Vanwege alle huidige en aankomende opgaven met ruimtelijke implicaties is het van belang dat het kabinet scherpere keuzes maakt dan nu gebeurt, zegt het Planbureau voor de leefomgeving (PBL). De VNG onderschrijft deze oproep en vraagt tegelijkertijd om lokale beleidsvrijheid en afwegingsruimte voor gemeenten.
Ondersteuning voor ruimtelijke puzzel
In de Ruimtelijke Verkenning 2023 heeft het PBL 4 toekomstscenario’s voor Nederland in 2050 gemaakt, waarin verschillende keuzes ruimtelijk worden uitgewerkt. Het PBL wil hiermee de provincies ondersteunen die de komende maanden in samenwerking met onder meer gemeenten de ruimtelijke puzzel moeten gaan leggen. Dit moet een doorvertaling krijgen in de nieuwe Nota Ruimte waaraan het rijk dit jaar werkt.
Interactieve kaart
Het PBL heeft bij het rapport een interactieve kaart ontwikkeld. Gemeenten kunnen kijken wat ruimtelijke consequenties in hun regio zouden kunnen zijn vanuit de verschillende scenario’s. Deze kennis kunnen ze dan meebrengen in de gesprekken bij het opstellen van plannen die gemeentelijk grondgebied betreffen.
Centrale keuzes en lokale vrijheid
De VNG onderschrijft de boodschap van het PBL dat er centraal structurerende keuzes gemaakt moeten worden. Daarbij moet aandacht zijn voor integraliteit, kwaliteit, duurzaamheid, democratische legitimiteit, participatie en uitvoeringskracht (mensen/middelen). Tegelijkertijd willen we dat bij deze afwegingen lokale beleidsvrijheid en afweegruimte blijft voor gemeenten. Die zijn van belang om te zorgen dat de keuzes aansluiten bij de leefwereld van inwoners.
Juiste functies aan juiste locaties koppelen
Zo kunnen de juiste functies aan de juiste locaties worden toegekend met oog voor een goede balans tussen ‘people, planet en profit’. Zoals het PBL stelt, moet het daarbij niet alleen gaan om ‘als het maar past’, maar is het belangrijker om eerst een visie te hebben en dan te gaan kijken wat past. Ook wijst het PBL er terecht op dat beleid nu nog teveel sectoraal gemaakt wordt en dat budgetten moeten worden ontschot.
Visie voor Nederland in 2040
De scenario’s van het PBL sluiten aan bij de integrale toekomstvisie voor Nederland in 2040 waar de VNG samen met de Argumentenfabriek aan werkt. De VNG vindt dat bij ruimtelijke keuzes meer rekening gehouden moet worden met ontwikkelingen in het kader van vergrijzing, geopolitiek en digitalisering.