De VNG is van mening dat de taken eerlijk over gemeenten verdeeld moeten worden. Dat draagt bij aan uitvoerbaarheid, zorgt ervoor dat de opgave past bij de draagkracht van de samenleving en houdt solidariteit tussen gemeenten in stand. We roepen het kabinet op om de instrumenten om opvang en huisvesting te organiseren in ieder geval te handhaven tot de keten op orde is.

Alleen maar meer problemen

De VNG betwijfelt of de voorgestelde maatregelen daadwerkelijk knelpunten gaan oplossen. Gemeenten hebben nu de opdracht om statushouders te huisvesten en er is een mechanisme om de huisvestingsopgave over gemeenten te verdelen. Als de wettelijke instrumenten worden afgeschaft lijkt chaos onvermijdelijk. Zeker als gemeenten ook het recht wordt ontnomen om zelf te bepalen of ze statushouders met voorrang willen huisvesten. De VNG is zeer benieuwd waar het kabinet alle statushouders dán wil onderbrengen. Het doorstromen naar nog op te richten doorstroomlocaties is alleen maar uitstellen van de daadwerkelijke opgave van reguliere huisvesting. Door gemeenten buitenspel te zetten dreigen dit uitzichtloze ‘dicht-slib-locaties’ te worden. 

Eerst resultaten, dan pas afschalen

De afschaffing van de Spreidingswet en de aangekondigde plannen rond huisvesting, die het kabinet wil doorvoeren vóórdat duidelijk is of de instroombeperkende maatregelen werken, brengen ons terug bij af: onvoorspelbaar jojobeleid dat achter de feiten aanloopt, doorlopend zoeken naar (dure) ad- hocoplossingen en steeds opnieuw maatschappelijke onrust. Wij willen dat het kabinet niet oude schoenen weggooit voordat het nieuwe heeft gekocht.

Realisme en perspectief

De VNG ziet niet hoe de afspraken in het regeerprogramma rond inburgering en integratie met deze maatregelen kunnen worden gerealiseerd. Dit plaatst gemeenten in een onmogelijke positie. Maar bovenal zijn statushouders hiervan de dupe: perspectief om een toekomst op te bouwen in Nederland ontbreekt, met consequenties voor hun mogelijkheden om de taal te leren, aan het werk te gaan en te integreren. Dit gaat uiteindelijk ten koste van de samenleving als geheel. 

We zetten zeer grote vraagtekens bij het waarmaken van deze maatregelen; er is tenslotte sprake van capaciteitsgebrek bij alle uitvoeringsorganisaties in de asiel- en strafketen. Vooral maken we ons zorgen over de gevolgen voor de samenleving. Want hoe voorkomt het kabinet dat mensen zonder verblijfsrecht uit beeld verdwijnen en gaan rondzwerven? Hoe zorgt het kabinet ervoor dat haar beleidskeuzes geen negatieve impact hebben op leefbaarheid en de openbare orde in onze dorpen en steden? We gaan ervan uit dat het kabinet hierover zeer snel met ons in gesprek treedt.

Meer informatie

Brief over nadere afspraken uitvoering hoofdstuk 2 Hoofdlijnenakkoord

Zie ook

VNG-bericht 'Kamer, kijk kritisch naar de effecten van migratiebeleid' (30 oktober 2024)