Sommige gemeenten zijn bezig een nieuwe omgevingsvisie te maken, andere gaan aan de slag met de aanscherping van hun bestaande omgevingsvisie. In beide gevallen heeft u te maken met grote opgaven op het gebied van de leefomgeving, zoals woningen bouwen en ruimte bieden voor bedrijvigheid en mobiliteit. Daarnaast zijn er de transities naar een klimaatneutrale energievoorziening, circulaire economie en kringlooplandbouw. 

Werken met scenario’s

Aan de ene kant vergen de grote opgaven en transities decennialang vasthoudend omgevingsbeleid. Dat maakt de richting voor alle betrokkenen duidelijk en is ook nodig om voldoende ruimte te reserveren. Aan de andere kant zijn de opgaven en transities met grote onzekerheid omgeven. Wie neemt het voortouw? Welk ruimtegebruik vergen ze? En waar levert dit conflicten of juist synergiën op? Scenario’s kunnen helpen bij de beantwoording van dit soort vragen. 

De Ruimtelijke Verkenning 2023 door het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL), die in het voorjaar van 2023 is gepubliceerd, biedt inspiratie voor het werken met scenario’s. Deze studie presenteert 4 scenario’s die kunnen helpen bij de toekomstige inrichting van gemeenten. Zij verkennen hoe de grote thema’s voor de leefomgeving zich tot 2050 kunnen ontwikkelen: Stedelijke ontwikkeling, Duurzame economie, Energietransitie, Klimaatadaptatie en Landelijk gebied. De scenario’s helpen om samenhangend en toekomstbestendig omgevingsbeleid te maken. 

Werksessies

Let op: 
Deze bijeenkomsten zijn inmiddels gestart. Als u nog wilt deelnemen, neem dan contact op met Mia ter Denge, via info@vng.nl

De VNG en PBL organiseren werksessies voor gemeenten, met als doel om hen te ondersteunen bij het maken van ruimtelijke keuzes en het stellen van prioriteiten voor de fysieke leefomgeving. Dit doen we met het oog op de toekomst, met behulp van scenario’s. Dit kunt u gebruiken voor (een aanscherping) van uw omgevingsvisie. De werksessies organiseren we samen met het programma Aan de slag met de Omgevingswet.

Het resultaat van de bijeenkomsten is meer inzicht, kennis en ervaring rondom nut en noodzaak van het denken in, en werken met, scenario’s. De bedoeling is dat de deelnemers de kennis die ze hebben opgedaan zelf in hun gemeenten verder delen. Zo kunnen kennis en draagvlak omtrent dit aspect van de omgevingsvisie worden verbreed.

De werksessies ‘Omgevingsvisie: werken met scenario’s’ zijn bedoeld voor medewerkers van gemeenten met een strategische rol in het omgevingsbeleid (strategen, projectleiders omgevingsvisie, planologen en andere beleidsadviseurs op het gebied van ruimtelijke ordening in de breedte). Een sessie bestaat uit 4 bijeenkomsten van een middag, georganiseerd per provincie. Daarbij komt telkens een ander onderdeel aan bod:   

Bijeenkomst 1: De huidige situatie van het gebied inventariseren
Bijeenkomst 2: De toekomstige uitdagingen voor het gebied verkennen
Bijeenkomst 3: De wenselijke situatie voor het gebied benoemen
Bijeenkomst 4: Het pad naar die wenselijke situatie uitstippelen

Elke bijeenkomst bestaat uit korte presentaties over de kenmerken, principes en activiteiten van de stap, zelf oefenen met de stap en de opgedane ervaringen en inzichten uitwisselen. We houden de bijeenkomsten verspreid over een half jaar. Dit geeft de deelnemers de gelegenheid om voorafgaand aan elke bijeenkomst het benodigde materiaal te verzamelen en om de resultaten van de bijeenkomst in de eigen omgevingsvisie mee te nemen. 

Tijdens de bijeenkomsten focussen we op verschillende regio’s in de provincie. Hierbij werken we stap voor stap aan de ontwikkeling of aanscherping van een regionale visie – als oefencasus. De opgedane inzichten en ervaringen kunnen de deelnemers direct toepassen bij het maken of aanscherpen van hun omgevingsvisie. 

Spelregels/voorwaarden

De sessies worden gratis aangeboden, maar:

  • er is een beperkt aantal plaatsen beschikbaar per provincie, dus deelname alleen na aanmelding en acceptatie
  • we geven voorrang aan gemeenten die binnenkort starten met de voorbereiding van een nieuwe gemeentelijke omgevingsvisie of herziening daarvan 
  • eigen medewerkers van de gemeente (geen inhuur/externen) hebben de voorkeur
  • volledige deelname aan alle 4 de sessies en actieve deelname (huiswerkopdrachten) is vereist
  • een duo van 2 deelnemers per gemeente (achtergrond: strategen, beleidsadviseurs, planologen) is wenselijk, vanwege het doel: stimuleren kennisdeling en borging binnen deelnemende gemeenten
  • u heeft kennisgenomen van de brochure (pdf, 334 kB) met uitleg over de inhoud van de sessies

Meer informatie