Op 29 oktober vond de online kennissessie ‘Regie op inburgering: het gemeentebestuur aan zet’ plaats, bedoeld om met gemeentebestuurders in gesprek te gaan over die regierol en de kansen en uitdagingen die deze biedt. De regierol werd belicht vanuit verschillende invalshoeken, variërend van de wetenschappelijke invalshoek tot het perspectief van de inburgeraar. Cees van Eijk vertegenwoordigde – samen met de deelnemende bestuurders vanuit diverse gemeenten – het bestuurlijke perspectief, als commissielid van de VNG en wethouder in de gemeente Amersfoort.

'Zij horen niet op de bijrijdersstoel, maar achter het stuur'
De opening van de bijeenkomst was aan minister Koolmees. Via een videoboodschap benadrukte hij de rol van het gemeentebestuur; 'zij horen niet op de bijrijdersstoel, maar achter het stuur. Het gemeentebestuur is aan zet en het is erg belangrijk om kennis, inzichten, ervaringen en ideeën uit te wisselen zodat straks de overgang naar de nieuwe inburgeringspratijk soepel verloopt.'

Kansen in de nieuwe regiorol:

Nodig om de nieuwe wet inburgering optimaal uit te voeren:

Wie voert de regie en welke partijen betrek je daarbij
Cees van Eijk beschreef wat de regierol betekent voor gemeentebestuurders. 'De gemeentebestuurders zijn aan zet. En dat is niet alleen maar een uitvoering van de wet, maar als bestuurder moet je ook een bepaalde visie hebben van wat je ermee wil bereiken. Wat heb je daarvoor nodig, hoe richt je het in. Wie voert de regie en welke partijen betrek je daarbij.”

De volgende elementen zijn volgens hem noodzakelijk voor het invullen van de regierol: 

• Werk regionaal samen vanuit een gezamenlijke visie en aanpak
• Probeer een aanpak uit. Er is geen blauwdruk beschikbaar.
• Werk nauw samen met partnerorganisaties
• Zorg voor een snelle start van de inburgeraars

Stelling: ‘Zonder integrale benadering van de nieuwe regierol kan de Wet inburgering niet slagen’
Tijdens de paneldiscussie kwamen Renée Frissen, oprichter en directeur van OpenEmbassy, Vanessa Timmer-Elias, regiocoördinator Midden-Brabant vanuit Divosa, Jaco Dagevos, verbonden aan het SCP en bijzonder hoogleraar Integratie en Migratie aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam en Cees van Eijk aan het woord.

'De grootste bron van kennis zijn de mensen die het ervaren, dus de inburgeraars zelf'
Renee Frissen sprak hierbij vanuit het perspectief van de inburgeraar. Ze benadrukte dat integrale benadering essentieel is; de nieuwkomer, de mens, de inburgeraar staat centraal, maar het hangt er wel vanaf hoe dit integraal aangevlogen wordt. “Nu wordt er zo goed mogelijk geprobeerd integraal te werken door systemen op elkaar te laten aansluiten; er wordt gekeken vanuit het proces en de regieketen, maar dat wil niet zeggen dat nieuwkomers daarmee geholpen zijn. Dit bekijken vanuit menswaardig perspectief is erg belangrijk. En voor bestuurders is het belangrijk om middelen beschikbaar te maken om echte verhalen op te halen. De grootste bron van kennis zijn de mensen die het ervaren, dus de inburgeraars zelf.”

Vanessa Timmer ondersteunt vanuit haar rol als regiocoördinator de regionale samenwerking voor de implementatie van de nieuwe Wet inburgering. Ze belichtte het perspectief van de gemeentelijke projectgroep en de uitvoering van de nieuwe taken.

Vanessa gaf aan dat begrippen moeten worden doorleeft op verschillende niveaus binnen een organisatie. Maar hoe ziet dat er concreet uit en hoe wordt hierop gestuurd? Midden-Brabant heeft bijvoorbeeld ingezet op een integraal programma dat doorlopen moet worden; participatie centraal staat centraal en taal sluit hierop aan. De inburgeraar moet zelf actief aan de slag en werken aan een concreet plan.

'Het gaat niet alleen om het versterken van de positie van de inburgeraar, maar ook die van een stad'
Jaco Dagevos liet zijn licht schijnen op de implicaties van de nieuwe wet en de regierol van de gemeenten. Hij gaf aan dat het belangrijk is om contacten te leggen en om de lijnen kort te houden. En om goed in kaart te brengen wat de aspiraties van de statushouders zijn. Zijn boodschap: “Kom in gesprek met statushouder. In de communicatie gaat het vaak mis omdat iemand wordt behandeld alsof ze uit een onderontwikkeld land komen. Let in de uitvoering op het taalniveau en zorg dat de taalschoolcowboys uit de markt gehaald worden.”

Volgens Cees van Eijk moet kwaliteit centraal staan. Sluit zoveel mogelijk aan op de realistische ambities van inburgeraars zelf en leg niet teveel druk op het behalen van doelen. “Het gaat niet alleen om het versterken van de positie van de inburgeraar, maar ook die van een stad.”

Stelling: ‘Maatwerk in inburgering gaat goed samen met regionale samenwerking’

'In de regio moet meer samengewerkt worden om maatwerk aan te kunnen bieden. Allerlei partijen spelen een rol', gaf Jaco Dagevos aan. 'Het is belangrijk om die te leren kennen'. Ook noemde hij het belang koppeling van werk en taal.

Renée noemde hierbij een ander regionaal vraagstuk wat zeer urgent is, namelijk huisvesting. Het woningtekort en de stijgende taakstelling zorgen voor problemen. 'Hoe gaan we dat organiseren? Denk goed na vanuit integraliteit wie je nodig hebt om van wonen een succes te maken.'

Als collega’s van de gemeenten is het belangrijk om tot 1 gemeenschappelijke visie te komen
Tot slot noemde Cees van Eijk dat het als collega’s van de gemeenten belangrijk is om tot 1 gemeenschappelijke visie te komen. 'Ga niet met inkoop beginnen, dat is het sluitstuk. Kijk naar de gemeenschappelijke visie voor aanpak, voor volume, maar ook partners zijn bovenregionaal georganiseerd. De inburgeraar of gezinsmigrant heeft ook een veel groter gebied. Probeer je te vinden in de doelstelling van de wet. Voor wie je het doet en wat die persoon en beter van kan worden.'

De volledige sessie is hier terug te kijken.

Heeft u vragen over de nieuwe Wet inburgering? U kunt contact met ons opnemen contact via helpdeskvluchtelingen@vng.nl of bel met het KCC via 070-3738393. Meer informatie vindt u op www.vng.nl/inburgering

Om na te lezen:

Geen tijd te verliezen rapport van WRR