Iedereen die werkt heeft recht op een eerlijke en gunstige beloning, dat staat zelfs in de universele verklaring van de rechten van de mens. Helaas loopt dat in de praktijk van de Nederlandse cultuursector vaak anders. Met de handvatten en tips uit onze handreiking kunnen gemeenten er werk van maken.
Update 24 oktober 2024
Onderbetaalde krachten, onbetaalde overuren, oneigenlijke inzet van vrijwilligers; het komt allemaal voor in de cultuursector. Met soms zelfs excessen als uitbuiting. Gemeenten kunnen daar iets tegen doen en om hen daarbij op weg te helpen publiceren we, in samenwerking met Platform ACCT/fairPACCT, de handreiking Van schatbare waarde - Fair pay in de lokale creatieve en culturele sector (pdf, 694 kB).
Waarde van cultuur
Cultuur zou voor alle inwoners aantrekkelijk, bereikbaar en toegankelijk moeten zijn, zo stelt de VNG in de propositie ‘Samen cultuur borgen'. Cultuur verbindt, inspireert en is een bron van plezier. Met cultuur kun je het verschil maken in de ontwikkeling van mensen, van jong tot oud. En daar hangt nu eenmaal een prijskaartje aan.
Toekomstbestendige sector
Cultuur is een essentieel onderdeel van de lokale voorzieningen, maar de toekomst ervan staat op het spel. Daarom is het belangrijk om cultuuraanbod serieus te nemen en makers eerlijk te belonen. Juist de lokale overheid, als grootste financier, moet aan de slag gaan met een eerlijk cultureel speelveld. En dat hoeft niet meteen groots en meeslepend. Dat kan met verschillende acties, die hebben de VNG en platform ACCT samen in kaart gebracht.
Verplichting
Het principe van fair pay is niet vrijblijvend. De cao’s voor een aantal deelsectoren maken eerlijke beloning voor een aantal organisaties in de culturele sector verplicht. Dankzij de samenwerking met platform ACCT voorziet de handreiking inzicht in die cao’s en fair pay-praktijkinstrumenten van fairPACCT. Ze spelen een rol wanneer de gemeente optreedt als subsidieverstrekker. Bestuurlijke afspraken en rijksbeleid maken dat fair pay eigenlijk al een verplichting is, ook voor gemeenten. Het helpt enorm als die gemeenten de sector kunnen verwijzen naar de praktijkinstrumenten.
Financiën
De handreiking geeft ook uitleg over de kosten van de verplichting rond fair pay. Het is een spannende ontwikkeling, want bij een gelijkblijvend budget kan fair pay ten koste gaan van het cultuuraanbod. Andere financiële bronnen zijn vaak lastig te vinden en zijn niet structureel. De financiën moeten nu eenmaal uit de lengte of breedte komen.
Webinar
Op 10 oktober 2024 organiseerden we een webinar over hoe u als gemeente fair pay in de lokale culturele en creatieve sector kunt toepassen.