De afgelopen maanden was er veel aandacht voor de mogelijke invoering van het landelijk vuurwerkverbod. Met alle slachtoffers en schade gaf de jaarwisseling van 2024/25 daar helaas weer volop aanleiding toe. De VNG heeft hierover onlangs onder gemeenten een peiling gedaan, de uitkomsten zijn inmiddels bekend.
Tweede Kamer heeft voorstel tot landelijk vuurwerkverbod aangenomen
Het initiatiefwetsvoorstel tot een landelijk vuuwerkverbod, met 2 amendementen en een aantal moties, is inmiddels door de Tweede Kamer aangenomen. Het verbod gaat nog niet in per eerstkomende jaarwisseling 2025/26 maar per 2026/27. Gemeenten zullen zowel tijdens de komende jaarwisseling als in de jaren erna voor diverse uitdagingen komen te staan. De VNG-commissie Bestuur en Veiligheid had eerder besloten om gemeenten opnieuw (na een eerdere peiling in 2022) te vragen hoe zij over dit onderwerp denken.
Uitkomst peiling: meerderheid gemeenten voor landelijk verbod
De peiling werd afgelopen maart onder gemeenten uitgezet. Op de vraag ‘Bent u voorstander van een landelijk afsteekverbod voor consumentenvuurwerk?’ reageerden in totaal 166 gemeenten. Van deze gemeenten is 125 (75,30%) voorstander van het landelijk afsteekverbod, 41 gemeenten (24,70%) zijn hiertegen.
Argumenten voorstanders
De argumenten die worden aangedragen door de voorstanders van een landelijk vuurwerkverbod richten zich vooral op de terugdringing van overlast en schade en eenduidigheid in regelgeving en handhaving. Zo noemen de voorstanders onder andere als argumenten dat een vuurwerkverbod bijdraagt aan minder vuurwerkoverlast voor mens, dier en milieu, en dat het voorziet in heldere regelgeving en een eenduidig handhavingskader.
Argumenten tegenstanders
De argumenten die worden aangedragen door de tegenstanders van een landelijk vuurwerkverbod gaan vooral over een toename van illegale handel in vuurwerk, een tekort aan handhavingscapaciteit en een onderschatting van de sociale waarde van de vuurwerktraditie. Zij verwachten namelijk dat dit gaat leiden tot meer illegale handel van vuurwerk en benoemen als argument dat de handhavingscapaciteit niet toereikend is, zoals gebleken bij de invoering van lokale vuurwerkverboden.
Uitkomst ondersteunt huidig VNG-standpunt
Een meerderheid van de gemeenten (afgerond 75%) die aan de peiling hebben meegedaan is dus voorstander van een landelijk vuurwerkverbod, een uitkomst die het huidige standpunt van de VNG ondersteunt. Wat voor gemeenten als een paal boven water staat, is dat een landelijk verbod een optie is mits dit handhaafbaar en uitvoerbaar is. De VNG vindt daarnaast dat lokale vuurwerkverboden onwenselijk zijn omdat de regels dan per gemeente verschillen.
Knelpunten rond uitvoerbaarheid
Bij het in kaart brengen van de uitvoerbaarheid van het vuurwerkverbod werden diverse knelpunten benoemd. De handhaafbaarheid, uitvoerbaarheid en uitvoeringskosten voeren hierbij de boventoon. Deze knelpunten worden meegenomen in de uitvoeringstoets die binnenkort door het Kenniscentrum Analyse van de VNG wordt uitgevoerd.
Daarnaast worden ook de uitdagingen die door de gemeenten zijn benoemd in de peiling zorgvuldig meegenomen. Dit om gemeenten een helder perspectief te bieden. Bovendien wordt in kaart gebracht voor welke uitdagingen gemeenten staan bij juist de komende jaarwisseling, waarbij nog wel vuurwerk mag worden afgestoken.
VNG-forum Openbare orde en veiligheid
Op het VNG-forum Openbare orde en veiligheid worden kennis en ervaring omtrent het thema jaarwisseling en vuurwerk gedeeld. Nog geen deelnemer? Meld u aan door een mail te sturen naar forum.helpdesk@vng.nl, gebruik uw gemeentemailbox.