Alle Nederlanders konden hun stem op een van deze gemeenten uitbrengen.
De 3 gemeenten met de meeste stemmen gingen door naar de finale: Oude IJsselstreek, Rotterdam en Sittard-Geleen. In de finale bepaalde de vakjury dat de gemeente Oude IJsselstreek de verkiezing won en dat de gemeente Rotterdam de Rick Brink Aanmoedigingsprijs verdiende. In de vakjury zaten Leonard Geluk, Guusje ter Horst, Cas Wolters, Illya Soffer en Romke de Vries.
De verkiezing Meest Toegankelijke Gemeente van Nederland is een initiatief van het projectteam Iedereen doet mee!. Voor vragen kunt u contact opnemen met een van de leden van het projectteam.