De Participatiewet biedt gemeenten de ruimte om nadere invulling te geven aan de vrijstelling van giften zonder dat deze gevolgen hebben voor de hoogte van of het recht op een uitkering. De gemeente Den Haag heeft daarom regels vastgesteld rondom de vrijstelling voor giften die mensen in de bijstand mogen ontvangen. De algemene vrijstelling is € 1.700 per jaar aan gehuwden of samenwonenden en € 1.200 per jaar voor alleenstaanden. De wijziging biedt een ruimere coulance voor inwoners die onder de Participatiewet vallen en een uniforme richtlijn voor de vrijlating van giften.
Naast duidelijkheid voor bijstandsontvangers geven deze beleidsregels ook de ruimte voor ondersteuning door instellingen en particulieren. In het voorjaar was er in Nederland onrust ontstaan bij o.a. verschillende maatschappelijke initiatieven of mensen in de bijstand niet in problemen zouden komen als zij gebruik zouden maken van bijvoorbeeld weggeefwinkels. Door deze beleidsregels maakt het college duidelijk wat wel en niet kan. De mogelijkheid om betaalachterstanden of schulden door middel van giften te betalen passen in de beleidsdoelstelling van het college om de inwoners van Den Haag schuldenzorgenvrij te maken.
Naast deze algemene vrijstelling komen ook bijzondere giften in aanmerking voor vrijstelling:
- Giften met een specifieke bestemming, waarmee betaalachterstanden van huur, drinkwater, zorgverzekering, elektra, gas en warmte worden betaald.
- Giften in natura van charitatieve instellingen, zoals de Voedselbank, Weggeefwinkels, Stichting Leergeldsociale en hulporganisaties.
- Giften van charitatieve instellingen, zoals sociale fondsen, Stichting Leergeld en hulporganisaties.
- Giften zoals vakanties of reizen.
- Giften aan of ten behoeve van kinderen tot 18 jaar zolang het totale vermogen van een kind onder de vermogensgrens blijft.
- Giften met een specifieke bestemming worden niet verrekend indien de bijstandsgerechtigd anders aanspraak had gemaakt op bijzondere bijstand of een maatwerkvoorziening op grond van de Wet maatschappelijke ondersteuning had aangevraagd.
Inlichtingenplicht Participatie
Een verruiming van het giftenbeleid betekent niet dat er een verruiming ontstaat van de wettelijke inkomstenverrekening of dat er een vrijbrief ontstaat voor het zogenaamde zwart werken. Giften kunnen daarom bij rechtmatigheidscontroles of fraudeonderzoeken gecontroleerd worden. De inlichtingenplicht verbonden aan de Participatiewet blijft dan ook van kracht. Als mensen een bijzondere gift ontvangen moeten zij dit ook melden om misverstanden te voorkomen.