Schaal het experiment met het nieuwe stembiljet bij de gemeenteraadsverkiezingen van 2026 groter op dan het kabinet nu van plan is. Dat vragen de VNG en de NVVB per brief aan minister Uitermark (BZK). In de brief gaan we ook in op het wetsvoorstel bijstand in het stemhokje.
Het besluit tot uitstel van het debat in de Tweede Kamer over verkiezingen is aanleiding tot het verzenden van de brief (pdf, 385 kB)
Gemeenten willen nieuw stembiljet snel landelijk invoeren
Gemeenten hebben een voorkeur voor landelijke invoering van het nieuwe stembiljet. Of in ieder geval een dusdanig grote opschaling tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2026 dat het nieuwe biljet landelijk kan worden ingevoerd tijdens de 'dubbele' verkiezingen in 2027 (voor provincies en waterschappen op dezelfde dag). Een opschaling van 5 naar 10 gemeenten zoals nu wordt voorgesteld, is niet voldoende om enige zekerheid te hebben dat er sprake kan zijn van landelijke invoering voor 2030.
Advies tot beperken ongeldige stemmen niet overgenomen
Dat een kiezer met het nieuwe biljet onbedoeld een ongeldige stem uitbrengt, moet zoveel mogelijk worden voorkomen. Maar het advies van gemeenten, de Kiesraad en ambtenaren van BKZ om stemmen vanwege het aankruisen van een niet bestaand, te hoog, kandidaatsnummer, toch mee te nemen als geldige stemmen wordt door het kabinet niet overgenomen. Dat doet geen recht aan het uitgangspunt ‘dat elke stem telt’.
Maak bijstand in het stemhokje mogelijk voor iedereen
Het is wenselijk om bijstand in het stemhokje tijdens de gemeenteraadsverkiezingen in 2026 aan te bieden aan iedereen die daar behoefte aan heeft. Met daarbij de keuze om hulp te krijgen van iemand van het stembureau of van iemand naar eigen keuze. Immers dit volgt het uitgangspunt: ‘gelijke monniken, gelijke kappen’. Onderscheid maken in degenen die om bijstand vragen en de hulp die vervolgens kan worden geboden is voor de stemgerechtigde verwarrend en onduidelijk, en ook voor stembureauleden onduidelijk.