De omgevingsvisie, het omgevingsplan en de programma’s vormen samen het fundament waarmee gemeenten hun ambities voor de fysieke leefomgeving kunnen realiseren. Om hierbij te ondersteunen biedt de VNG de tool Grip op de transitie van de planketen. Daar is nu een nieuw onderdeel aan toegevoegd: de programma's.
Direct naar de programma's in Grip
Programma's als schakel tussen visie en uitvoering
Het instrument ‘programma’ kan gemeenten helpen bij het realiseren van hun doelen. Ze kunnen er maatregelen, randvoorwaarden en kaders in opnemen die nodig zijn voor uitvoering van beleid. Sommige programma’s zijn verplicht, zoals het programma bij (dreigende) overschrijding van omgevingswaarden. Er zijn ook andere typen programma’s. Daarvan mag een gemeente zelf bepalen of en wanneer ze die wil opstellen.
Programma’s zijn sterk uitvoeringsgericht, maar bevatten vaak ook strategische keuzes. Dat vraagt om bewuste afwegingen: welke doelen vragen om een programma, en wat hoort juist thuis in de omgevingsvisie of in het omgevingsplan?
Grip op programma’s: overzicht en handvatten
Met de Grip-tool en de bijbehorende quickscan, krijgen gemeenten overzicht en inzicht in de transitie van de planketen. Dit nieuwe onderdeel in de tool helpt gemeenten om de inzet van programma’s te verkennen én structureren. Wat is de relatie met de andere instrumenten? Hoe zorgt u voor voldoende integraliteit en afstemming met de omgevingsvisie en het omgevingsplan? En welke afhankelijkheden zijn er tussen programma’s en de strategische en bedrijfsmatige ambities van de gemeente?
De tool benoemt de typen programma’s en laat zien hoe gemeenten dit instrument kunnen inzetten. Ook biedt Grip handvatten voor het maken van keuzes over de inhoud, looptijd en verhouding tot bestaand beleid. Zo helpt de tool gemeenten om programma’s effectief en doelgericht in te zetten.
Bekijk het onderdeel Programma's in Grip
Grip is er voor onder meer regisseurs van de planketen, managers en meer specialistische medewerkers, zoals projectleiders van de kerninstrumenten, juristen en beleidsmakers. Kortom, voor alle medewerkers die samen willen werken aan een samenhangende en uitvoerbare planketen. Het onderdeel Programma’s is nu beschikbaar in de tool. Ontdek hoe Grip u helpt om koers te bepalen in de transitie.
Ondersteuning voor gemeenten
Voor gemeenten die willen leren werken met Grip biedt de VNG in 2025 workshops aan. In een kleine groep van zo’n 10 gemeenten maakt u kennis met de tool en de bijbehorende quick scan. U onderzoekt samen voor welke keuzes u staat en hoe de ene keuze gevolgen heeft voor de andere keuze. Ook krijgt u handvatten mee om in uw eigen organisatie aan de slag te gaan met de tool. Meer informatie en aanmelden.
Vanuit het Netwerk omgevingsplan zullen wij ook een netwerksessie Programma's in Grip organiseren. Een datum is nog niet geprikt, maar als lid van het netwerk krijgt u vanzelf bericht hierover. Bent u nog geen lid? U kunt zich eenvoudig aanmelden