De Tweede Kamer behandelt deze week de begroting van Justitie en Veiligheid voor 2025. De VNG heeft in aanloop naar dit debat de Kamerleden het gemeentelijk standpunt op een aantal onderwerpen meegegeven.
In ons position paper (pdf, kB) vragen we aandacht voor:
- de noodzaak tot investeren in de basis van het lokale veiligheidsbeleid
- goede wetgeving als voorwaarde voor een sterke rechtsstaat
- de rol van gemeenten bij het weerbaar maken van de samenleving tegen bedreigingen
- de aanpak van online aangejaagde ordeverstoringen
- de positie van boa's
- de zorg voor personen met onbegrepen gedrag
- de uitvoeringskosten van de Wet inburgering
Onvoldoende investering in de basis van het lokale veiligheidsbeleid
Ondanks de toename van taken en bevoegdheden op het gebied van handhaving van de openbare orde en veiligheid zijn extra investeringen voor gemeenten achterwege gebleven. Er vallen gaten in de gehele brede, integrale veiligheidsaanpak als gemeenten het niet kunnen waarmaken. Het kabinet stelt ook geen geld beschikbaar voor de gemeentelijke aanpak van cybercriminaliteit.
Goede wetgeving en balans tussen taken en middelen
De minister van JenV wil aandacht blijven houden voor de kwaliteit en uitvoerbaarheid van wetgeving. Het belang hiervan onderschrijven we volledig. Maar er is op dit moment wel sprake van een forse disbalans tussen taken en middelen. Dat leidt bij gemeenten tot noodgedwongen bezuinigingen op veel verschillende vlakken waardoor de beleidsmatige ruimte voor eigen lokale afwegingen juist onder druk staat.
Rol gemeenten bij het weerbaar maken van de samenleving
Nederland is onvoldoende toegerust en zelfredzaam bij dreigende langduriger crises. Hiervoor trekt de minister € 65 miljoen uit, de vraag rijst of dat ook (deels) wordt geïnvesteerd in gemeenten. Gemeenten zijn nu onvoldoende toegerust om moedwillige (digitale) ontwrichting van vitale diensten te voorkomen of af te wenden. Verder hebben gemeenten een goede informatiepositie nodig met betrekking tot (geopolitieke) ontwikkelingen en de effecten op de digitale veiligheid op lokaal niveau. De korting op de SPUK voor de veiligheidsregio’s is moeilijk te rijmen met de ambities van het kabinet.
Meer bevoegdheden om online aangejaagde ordeverstoringen tegen te gaan
Burgemeesters zijn nog machteloos in situaties waar online uitingen leiden tot verstoringen van de openbare orde. Een meerderheid van de burgemeesters wil over juridisch instrumentarium beschikken om aan de voorkant maatregelen te nemen. Daarom pleiten wij voor een vervolgonderzoek naar aanvullende bestuursrechtelijke bevoegdheden en de daarmee verbonden voorwaarden voor burgemeesters.
Verdere professionalisering in samenwerking boa's en politie
De samenwerking tussen boa's en politie moet verder geprofessionaliseerd worden. Communicatiemiddelen, informatiesystemen en bevoegdheden moeten beter op elkaar aan te sluiten. Voor 2025 vragen we om een apart budget voor (gemeentelijke) boa’s een een zelfstandige plek van de boa in de doorontwikkeling van het meldkamerdomein.
Onduidelijkheid over zorg voor personen met onbegrepen gedrag
De roep om ingrijpen bij onbegrepen gedrag weg te halen bij de politie is een logische ontwikkeling en gedachte. Andere disciplines op het snijvlak van zorg en veiligheid zijn op papier beter toegerust op deze aandachtsgroep. Maar als de politie dit niet meer gaat doen, wie dan wel? Gaat dit naar de GGZ, vanuit welke zorgbudgetten wordt dit gefinancierd? Gemeenten ontvangen voor zorgtaken al onvoldoende budget en maken zich zorgen over het gat dat hier ontstaat voor de zorg voor personen met onbegrepen gedrag.
Afspraken over uitvoeringskosten Wet inburgering niet nagekomen
Het budget voor het uitvoeren van de Wet inburgering is ontoereikend voor gemeenten. Het kabinet komt afspraken over de uitvoeringskosten niet na. Voldoende financiering is noodzakelijk om nieuwe inwoners een volwaardig inburgeringstraject te kunnen bieden. We vrezen dat dit anders leidt tot een slechtere integratie en participatie.