De monitor is het resultaat van een samenwerking tussen het CBS, de VNG, het ministerie van VWS en de landelijke branchevereniging Valente. Het CBS verzamelt en publiceert de gegevens die zijn aangeleverd door zowel de centrumgemeenten als de maatschappelijke opvangorganisaties. 

Monitor nog beperkt tot noodopvang en de tijdelijke opvang

De regionale cijfers over 2022 en 2023 bieden een 1e overzicht van het aantal dakloze personen dat geregistreerd staat bij een maatschappelijke opvanglocatie van de deelnemende centrumregio’s. In 2022 waren dit 29 deelnemende centrumregio's en in 2023 waren het er 36. 

Doordat de monitor zich beperkt tot de noodopvang en de tijdelijke opvang, geeft het een beeld van een deel van de dakloze populatie. Bankslapers zijn bijvoorbeeld niet meegenomen in deze monitor. De gepubliceerde cijfers zijn uitgesplitst naar persoonskenmerken zoals leeftijd, geslacht, nationaliteit, voornaamste inkomstenbron en zorggebruik. Helaas zijn ook onvoldoende cijfers beschikbaar om een beeld van de winteropvang te publiceren.

Aandeel jongvolwassenen en koppeling met zorggebruik

Uit de cijfers blijkt dat het (18 tot en met 27 jaar) onder de dakloze personen met verblijf in opvangvoorzieningen in 2023, voor het totaal deelnemende centrumregio’s, 24 procent betrof. Voor de monitor Dakloosheid maakt het CBS ook een koppeling met het zorggebruik. 1 op de 5  mensen die in 2023 gebruik maakte van de maatschappelijke opvang, ontving in dat jaar ook begeleiding op grond van de Wmo. Ook valt op dat 13% van alle mensen in hetzelfde jaar gebruik maakte van een vorm van Beschermd Wonen. Deze en andere cijfers zijn terug te lezen in het dataverkenningsrapport van het CBS. 

Cijfers per centrumgemeente op Waarstaatjegemeente.nl

Op de website Waarstaatjegemeente.nl is per centrumgemeente een rapport opgenomen met daarin  de regionale cijfers visueel weergegeven. Indien gewenst kan er door de centrumgemeente daar ook een toelichting worden gegeven op de cijfers.  Dit is wenselijk omdat de gepubliceerde cijfers elk hun eigen regionale context kennen. Gemeenten hebben diverse uitgangssituaties en maken hun eigen beleidskeuzes, die ook van invloed kunnen zijn op de wijze en mate van administreren van dakloze personen. De cijfers zijn daarmee een hulpmiddel voor het gesprek. Zie ook:  

Instructie toelichting Rapport monitor dakloosheid (pdf, 23 kB)

Doel en achtergrond van de monitor 

De monitor Dakloosheid heeft als doel structureel cijfers over dakloosheid in beeld te brengen op zowel regionaal als uiteindelijk landelijk niveau. Deze 1e publicatie beperkt zich tot de regionale cijfers en tot de personen in de maatschappelijke opvang. 

Doelstelling is om in de toekomst te komen tot een regionaal én landelijk beeld, waarin ook dakloze mensen die (nog) niet in de opvang verblijven worden meegeteld. Het gaat dan om mensen die buiten slapen, maar ook om mensen die ‘marginaal’ wonen: bankslapers en mensen die in auto’s, bootjes, kraakpanden en op vakantieparken slapen. De publicatie van de monitor is een belangrijke eerste stap om te kijken hoe het staat met de ambitie uit het Nationaal Actieplan Dakloosheid. Die ambitie is dat in 2030 iedereen in Nederland een thuis heeft.  

Aanvulling op bestaande monitoren

De monitor Dakloosheid is een aanvulling op de al bestaande monitoren: de landelijke schatting van het CBS en de ETHOS-telling. Ook is er een procesdashboard. Voor meer informatie over deze monitoren zie de infographic_Monitoren_dakloosheid (pdf, 663 kB). (Kijk voor de uitgeschreven tekst op de pagina https://vng.nl/artikelen/monitoring-dakloosheid.)