Water en riolering

woensdag 27 januari 2016

2.1 Nationale aanpak wateropgaven

In 2008 heeft de Deltacommissie onder leiding van Veerman de waterveiligheid van Nederland beschouwd. Eén van de adviezen was het oprichten van het Deltaprogramma waarin samenhangend naar het Nederlandse waterbeheer werd gekeken: Een nationale aanpak van de wateropgaven.  In 2010 is hiermee gestart, onder leiding van de Deltacommissaris: Wim Kuiken. In drie nationale en zes gebiedsgerichte deelprogramma's is door de overheden in gezamenlijkheid toegewerkt naar zes Deltabeslissingen en voorkeursstrategieën die in belangrijke mate structurerend zullen zijn voor het waterbeheer in de komende decennia.

Op 1 januari 2012 is de Deltawet in werking getreden.

Meer informatie

2.2 Deltaprogramma, beslissingen, strategieën

Sinds 2011 bevat de bijlagen van de rijksbegroting op Prinsjesdag jaarlijks een publicatie over de vorderingen van het Deltaprogramma. In 2015 zijn hierin de Deltabeslissingen en voorkeursstrategieën opgenomen, die vervolgens zijn vastgelegd in het Nationaal Waterplan. De beslissingen en strategieën vormen de basis voor regionale waterbouwkundige en ruimtelijke maatregelen om ook in de toekomst om te kunnen gaan met teveel of te weinig water en klimaatverandering. Deze maatregelen krijgen  veelal op gemeentelijk grondgebied hun uitwerking en het kan gevolgen hebben hoe gemeenten hun ruimtelijke ontwikkelingsprocessen vorm geven. Het is dus belangrijk dat het gemeentelijk perspectief duidelijk over het voetlicht gebracht blijft wordt zodat beleidskeuzes goed aansluiten op de gemeentelijke praktijk. VNG ijvert dan ook voor de borging van een integrale aanpak en de betrokkenheid van gemeenten bij keuze voor maatregelen en strategieën.

Gemeenten zijn tot nu toe op ambtelijk en bestuurlijk niveau nauw betrokken geweest bij de totstandkoming van het Deltaprogramma. VNG onderkent het belang van een integrale aanpak van de wateropgaven in Nederland. Met de bestuursovereenkomst spreken we af om uitvoering te geven aan de deltabeslissingen. Zo werken we gezamenlijk aan een toekomstbestendig Nederland waarbij ruimtelijke en wateropgaven in samenhang opgepakt worden.

Meer informatie

2.3 Bestuursovereenkomst Deltaprogramma

In 2014 is via een ledenpeiling de steun voor de bestuursovereenkomst Deltaprogramma gepeild. Ruim 88% van de respondenten steunde dit voor nemen en de bestuursovereenkomst is op Prinsjesdag 2014 ondertekend door mevrouw Adema, voorzitter van de VNG commissie water.

Met de bestuursovereenkomst onderstrepen het Rijk en de koepels de intentie gezamenlijk uitvoering te geven aan het Deltaprogramma.  De beleidsmatige verankering, uitwerking en uitvoering van de deltabeslissingen en voorkeursstrategieën is namelijk een verantwoordelijkheid van alle betrokken overheden.  Deze bestuursovereenkomst is een aanvulling op het Bestuursakkoord Water dat wij in april 2011 hebben gesloten.

2.4 Deltabeslissingen op hoofdlijnen

 

Ruimtelijke adaptatie
Voor gemeenten is de Deltabeslissing Ruimtelijke Adaptatie het meest van belang. Hierin worden perspectieven gegeven over de klimaatbestendige aanpak van stedelijk waterbeheer. In de bestuursovereenkomst Deltaprogramma uit 2014 hebben Rijk, IPO, UvW en VNG afgesproken waterveiligheid en klimaatbestendigheid integraal mee te gaan wegen bij ruimtelijke ontwikkelingen. De ambitie daarbij is dat in 2020 klimaatbestendig handelen en waterrobuust inrichten een integraal onderdeel van hun beleid en handelen is, zodat Nederland in 2050 ook daadwerkelijk klimaatbestendig is ingericht.

Gemeenten hebben specifieke kennis van integrale gebiedsontwikkeling en stedelijk waterbeheer. Ze spelen hierdoor een belangrijke rol in het verbeteren van de relatie tussen water, klimaat en ruimtelijke ordening. Als geen ander zijn zij in staat samenhang in verschillende opgaven te onderkennen, in beeld te brengen en te benutten. Ook als het gaat om opgaven die gerelateerd kunnen zijn aan waterbeheer, zoals funderingsproblematiek.

Om gemeenten hierbij te ondersteunen is door de koepels het Stimuleringsprogramma opgezet.

Voor meer informatie daarover zie: Verwijzing naar 4. Ruimtelijke adaptatie

Waterveiligheid
Met de Deltabeslissing Waterveiligheid spelen we als overheden in op de veranderende omstandigheden zoals extremere rivierafvoeren en demografische ontwikkelingen. Nieuwe kennis over het bezwijken van dijken en overstromingsverloop achter de dijken heeft geleid tot een nieuwe systematiek van veiligheidsnormen voor de. Daarbij speelt niet alleen de kans dat het water over de dijk komt een rol, maar uitdrukkelijk ook de gevolgen voor inwoners en economie. In plaats van verschillende veiligheidsnor­men voor verschillende delen van ons land, kan iedereen achter de dijken in de toekomst rekenen op een gelijk beschermingsniveau van tenminste 1 op 100.000. Dat betekent dat de jaarlijkse kans om te overlijden als gevolg van een overstroming nergens groter is dan 0,001%. Op plekken waar veel slachtoffers kunnen vallen en veel schade ontstaat, wordt geïnvesteerd in extra bescherming.

In het nieuwe waterveiligheidsbeleid krijgen ruimtelijke ordening en calamiteitenbeheersing meer dan voorheen een rol. Dit wordt door gemeenten, waterschappen, provincies en het Rijk onder andere uitgewerkt in het Delta­programma. Het wordt voor gemeenten nog belangrijker het waterbelang gelijkwaardig en vroegtijdig mee te wegen door vroegtijdig contact met de waterbeheerder. Dit vraagt om een actieve betrokkenheid en uitwisseling van en tussen planologie, gebiedsinrichting en waterbeheer.

http://www.deltacommissaris.nl/deltaprogramma/inhoud/gebieden-en-generieke-themas/veiligheid

Zoetwater
De zoetwatervoorziening is in Nederland altijd als zekerheid gezien. Klimaatverandering zorgt voor langere perioden van droogte en meer regionale verschillen in wateraanbod en -behoefte. Een beleidswijziging is nodig om ook in de toekomst aan de waterbehoeften te kunnen voldoen. Een betere zoetwatervoorziening is nodig om ons te wapenen tegen verzilting en langere perioden van droogte. Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen maken afspraken om tekorten aan zoetwater als drinkwater, voor landbouw, natuur, nutsfuncties en economie te voorkomen en zoetwater efficiënter te gebruiken.  Regionaal worden die afspraken vastgelegd in voorzieningenniveaus zodat gebruikers weten wat ze van de overheid kunnen verwachten. Er komt een nieuwe aanpak voor hoge gebieden, zoals de Peel en gebieden die dreigen te verzilten, zoals delen van Zuid-West Nederland. Daarvoor investeren Rijk en regio de komende jaren ruim 450 miljoen euro in de zoetwatervoorziening. Voor de lange termijn wordt de locatiekeuze van verschillende soorten landgebruik belangrijker.

http://www.deltacommissaris.nl/deltaprogramma/inhoud/gebieden-en-generieke-themas/zoetwater