vrijdag 27 oktober 2023

Met de inwerkingtreding van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) verandert het bouwproces en daarmee het proces voor toezicht en handhaving. Ook de rol en taken van het bevoegd gezag veranderen. De VNG heeft een handreiking over toezicht en handhaving onder de Wkb ontwikkeld. 

Richting bieden

De handreiking is bedoeld om gemeenten inzicht te geven welke wettelijke of specifieke verantwoordelijkheden moeten of kunnen worden ingevuld. En richting te geven in welke keuzes en/of acties moeten of kunnen worden gemaakt.

Uitvoeringsdilemma’s

In de dagelijkse praktijk worden gemeenten geconfronteerd met  tal van uitvoeringsdilemma’s zoals hoe te acteren op kleine, niet herstelbare afwijkingen, een gereedmelding bij gefaseerde ingebruikname en ‘casco opgeleverde woning’? Aan de hand van voorbeelden van mogelijke overtredingen en/of tekortkomingen wordt aan gemeenten richtinggevend perspectief geboden. De perspectieven worden bepaald door de toezichts- en handhavingsinstrumenten die de Omgevingswet en de Algemene wet bestuursrecht de gemeenten biedt en die al beschikbaar zijn.

Zelf afweging maken

De handreiking is richtinggevend en daarmee een instrument om de dialoog aan te gaan met de verantwoordelijke afdelingen en/of andere betrokken partijen. De VNG wil nadrukkelijk benoemen dat het hier niet gaat om een handhavingskader, met een sturend karakter en vaak verplicht van aard. Het is verder aan gemeenten hoe naar eigen inzicht invulling te geven aan geboden richtingen. 

VNG ondersteunt

Deze handreiking is een levend document. Jurisprudentie en mogelijk niet in deze versie van de handreiking voorziene of nieuwe praktijksituaties zullen de eerste jaren van het nieuwe stelsel de handreiking verder verfijnen door meer handelingsperspectief te bieden. Met vragen over de handreiking kunnen gemeenten terecht bij de VNG via wkb@vng.nl, onder vermelding van 'Handreiking Toezicht en handhaving Wkb'. Op basis van vragen en opmerkingen kan de handreiking in de toekomst verder doorontwikkeld worden. 

Duidelijkheid invoering

Op dinsdag 24 oktober heeft de minister in een mondeling overleg met de Eerste Kamer toezeggingen gedaan over de invoering van de Wkb:

  • Er komt een invoeringstoets voor verbouwactiviteiten. Medio 2024 zal hierover een debat worden gevoerd. Als de invoeringstoets positief wordt beoordeeld, worden verbouwactiviteiten per 1 januari 2025 ingevoerd. Dat betekent dat gedurende heel 2024 verbouwactiviteiten niet onder de Wkb vallen.
  • Er wordt een wetstechnische oplossing voorbereid voor kleine niet herstelbare afwijkingen waarbij de verklaring van de kwaliteitsborger bij de gereedmelding ontbreekt. Deze tweede toezegging juicht de VNG toe. De invulling wordt nog bepaald en de gesprekken daarover zijn gaande.

De Eerste Kamer heeft verzocht om het mondeling overleg met de minister te vervolgen in een derde termijn. Deze derde termijn staat geagendeerd voor de commissie Binnenlandse zaken van dinsdag 31 oktober. De VNG heeft meermaals het belang aangegeven van het spoedig bieden van de noodzakelijke duidelijkheid voor gemeenten.

Netwerkbijeenkomst 

Dinsdag 7 november, van 11.00 tot 12.30 uur, lichten we de handreiking Toezicht en handhaving Wkb toe tijdens een VTH netwerkbijeenkomst Wkb-special. Aanmelden voor het VTH Netwerk kan via het aanmeldformulier. U ontvangt dan een uitnodiging voor de netwerkbijeenkomst.