Diverse gemeenten hebben te maken met voedselbanken die in de problemen (kunnen gaan) komen als gevolg van het coronavirus. Hun voedseldistributie komt in het gedrang door een combinatie van minder aanvoer van voedsel door het hamsteren en een terugloop van het aantal vrijwilligers dat inzetbaar is. Ook de praktische invulling van de werkzaamheden speelt een rol vanwege de richtlijn om anderhalve meter afstand tot anderen te houden, niet alle panden zijn daarvoor geschikt. Deze situatie heeft de volle aandacht van de Rijksoverheid (ministeries van SZW en LNV), de VNG en Voedselbanken Nederland. Gezamenlijk wordt hard aan oplossingen gewerkt, zodat onze kwetsbare inwoners niet de dupe worden.  
 
We roepen gemeenten op om actief de samenwerking te zoeken met de lokale voedselbank. We zien in het land al veel lokale initiatieven ontstaan, zoals samenwerking met horeca, tuinders of vrijwilligers. Die creatieve oplossingen  juichen wij van harte toe en delen we via de site van de VNG, zodat gemeenten elkaar kunnen inspireren en kunnen helpen. De Participatiewet biedt gemeenten uitdrukkelijk de ruimte om cadeaukaarten voor onder meer voedsel niet in mindering te brengen op de reguliere bijstandsuitkering.  Op grond van artikel 31 tweede lid sub m Participatiewet kan de gemeente namelijk besluiten dat dit soort cadeaukaarten niet tot de middelen worden gerekend, en dus worden “vrijgelaten”. Een cadeaubon wordt namelijk beschouwd als een gift en in voorkomende gevallen is het dan expliciet aan de gemeente om te beoordelen of zo’n gift uit een oogpunt van bijstandsverlening verantwoord is en zo ja, tot welk bedrag. Gelet op de huidige situatie in Nederland roepen het ministerie van SZW en de VNG de gemeenten op om de ruimte die de Participatiewet op dit punt biedt, zoveel mogelijk te benutten.

 
De Rijksoverheid (ministeries van SZW en LNV), de VNG en Voedselbanken Nederland hebben daarnaast gezamenlijk noodscenario’s klaargezet voor situaties waar geen oplossing gevonden kan worden. Het uitgangspunt is dat er altijd een oplossing moet zijn voor inwoners die afhankelijk zijn van de voedselbank. Het kabinet stelt daarom eenmalig een subsidie van vier miljoen euro beschikbaar als vangnet voor het calamiteitenfonds van Voedselbanken Nederland.

Zie ook: Ondersteuningsmogelijkheden voedselbanken voor gemeenten (pdf, maart 2020)