vrijdag 25 februari 2022

De Tweede Kamer spreekt over een aanpassing van de Wet financiering politieke partijen (Wfpp), naar aanleiding van een evaluatie door de commissie-Veling in 2017. Inmiddels heeft de Kamer het debat in delen gevoerd (op 15 en 22 februari), na het voorjaarsreces wordt het debat afgerond.

In het eerste debat reageerden de factiewoordvoerders op het wetsvoorstel. Het doel van het voorstel is de transparantie van giften aan politieke partijen te vergroten. Kamerleden Renske Leijten (SP) en Khadija Arib (PvdA) hebben een amendement ingediend om naast de subsidie voor landelijke partijen het ook mogelijk te maken om subsidie te verstrekken aan lokale politieke partijen (zowel de landelijke afdelingen als de lokale partijen bij de provinciale staten, de gemeenteraden en de waterschappen).

Subsidie voor lokale partijen moet geregeld worden

Veel woordvoerders in de Tweede Kamer lieten in het debat weten dat subsidie voor de lokale partijen geregeld moet worden. Een enkeling heeft twijfel over de manier van financiering. Subsidie voor decentrale partijen creëert een gelijker speelveld. Immers, zo geven de indieners van het amendement aan, het risico op financiële beïnvloeding op lokaal niveau (waar de afstand tot de volksvertegenwoordiging relatief gering is en de aard van de beslissingen concreter) is eerder groter dan kleiner dan op het landelijk niveau. Als lokale partijen zijn opgenomen in de wet moeten zij ook voldoen aan de verplichtingen van de Wfpp, met uitzondering van de accountantsverklaring: deze zou een onevenredige administratieve belasting met zich meebrengen.

Minister reageert terughoudend

Fracties zijn kritisch op het proces van het wetsvoorstel. Het heeft allemaal lang geduurd. En ook de komende Wet op de politieke partijen (Wpp) is vertraagd. De Wfpp zal uiteindelijk op moeten gaan in deze Wpp. Er zijn diverse knelpunten die opgelost moeten worden. Daarom willen de indieners ook nu het amendement voor subsidie voor lokale partijen, en niet wachten op de Wpp. Minister Bruins Slot (BZK) reageerde uiterst terughoudend. Het wetsvoorstel bevat enkel de aanbevelingen van de commissie-Veling. Wat betreft de subsidie voor de lokale partijen liet de minister weten dat zij bij het opstellen van de Wpp wil nadenken over een mogelijke regeling voor lokale partijen, of dit wenselijk is en ook of zij dit kan financieren.

Herverdeling bestaande totale budget

Het amendement gaat overigens uit van een herverdeling van het bestaande totale budget voor subsidie van politieke partijen, er is dus geen extra financiering nodig. Hierover wordt door Renske Leijten nog opgemerkt dat de motie-Jetten in 2019 is aangenomen: daarmee is het budget voor politieke partijen verhoogd. Daardoor is er genoeg financiële ruimte om het geld ook met lokale partijen te delen.

Structurele financiering lokale politieke partijen is noodzakelijk

Na het voorjaarvakantie volgt de afronding van het plenaire debat, waar de woordvoerders gelegenheid krijgen voor een tweede termijn. De VNG, en onder andere ook het Kennispunt Lokale Politiek Partijen en de UvW, hebben al herhaaldelijk een oproep gedaan aan de minister en de Kamer om een structurele financiering voor de ondersteuning van lokale politieke partijen mogelijk te maken. Dit is het moment om dit te regelen. Het is goed als lokale volksvertegenwoordigers (al dan niet van een lokale afdeling) de woordvoerders in de Tweede Kamer laten weten dat zij het amendement steunen, om te laten zien dat de financiering noodzakelijk is.

Zie ook