donderdag 26 juni 2025

De VNG lanceert het Organisatie Model Gemeenten (OMG). Een organisatietoolbox met 23 bouwstenen die het verandervermogen van gemeenten stimuleert en gemeenteambtenaren helpt waardevol werk te leveren in een snel veranderende samenleving.

Bekijk het Organisatie Model Gemeenten: Bouwen aan de gemeente organisatie van morgen (pdf, 3 MB)

Gemeenten zijn unieke organisaties

Gemeenten onderscheiden zich van conventionele bedrijven door hun diversiteit in dienstverlening: van bouwplannen tot belastingen, van plantsoenendienst tot burgerparticipatie. De gemeenteorganisatie moet continu mee-ademen met de steeds sneller veranderende samenleving. Opgavegericht werken, vraag gestuurd handelen, intensiever contact met inwoners en slimmere IT-inzet zijn slechts enkele uitdagingen die tegelijk om actie vragen. Het adequaat organiseren van dit complexe geheel vraagt om meer dan standaard bedrijfskunde.

Uitgebreid onderzoek

Het OMG-model is ontstaan uit actieonderzoek rondom 15 pilots binnen het programma 'Uitvoeringskracht bij Arbeidsmarktkrapte' met als doel: het verandervermogen van gemeenten duurzaam vergroten. Bestudering van 50 relevante bronnen resulteerde in 23 bouwstenen die bijdragen aan toekomstbestendige gemeente-organisaties. Een wetenschappelijke benadering op basis van waarderend onderzoek.

Het OMG-model kent geen traditioneel onderzoeksverslag maar bestaat uit een interactieve, informatieve en vooral toepasbare organisatieontwikkeling toolbox. Deze nodigt gemeenteambtenaren op verschillende manieren uit om zelf aan de slag te gaan met organisatieontwikkeling.

Praktisch inzetbare instrumenten

OMG is gemaakt voor iedereen geïnteresseerd in toekomstbestendige organisatieontwikkeling en een waardevolle werkomgeving. Het biedt informatie en tools voor verschillende gebruikers. Medewerkers kunnen individueel met bouwstenen aan de slag, teams kunnen het OMG-kaartspel spelen voor een gezamenlijk actieplan en managers vinden bedrijfskundige verbindingen met INK/EFQM-modellen. De toolbox bevat ook een QuickScan voor laaghangend fruit, en een complete zelfevaluatie met expert-reflectie. Het online forum faciliteert de samenwerking tussen collega's uit verschillende gemeenten.

Direct toepasbaar in alle organisatielagen

OMG is ontworpen voor directe toepassing binnen alle afdelingen van de gemeentelijke dienstverlening. De 5 hoofdcategorieën – Ontwikkelend Organiseren, Faciliterend Leidinggeven, Adaptieve Werkprocessen, Toekomstvormend Gedrag en Mens- en Werkwaardering – bieden een compleet kader voor organisatieontwikkeling. Het model laat zien dat waardevol bijdragen aan gewaardeerde dienstverlening begint bij de individuele ambtenaar, maar uiteindelijk het hele organisatiesysteem raakt.

Meer informatie