Het demissionaire kabinet maakte vlak voor de voorjaarsbesluitvorming afspraken met de VNG over een rechtvaardige risicoverdeling in de Wmo. Er wordt nu gewerkt aan heldere afspraken over objectieve indexering van de middelen die gemeenten ontvangen van het rijk voor de uitvoering van Wmo-taken en een apart fonds hiervoor. Dat is een grote klus waarin nog de nodige keuzes moeten worden gemaakt. Het is op dit moment nog onduidelijk wat dit betekent voor bijvoorbeeld de Decentralisatie Uitkering Maatschappelijke Opvang (DUMO) en de Integratie Uitkering Beschermd Wonen (IUBW), inclusief het objectieve verdeelmodel.
In de meicirculaire zien we dat een groot deel van de extra middelen voor de aanpak van dakloosheid (€ 65 miljoen uit het regeerakkoord van het demissionaire kabinet) nu structureel vanaf 2024 zijn toegevoegd aan het gemeentefonds. € 55 miljoen euro wordt volgens het gebruikelijke verdeelmodel verdeeld over de centrumgemeenten in de ‘decentralisatie uitkering Nationaal Actieplan Dakloosheid’. € 7 miljoen is in 2024 toegekend aan de gemeenten die meedoen met de pilot EU-burgers. Besluitvorming over 2025 heeft nog niet plaatsgevonden, maar staatssecretaris Van Ooijen zegde in het debat van 5 juni toe dat de € 7 miljoen voor 2025 nog beschikbaar zijn. De overige € 3 miljoen staat gereserveerd op de VWS-begroting om landelijke partijen, zoals de VNG, te kunnen ondersteunen bij de aanpak dakloosheid.
In de meicirculaire is ook het voorgenomen besluit van de staatssecretaris terug te vinden dat ook in 2025 de volumecompensatie niet wordt toegepast in de IUBW. De staatssecretaris heeft de GMSD en CAK-cijfers gebruikt om te bepalen of er sprake is van een toename van beschermd wonen. Het VNG-bestuur maakte vorig jaar per brief én in het bestuurlijk overleg van maart 2024 bezwaar tegen de argumentatie van de staatssecretaris. Zeker ook in het licht van bovengenoemde gezamenlijke inzet op een houdbare Wmo is dit besluit moeilijk te begrijpen. In de VNG-commissie Zorg Jeugd en Onderwijs van 20 juni wordt besproken welke consequenties gemeenten willen verbinden aan dit besluit, zodat de bestuurlijke delegatie dit kan inbrengen in het bestuurlijk overleg Wmo op 3 juli aanstaande.
Artikel voor VNG-nieuwsbrief Beschermd Thuis en Aanpak Dakloosheid, juni 2024