De VNG herkent in het rapport van Remkes de noodzaak om het vertrouwen te herstellen en zorgvuldige gebiedsprocessen op te zetten met provincies in the lead. Wel vinden we dat de rol van gemeenten te beperkt in de aanpak terugkomt en er meer aandacht moet komen voor brede welvaart in het landelijk gebied.
Deze punten heeft de VNG samen met de P10-gemeenten ook in het gesprek met Remkes ingebracht. Gemeenten verwachten dat het kabinet nu met een aanpak komt die duidelijker en realistischer is en ook perspectief biedt aan de mensen die het treft. Remkes is er de afgelopen maanden in geslaagd partijen weer om tafel te krijgen en de dialoog opnieuw op te starten. Het was zijn opdracht om de impasse in de dialoog te doorbreken. Zijn advies onder de titel ‘Wat wel kan’ bevat een belangrijke aanzet voor perspectief.
Versterk integrale gebiedsprocessen
Remkes erkent dat dit vraagstuk ecologisch, juridisch, agrarisch, maatschappelijk en economisch van aard is. De VNG stelt aanvullend dat het ook moet gaan om een aanpak die zorgt voor een vitaal platteland met brede welvaart voor alle inwoners. Dat kan alleen als het gebiedsproces wordt versterkt en integraal wordt opgepakt. Dus niet alleen vanuit het perspectief van de natuur of de landbouw, maar vanuit het totale landelijk gebied. Benut de grote investeringen van de gezamenlijke overheden in het landelijk gebied om de leefbaarheid op het platteland te stimuleren. Denk bijvoorbeeld aan de mogelijkheden in de dienstensector zoals toerisme. De praktijk laat zien dat een écht integrale aanpak de samenleving activeert en tot succes leidt.
Gemeenten hebben belangrijke rol, breng ze goed in positie
Binnen de gebiedsprocessen moeten gemeenten en andere decentrale overheden een prominentere rol krijgen. Gemeenten kunnen oplossingen vinden voor de verschillende uitdagingen waar het landelijk gebied mee te maken heeft. Zij zijn de verbindende schakel tussen de landelijke overheid en lokale gemeenschappen. Zij weten als geen ander wat kan en wat niet zou moeten. Gemeenten willen, samen met gebiedspartners, positie innemen, mits zij vanaf nu genoeg ruimte en uitvoeringskracht krijgen om vertrouwen te herstellen én te bestendigen. Spreek vertrouwen uit in de gebiedspartners en geef de betrokken overheden op korte termijn juridische, financiële en beleidsruimte.
Brug slaan
Remkes concludeerde dat het vertrouwen in de overheid nog niet is hersteld. Getoonde emoties komen voort uit sentimenten die breder zijn dan alleen stikstof. Hij hecht eraan dat het kabinet aan de slag gaat met het herstellen van dit vertrouwen. Volgens de VNG moet het kabinet blijvend in dialoog gaan met alle betrokken partijen. Alleen met elkaar kan een goed vervolg worden gegeven aan de gebiedsprocessen die nu soms stil liggen of nog moeten starten. Alleen dan kun je een brug slaan tussen Haagse politiek en het dagelijks leven, tussen stad en platteland, tussen de Randstad en het landelijk gebied.
Remkes geeft de ministers van Landbouw en van Natuur en Stikstof mee om vooral het land in te gaan met een goed verhaal. De VNG voegt daaraan toe dat het tijd wordt dat het rijk beleid opstelt met meer oog voor de consequenties daarvan voor inwoners, agrarische en andere ondernemers. Ook als het gaat om het kúnnen uitvoeren van het beleid. Sta niet langer tegenover, maar naast onze inwoners, ondernemers en bestuurders, adviseert de VNG. Omarm initiatieven vanuit de sectoren. Zet die bereidwilligheid centraal in je aanpak.
De VNG reageert hiermee in een eerste reactie op hoofdlijnen en kijkt uit naar de kabinetsreactie en een perspectiefvol vervolg.
Meer informatie
Rapport Remkes 'Wat wel kan – Uit de impasse en een aanzet voor perspectief' (tweedekamer.nl)