Over de inzet van taalmodellen, zoals ChatGPT, is veel discussie. Volgens experts kan deze technologie onze samenleving en economie ingrijpend veranderen. In deze trendanalyse gaan we er dieper op in. Daarbij kijken we ook naar wat het voor gemeenten kan betekenen.
Naar de Trendanalyse Taalmodellen
Taalmodellen, in het Engels 'large language models', zijn een vorm van generatieve kunstmatige intelligentie. Dat wil zeggen dat iemand met zo’n model automatisch teksten, afbeeldingen, audio en andere content kan genereren.
Impact samenleving
De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR) noemt kunstmatige intelligentie een systeemtechnologie, vergelijkbaar met elektriciteit en de verbrandingsmotor. Taalmodellen zijn in potentie disruptief en kunnen de samenleving ingrijpend veranderen. Banen kunnen bijvoorbeeld verdwijnen of veranderen.
Menselijk oog
Tegelijkertijd is het belangrijk om te beseffen dat een taalmodel feitelijk niets meer is dan een woordvoorspeller dat de geproduceerde teksten niet ‘begrijpt’ zoals een mens doet. De kansen van deze nog ‘onvolwassen’ technologie liggen onder meer op het gebied van meertalige dienstverlening en tekstproductie. Daarbij moet wel met een scherp, menselijk oog worden nagegaan of informatie juist is en of er geen inbreuk is op de bescherming van persoonsgegevens. Organisaties die taalmodellen willen inzetten, doen er goed aan daarover eerst een grondige dialoog te voeren, transparant te zijn in hun keuzes en altijd een mens eindverantwoordelijk te maken.
AI Act
De EU heeft de AI Act in voorbereiding. Naar verwachting treedt deze begin 2024 in werking. Deze Europese wet schept kaders voor organisaties die handelen in op kunstmatige intelligentie (artificial intelligence, AI) gebaseerde producten en diensten. In Nederland werkt het kabinet aan een nationale visie op generatieve AI.