Op initiatief van de VNG heeft het CPB deze keer ook de verkiezingsprogramma’s doorgerekend op de gevolgen voor decentrale overheden. We vroegen de partijen om een eerste reactie op de doorrekening.

D66

D66 ziet dat gemeenten voor veel mensen de belangrijkste overheidslaag zijn en een belangrijke partner bij de aanpak van grote uitdagingen. Daarom wil D66 dat gemeenten voldoende middelen hebben voor hun taken én zelf meer controle kunnen hebben over hun inkomsten in plaats van afhankelijk te zijn van het Rijk. D66 verbetert daarom de lokale financiën structureel door de algemene uitkering van het gemeentefonds te verhogen met maar liefst € 1,6 miljard. Zo hebben gemeenten meer ruimte voor de uitvoering van de jeugdzorg of het Klimaatakkoord. Als onderdeel daarvan maakt D66 als enige € 0,4 miljard vrij; het bedrag dat nodig is om te stoppen met de opschalingskorting. Ook andere maatregelen zoals het afschaffen van het abonnementstarief zorgen nog eens voor € 350 miljoen verbetering van de lokale financiën. Behalve meer beleidsvrijheid, wil D66 gemeenten ook structureel minder afhankelijk maken van het Rijk door het lokaal belastinggebied te vergroten met om te beginnen € 4,5 miljard. Deze hervorming wordt gecompenseerd middels lagere lasten voor mensen.

SGP

De SGP verhoogt het gemeentefonds jaarlijks en structureel met € 400 miljoen. Hiermee zetten we een goede eerste stap in het verbeteren van de gemeentelijke financiën. Als de economie weer aantrekt en het Rijk meer te besteden krijgt, zijn we zeer bereid daar nog een schep bovenop te doen. Dit geld kan bijvoorbeeld worden gebruikt voor de uitvoering van de Wmo en de jeugdzorg of voor het stimuleren van mantelzorg. Een belangrijke les uit het verleden is ook dat het Rijk budget moet leveren voor het uitvoeren van taken door de gemeenten. Daar hebben we bij de doorrekening en bij het opstellen van het verkiezingsprogramma ook sterk op gelet. Zo wil de SGP meer inzetten op valpreventie om zorgkosten te vermijden. Omdat dit via gemeenten loopt, verhogen we ook specifiek hiervoor het gemeentefonds bovenop de genoemde verhoging. Overigens, de financiële problemen waar veel gemeenten mee worstelen zijn niet zomaar opgelost. De problemen vragen om serieuze, structurele en stevige oplossingen. Met de gemaakte keuzes zet de SGP een flinke stap in de goede richting.

50PLUS

50PLUS heeft in haar doorgerekende programma diverse impulsen die positief zijn voor lokale overheden en gemeenten in het bijzonder. Om te beginnen verhogen wij de AOW, het minimumloon en de uitkeringen met 10%. Dit is een belangrijke ondersteuning voor de inspanningen van gemeenten op het gebied van armoedebestrijding en schuldenproblematiek. Hetzelfde geldt voor onze extra inspanningen op het gebied van de zorg en de aanpak van de wooncrisis. Maar meer specifiek voor gemeenten zetten wij in op een flinke uitbreiding van het aantal beschutte werkplekken voor arbeidsgehandicapten en andere mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, we willen de begeleiding in de bijstand verbeteren en we willen bouwen aan de 'ouder wordende samenleving'. En dat zijn niet alleen holle frasen want u ziet dat we in de doorrekening van ons programma ook aan het geld hebben gedacht. Gemeenten krijgen er via diverse posten miljarden bij. Ook voor de door 50PLUS gewenste beperking van de stijging van lokale lasten, hebben wij netjes een bedrag uitgetrokken om gemeenten te compenseren. Natuurlijk willen we op die punten ook iets voor elkaar krijgen en dat vraagt om goede samenwerking tussen gemeenten en het Rijk. Maar 50PLUS gooit haar wensen niet zomaar bij gemeenten over de schutting. Er komt veel boter bij de vis.   

Meer informatie